Câu hỏi ở chùa Ba Vàng

Mới đến gần cổng chùa Ba Vàng, đã nghe rõ tiếng loa phát thanh đọc đi đọc lại nhiều lần về việc thỉnh vong, oan gia trái chủ.

Đại đức Thích Trúc Thái Minh, trụ trì chùa Ba Vàng từ chối trả lời phóng viên chúng tôi. Nhưng chùa thông báo, ông sẽ thuyết giảng giải thích rõ những điều mà báo chí, dư luận đang quan tâm.

Chùa tổ chức buổi nói chuyện có sự tham gia của hàng trăm phật tử với báo chí. Khoảng 18h, cánh cổng thép to lớn, luôn có bảo vệ túc trực ở nội tự điện được mở. Đại đức Thích Trúc Thái Minh bước sang chính điện trong sự hoan hỉ của chư tăng, phật tử. Hàng trăm phật tử mặc áo lam, có mặt từ sớm, xếp hàng ngay ngắn chờ đón buổi thuyết giảng. Báo chí được mời dự và ưu tiên vị trí dễ theo dõi nhất. Những máy quay phim chuyên nghiệp được chùa chuẩn bị sẵn cho cuộc livestream trên Facebook.

Mở đầu buổi thuyết giảng, sư Minh thừa nhận, thông tin nhà chùa tổ chức giải "vong báo oán" đang gây "bão mạng". Nhưng ông khuyên phật tử bình tâm. "Sóng gió gì rồi cũng qua". Ngay lập tức, phía dưới, phật tử đang chăm chú dõi theo từng lời ông, không ai bảo ai, đồng thanh vỗ tay rền vang. Cứ như vậy, tiếng vỗ tay là phần quan trọng suốt buổi thuyết giảng, vang lên mỗi khi trụ trì ngắt, nghỉ, ngừng lời hoặc nói một ý nào đó tâm đắc.

Sư Minh nói, buổi thuyết giảng sẽ phân tích, làm rõ ba vấn đề mà báo chí và dư luận đang quan tâm: thế giới tâm linh có thật hay không; có vong linh hay không và tác động gì đến con người; lễ oan gia trái chủ ở chùa Ba Vàng.

Vậy vong linh có hay không đây? Sư Minh hỏi, rồi tự trả lời bằng cách trích nhiều đoạn Đức Phật nói trong kinh Tương ưng bộ rằng chúng sinh, chư thiên, súc sinh... khi chết đi tái sinh vào cõi ngạ quỷ rất nhiều. Người chết bị đoạ vào cõi ngạ quỷ, phải sống nhờ hưởng đồ ăn của thân quyến hiến cúng.

Trong kinh Pháp hoa có những bài kệ nói các loài quỷ còn ăn cả thịt người. Ác ma còn nhập vào một vị phạm thiên quyến thuộc của Đức Phật, trong Trung bộ kinh. Ác ma đi vào bụng của tôn giả Mục Kiều Liên, đệ tử bậc nhất của Đức Phật.

Dựa trên kinh Phật, đại đức Thích Trúc Thái Minh kết luận, vong đi theo con người báo thù rất nhiều. Nó khiến nhiều người phát điên, phát rồ, phát dại... Vì vậy, chùa Ba Vàng có pháp thỉnh oan gia trái chủ đề thỉnh nó ra.

Trụ trì hỏi, đã ai từng làm lễ oan gia trái chủ ở chùa? Ngay lập tức hàng trăm cánh tay giơ cao. Sau đó, hàng chục phật tử được mời đứng lên kể câu chuyện bản thân đã chữa khỏi bệnh, tai qua nạn khỏi sau khi làm lễ oan gia trái chủ.

Mỗi nhân vật một câu chuyện khác nhau, nhưng trước khi bắt đầu, dường như muốn xua tan nghi ngại nhà chùa mượn người, dựng chuyện thì ai cũng đọc lớn rõ ràng tên tuổi, số phòng, số nhà, nơi làm việc, số điện thoại cá nhân.

Một phụ nữ kể bị bệnh tắc và dính ruột đã lâu. Chị thậm chí đã bị bệnh viện trả về vì bệnh đã quá nặng. May thay, được người mách tìm đến các sư chùa Ba Vàng thỉnh lễ oan gia trái chủ. Sau khi cắt vong báo oán, chị mau chóng lành bệnh, đến nỗi các giáo sư, bác sĩ cũng phải ngạc nhiên.

Một người khác quả quyết mình bị ung thư, nhưng được chữa khỏi khi tìm đến chùa Ba Vàng. Tôi vẫn nhớ những lời run run như xúc động của bà ấy khi thốt lên, chùa như bệnh viện cuối cùng của những người vô phương cứu chữa về. Chị chưa kịp ngừng lời, tiếng vỗ tay vang hơn, kéo dài hơn những đợt trước.

Một người đàn ông, tự nhận là bác sĩ làm việc ở bệnh viện Bạch Mai, khi điều trị bệnh nhân dù đã đúng phác đồ nhưng không tìm ra bệnh. Nhưng khi tìm đến chùa Ba Vàng thì điều thần kỳ xảy ra, anh chỉ dùng hai liều men tiêu hoá, bệnh nhân đã khỏi bệnh. Lại có gia đình phật tử từ miền nam đến tham dự, với câu chuyện chỉ cần thỉnh vong qua điện thoại cũng thấy hiệu nghiệm bất ngờ.

