Trong bối cảnh khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo trở thành động lực then chốt cho tăng trưởng kinh tế - xã hội, yêu cầu đổi mới toàn diện mô hình quản lý đang đặt ra cấp bách hơn bao giờ hết. Chuyển đổi số, Cách mạng công nghiệp 4.0 và hội nhập quốc tế sâu rộng đòi hỏi Việt Nam phải xây dựng một hệ thống quản lý hiện đại, linh hoạt và tiệm cận chuẩn mực quốc tế.
Thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và Chiến lược phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo đến năm 2030, Bộ Khoa học và Công nghệ đã ban hành Quyết định số 2454/QĐ-BKHCN phê duyệt Chương trình khoa học xã hội và nhân văn cấp quốc gia giai đoạn đến năm 2030: “Nghiên cứu đổi mới quản lý khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo ở Việt Nam”, mã số KX.07/21-30. Chương trình được kỳ vọng cung cấp hệ thống luận cứ khoa học quan trọng phục vụ xây dựng đường lối, chính sách và hoàn thiện thể chế quản lý nhà nước trong giai đoạn phát triển mới.
Trọng tâm của Chương trình khoa học xã hội và nhân văn cấp quốc gia giai đoạn đến năm 2030: “Nghiên cứu đổi mới quản lý khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo ở Việt Nam” là nghiên cứu toàn diện cả lý luận và thực tiễn về mô hình quản lý khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Các nhiệm vụ tập trung đánh giá hệ thống quản lý nhà nước, khung pháp lý và cơ chế chính sách hiện hành; phân tích tổ chức bộ máy, quản lý nhiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng ngân sách nhà nước; cơ chế tài chính cho đổi mới sáng tạo; hoạt động của tổ chức khoa học và công nghệ công lập và ngoài công lập; đồng thời tham chiếu xu thế quốc tế về quản trị đổi mới sáng tạo. Những phân tích này nhằm chỉ ra các điểm cần điều chỉnh, bổ sung hoặc cải tiến để đáp ứng yêu cầu phát triển trong giai đoạn mới, đồng thời phục vụ xây dựng văn kiện trình Đại hội XIV và XV của Đảng.
Một nội dung quan trọng khác của chương trình là nghiên cứu vai trò và thực trạng quản trị khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo trong doanh nghiệp - chủ thể được xác định là trung tâm của hệ sinh thái đổi mới sáng tạo. Chương trình tập trung đánh giá mức độ đổi mới công nghệ, khả năng hấp thụ công nghệ, hiệu quả thực thi các chính sách khuyến khích đổi mới sáng tạo và năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp Việt Nam. Trên cơ sở đó, chương trình đề xuất các giải pháp thúc đẩy doanh nghiệp tham gia mạnh mẽ hơn vào hoạt động nghiên cứu - phát triển (R&D), bao gồm hoàn thiện ưu đãi, xây dựng cơ chế thí điểm (sandbox), mở rộng tiếp cận nguồn lực và hình thành mô hình hợp tác viện - trường - doanh nghiệp hiệu quả hơn.
Bên cạnh doanh nghiệp, chương trình cũng coi nguồn nhân lực quản lý khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo là yếu tố quyết định hiệu quả của hệ thống quản lý quốc gia. Theo đó, chương trình đánh giá thực trạng đào tạo, bồi dưỡng cán bộ quản lý và xây dựng hệ thống giải pháp mới nhằm chuẩn hóa đào tạo, biên soạn giáo trình theo tiêu chuẩn quốc tế và triển khai các khóa bồi dưỡng từ trung ương đến địa phương. Mục tiêu là hình thành đội ngũ cán bộ quản lý chuyên nghiệp, có khả năng tham mưu và điều hành chính sách trong bối cảnh thay đổi nhanh chóng.
Kết quả nghiên cứu của chương trình được kỳ vọng tạo ra hệ thống sản phẩm khoa học có giá trị, gồm các báo cáo chuyên đề, khuyến nghị chính sách, mô hình quản lý mới, sách chuyên khảo, bài báo khoa học và tài liệu đào tạo. Các chỉ tiêu nhấn mạnh tính ứng dụng: 50% nhiệm vụ cung cấp luận cứ trực tiếp cho hoạch định đường lối, chính sách; 80% góp phần giải quyết bất cập trong cơ chế quản lý ở bộ, ngành, địa phương; 100% kết quả được công bố trên tạp chí khoa học uy tín, trong đó 40% là công bố quốc tế thuộc hệ WoS/Scopus.
Trong bối cảnh cạnh tranh dựa trên tri thức, đổi mới mô hình quản lý khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo là điều kiện tiên quyết nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Việc triển khai Chương trình khoa học xã hội và nhân văn cấp quốc gia giai đoạn đến năm 2030: “Nghiên cứu đổi mới quản lý khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo ở Việt Nam” thể hiện quyết tâm của Nhà nước trong xây dựng hệ thống quản lý hiện đại, hội nhập, tạo nền tảng để khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo thực sự trở thành động lực tăng trưởng đến năm 2030 và những năm tiếp theo.
https://hanoimoi.vn/buoc-di-chien-luoc-nang-tam-nang-luc-quoc-gia-den-nam-2030-726012.html
