Bí thư đoàn bị 3 năm tù oan: Vì sao TAND quận Bình Thạnh để 3 năm mới xin lỗi?

24/3 tới, TAND quận Bình Thạnh sẽ tổ chức xin lỗi công khai tại nơi anh Lý sinh sống, ở tỉnh Long An, song nhiều người đặt câu hỏi vì sao 3 năm rồi tòa mới xin lỗi?

Năm 2015, TAND quận Bình Thạnh (TP.HCM) tuyên phạt anh Bùi Minh Lý (33 tuổi, ngụ ấp Trung, xã Đông Thạnh, huyện Cần Giuộc, tỉnh Long An) 3 năm tù về tội “Cướp giật tài sản”.

Anh Lý cùng gia đình kháng cáo kêu oan mấy năm ròng, đến khi xét xử phúc thẩm ngày 26/9/2015, Toà phúc thẩm tuyên huỷ án sơ thẩm với nhận định: “Tuyên bị cáo có tội chỉ căn cứ vào các chứng cứ gián tiếp, chưa khách quan. Lời khai của người bị hại và người làm chứng có rất nhiều mâu thuẫn nên chưa đủ cơ sở chứng minh... kết án mang tính quy chụp, vi phạm tố tụng nghiêm trọng…”.

Trong khoảng thời gian trả hồ sơ xét xử lại, anh Lý vẫn bị tạm giam, đến ngày 1/6/2016 thì được tại ngoại. Và phải mất hơn 2 năm sau, anh Lý mới được xóa bỏ tư cách bị can khi Cơ quan điều tra ra quyết định đình chỉ điều tra vụ án vào ngày 31/7/2018.

Theo Khoản 1 Điều 57 Luật trách nhiệm bồi thường của Nhà nước năm 2017 (có hiệu lực từ 1/7/2018) và Nghị định 68/2018 đều có quy định tòa phải chủ động xin tổ chức thực hiện phục hồi danh dự cho người bị thiệt hại.

Tuy nhiên, từ khi được mình oan vào năm 2018 tới nay, đã 3 năm rồi TAND quận Bình Thạnh mới chuẩn bị tổ chức xin lỗi anh Lý tại địa phương, dự kiến vào 24/3 tới.

Bí thư đoàn bị 3 năm tù oan: Vì sao TAND quận Bình Thạnh để 3 năm mới xin lỗi? - 1

Trụ sở TAND quận Bình Thạnh (TP.HCM).

Vì sao lại chậm công khai xin lỗi?

Ngày 12/3, trả lời VTC News về án oan của anh Lý, ông Vũ Ngọc Hoan, Phó Chánh án TAND quận Bình Thạnh (TP.HCM) cho biết, sau khi nhận được quyết định đình chỉ vụ án, năm 2018, phía luật sư của anh Lý - bà Nguyễn Minh Tâm là người đại diện theo ủy quyền của anh Lý có gửi đơn đến tòa yêu cầu xin lỗi, cải chính công khai và bồi thường.

Khi nhận được đơn của bà Tâm, tòa đã nhiều lần tiến hành gặp gỡ, đàm phán và thỏa thuận về việc bồi thường.

"Vụ việc kéo dài vì bên phía anh Lý đưa ra yêu cầu các khoản bồi thường, trong các khoản này, anh Lý làm rất nhiều nghề như phụ hồ, chở cá… ở Long An, nên tòa cần nhiều thời gian để yêu cầu bà Tâm chứng minh được thu nhập anh của Lý.

Đến tháng 12/2020, phía anh Lý đã có đơn cung cấp đầy đủ chứng cứ và biên bản làm việc cuối cùng với luật sư đại diện của anh Lý đã chốt lại số tiền bồi thường cộng với yêu cầu công khai xin lỗi", ông Hoan cho hay.

Phó Chánh án TAND quận Bình Thạnh cho biết thêm, sau khi có biên bản làm việc cuối cùng, tòa đã thụ lý và phân công thẩm phán giải quyết vụ việc.

"Tại thời điểm đó, dịch COVID-19 bùng phát và phía luật sư được anh Lý ủy quyền sức khỏe không đảm bảo nên có yêu cầu tổ chức xin lỗi công khai ở TAND quận Bình Thạnh. Phía tòa đã trao đổi với UBND xã Đông Thạnh, huyện Cần Giuộc.