Kết thúc buổi thuyết giảng kéo dài hai tiếng rưỡi đồng hồ, tiễn trụ trì hồi hướng, các phật tử đồng quỳ gối, tay chắp trước ngực. Một vài tiếng khóc bật lên, rồi nhiều hơn, vì "nỗi oan nhà chùa". Những giọt nước mắt phật tử lăn dài. Ai cũng bày tỏ mong chùa tiếp tục giữ pháp thỉnh trục vong, cắt oán.

Nhưng với báo chí thì còn quá nhiều băn khoăn chưa được giải đáp. Trên đường sư Minh về nội tự điện, giữa hai hàng chư tăng và phật tử hộ tống, nhiều phóng viên dù bị ngăn cản, vẫn cố chạy theo hỏi với vào trong: Giáo hội khẳng định "trục vong" không có trong giáo lý đạo Phật, đi ngược lại đạo đức xã hội, sư nghĩ sao? Sư nói thông tin số tiền chùa thu về mỗi năm 100 tỉ không đúng, vậy số tiền thực sự là bao nhiêu?

Nhưng trụ trì Thích Trúc Thái Minh im lặng, từ chối trả lời tất cả những câu hỏi ấy.

Trên đường rời chùa, tiếng vỗ tay đều tăm tắp suốt buổi thuyết giảng của sư Minh như vẫn văng vẳng trong tâm trí, khiến tôi thêm trăn trở.

Trái ngược với quan điểm của thầy Thái Minh, hoà thượng Thích Gia Quang, Phó Chủ tịch Hội đồng trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam lại khẳng định, việc gọi vong, trừ vong không có trong giáo lý nhà Phật. Ở góc độ quản lý nhà nước, Ban Tôn giáo Chính phủ có văn bản nêu rõ, hiện tượng "trục vong", "gọi hồn" không có trong truyền thống Phật giáo. Nếu các cơ sở thờ tự thực hiện là đang vi phạm Luật Tín ngưỡng.

Nhưng, sẽ lý giải ra sao khi những lý lẽ, lập luận của trụ trì chùa Ba Vàng được đưa ra đều dẫn trích từ kinh Phật? Trên tất cả, thì hệ thống tư tưởng và hành vi của những người theo Phật đều phải căn cứ vào kinh Phật, chứ không phải các nhận định dù là của Giáo hội hay chính quyền. Có lẽ thông điệp của thầy Thái Minh cũng là như vậy.

Tôi không phải là người đọc nhiều về Phật pháp. Và chắc nhiều người cũng như tôi, hoang mang trước một ma trận các quan điểm đều được tuyên bố căn cứ trên "Phật pháp". Tôi không có tư cách phản đối nếu ai đó trích dẫn một hệ thống lý luận đã tồn tại hàng nghìn năm. Tôi chỉ có những câu hỏi. Nhưng chúng bị từ chối trả lời.

Nếu như những điều thầy Thái Minh và các phật tử có mặt tại chùa Ba Vàng tuyên bố về công năng hóa giải bệnh tật của trừ vong là có thật, thì nó là một phát hiện quan trọng của tôn giáo: phương pháp luận này sẽ thay đổi cuộc sống của hàng triệu người, hỗ trợ và thậm chí làm giảm gánh nặng của hệ thống Y tế - vốn đang là một bài toán đau đầu của ngân sách. Ngay lúc này, với những người tin tưởng, nó đã thay đổi hành vi của họ với bệnh tật, cuộc sống. Con số này sẽ còn tăng lên với đội ngũ truyền thông tận tâm và hiện đại của chùa Ba Vàng. Đây không chỉ là vấn đề quan điểm của sư Minh hay của Giáo hội, nó là một bài toán của xã hội.

Giáo hội, chính quyền và chùa Ba Vàng đều sẽ trở nên vô trách nhiệm nếu một phát hiện quan trọng như vậy chỉ gói gọn trong sân một ngôi chùa ở Quảng Ninh, được bảo vệ bằng dăm ba "quan điểm". Đúng hay sai, cần những đối thoại ba mặt một lời, những hội thảo khoa học và những chỉ đạo quyết liệt.

Bởi nếu câu trả lời là "đúng", đây là một vấn đề quốc gia: năng suất lao động của toàn bộ xã hội có thể được cải thiện bằng trừ vong. Nó cần được nhân rộng chứ không chỉ tổ chức ở chùa Ba Vàng. Xã hội cần đầu tư cho thầy Thái Minh 100 tỷ USD để phát triển công trình của mình, chứ không chỉ là 100 tỷ đồng.

Bởi nếu câu trả lời là "sai", đây cũng là một vấn đề quốc gia: khung pháp lý nào cho những hành vi đổi chác tiền bạc lấy niềm tin? Phải chăng chỉ cần lý do "tùy tâm chứ không ép", thì bất kỳ ai có một luận điểm về thế giới tâm linh cũng được phép thu tiền, trách nhiệm hoàn toàn phụ thuộc vào kẻ nhẹ dạ đã đưa tiền?

Và nếu không có câu trả lời "đúng" hay "sai", đó cũng là một vấn đề quốc gia: một tôn giáo với hàng triệu tín đồ, một tôn giáo đã song hành cùng lịch sử dân tộc, có nguy cơ bị ảnh hưởng uy tín vì một cuộc tranh luận khiến người ngoại đạo hoảng hốt.