Đại diện UBND xã đồng ý nếu tổ chức xin lỗi ở TAND quận Bình Thạnh thì UBND xã sẽ cử người tham dự, bởi công khai xin lỗi phải có mặt của chính quyền địa phương. Còn nếu tổ chức công khai xin lỗi ở địa phương thì UBND xã hỗ trợ TAND quận Bình Thạnh.

Sau đó, anh Lý có nguyện vọng muốn TAND quận Bình Thạnh tổ chức xin lỗi công khai địa phương, nơi anh đang sinh sống thì phía tòa án cũng đã mời anh Lý lên vào chiều 11/3 để thống nhất lại tổ chức tại UBND xã Đông Thạnh, huyện Cần Giuộc, Long An vào ngày 24/3 tới", ông Hoan cho biết thêm.

Trả lời PV, anh Lý xác nhận thông tin Phó Chánh án TAND quận Bình Thạnh cung cấp đều chính xác.

Chưa chốt được tiền bồi thường

Phó Chánh án TAND quận Bình Thạnh cũng cho biết, chiều 11/3, anh Lý cùng luật sư đã có buổi làm việc cùng đại diện tòa. Trong buổi làm việc, ngoài việc yêu cầu xin lỗi công khai tại địa phương, anh Lý còn yêu cầu bồi thường 3,8 tỷ đồng, bao gồm bồi thường tổn thất danh dự, tinh thần và các khoản thu nhập khác bị mất trong thời gian tạm giam.

Về số tiền bồi thường 3,8 tỷ đồng, ông Hoan cho biết tại buổi thương lượng hai bên không thống nhất được số tiền bồi thường vì còn nhiều căn cứ chưa phù hợp và tòa án không đủ khả năng.

Bí thư đoàn bị 3 năm tù oan: Vì sao TAND quận Bình Thạnh để 3 năm mới xin lỗi? - 2

Anh Bùi Minh Lý đến TAND quận Bình Thạnh (TP.HCM) chiều 11/3.

Do đó, phía tòa sẽ tổ chức công khai xin lỗi trước, sau đó sẽ tiến hành giải quyết việc bồi thường theo đúng thủ tục pháp luật. Trong trường hợp không thỏa thuận được sẽ tiến hành giải quyết bằng tranh chấp dân sự. Hiện, phía tòa cũng chưa đưa ra một mức bồi thường nào cho phía anh Lý xem xét.

Về trách nhiệm bồi thường trong vụ việc này, theo ông Hoan, “pháp luật quy định tòa sơ thẩm xét xử, kết án mà cấp phúc thẩm hủy, điều tra lại, cơ quan điều tra đình chỉ vụ án do hết thời hạn mà không chứng minh được tội phạm, thì thẩm quyền đứng ra tổ chức công khai xin lỗi và thương lượng bồi thường là của tòa án”.

Tối 19/1/2014, vợ chồng chị N.T.T. đãi tiệc tất niên ở Phường 25 (quận Bình Thạnh, TP.HCM). Bàn tiệc đặt ở hai bên đường hẻm. Khi chị T. bưng thức ăn ra thì bị một thanh niên chạy xe máy giật sợi dây chuyền rồi phóng ga tẩu thoát. Sau đó, chồng chị T. và một người trong đám tiệc lấy xe máy đuổi theo. Đến đường Xô Viết Nghệ Tĩnh, khi thấy anh Lý đang chạy xe thì hai người này áp sát, xông vào đánh, khống chế anh Lý và mời công an đến làm việc.

Tháng 7/2015, TAND quận Bình Thạnh xử sơ thẩm, tuyên phạt anh Lý 3 năm tù về tội cướp giật tài sản. Trong hơn 28 tháng bị tạm giam, anh Lý bị đưa ra tòa 5 lần, 3 phiên sơ thẩm và 2 phiên phúc thẩm. Ngay từ đầu khi bị bắt tạm giam, anh Lý đã kêu oan.

Tháng 9/2015, TAND TP.HCM xử phúc thẩm đã hủy án, trả hồ sơ để điều tra lại. Sau nhiều lần trả hồ sơ, ngày 31/7/2018 cơ quan điều tra đã ra quyết định đình chỉ điều tra với anh Lý do đã hết thời hạn điều tra mà không đủ chứng cứ xác định anh phạm tội.

Sau khi xác định anh Lý bị oan, đại diện các cơ quan tố tụng quận Bình Thạnh liên lạc anh Lý đề nghị được tổ chức xin lỗi anh tại TAND quận Bình Thạnh. Tuy nhiên, anh Lý không đồng ý mà yêu cầu phải xin lỗi anh tại địa phương nơi anh sinh sống.