Chính trường Hàn Quốc rơi vào vùng bế tắc mới

Điều gì đã xảy ra?

Trong thông báo dừng việc thi hành lệnh bắt giữ Tổng thống Yoon Suk Yeol, Văn phòng Điều tra tham nhũng đối với quan chức cấp cao Hàn Quốc (CIO) chỉ nêu vắn tắt rằng, họ sẽ quyết định các biện pháp trong tương lai sau khi đánh giá lại tình hình. Dù cảnh sát trước đó thông báo bất kỳ ai cố gắng ngăn cản CIO thực hiện lệnh bắt giữ Tổng thống Yoon Suk Yeol sẽ bị bắt vì tội cản trở người thi hành công vụ.

Song trong ngày hôm qua, không có ai bị bắt giữ vì tội danh như vậy. Trước đó, CIO đã hợp tác với cảnh sát và đơn vị điều tra của Bộ Quốc phòng Hàn Quốc, triển khai một nhóm các điều tra viên, tiến vào khuôn viên dinh thự Tổng thống vào 8h ngày 3/1 để thực hiện lệnh bắt giữ đối với ông Yoon Suk Yeol. Nhóm này đã bị một đơn vị quân đội được cho là thuộc Bộ Tư lệnh Phòng thủ thủ đô chặn lại. Các điều tra viên sau đó tiếp tục đối đầu hàng giờ liền với Cơ quan An ninh bảo vệ Tổng thống (PSS). Mặc dù các điều tra viên có trình lệnh bắt giữ và lệnh khám xét dinh thự Tổng thống nhưng Giám đốc PSS Park Jong-joon vẫn từ chối với lý do hạn chế ở những khu vực được bảo vệ.

Đến 13h30 cùng ngày, CIO buộc phải dừng thi hành lệnh bắt giữ vì xảy ra đối đầu liên tục và lo ngại cho sự an toàn của các nhà điều tra do sự kháng cự gây ra. Việc hàng nghìn người ủng hộ Tổng thống Yoon Suk Yeol biểu tình trước dinh thự Tổng thống để ngăn chặn việc bắt giữ cũng đã làm phức tạp thêm nỗ lực của các điều tra viên CIO. Cũng trong sáng 3/1, khoảng 1.200 người biểu tình trước dinh Tổng thống. 2.700 cảnh sát chống bạo động đã được huy động tới khu vực để giữ trật tự xung quanh. Giới phân tích cảnh báo nỗ lực thực hiện lệnh bắt giữ vào cuối tuần có nguy cơ phải đối mặt với làn sóng biểu tình lớn hơn.

Sau nỗ lực bắt giữ Tổng thống Yoon Suk Yeol bất thành, cơ quan điều tra chung đã mở một cuộc điều tra đối với Giám đốc Park Jong-joon và Phó Giám đốc PSS Kim Sung-hoon với lý do nghi ngờ phạm tội cản trở việc thi hành án quan chức đặc biệt, đồng thời yêu cầu họ phải đến trình diện vào ngày 4/1. Phản ứng trước lệnh bắt giữ Tổng thống bị luận tội, luật sư Yun Gap-geun trong nhóm bào chữa cho Tổng thống Yoon Suk Yeol tuyên bố sẽ có hành động pháp lý đối với những gì ông gọi là việc thực thi lệnh bắt giữ Tổng thống "bất hợp pháp" và "không hợp lệ".

Đội ngũ bào chữa của ông Yoon Suk Yeol cũng đã nộp đơn yêu cầu ngừng thi hành lệnh bắt giữ lên Tòa án Hiến pháp, cũng như một đơn phản đối riêng biệt đối với việc thi hành lệnh bắt lên Tòa án quận Tây Seoul. Trong khi đó, PSS cáo buộc Văn phòng quan hệ công chúng và Cơ quan Điều tra quốc gia của Tổng cục Cảnh sát quốc gia đã huy động cảnh sát chống bạo động xâm nhập các khu vực an ninh và cơ sở quân sự bí mật mà không có cơ sở pháp lý, không được sự cho phép của PSS.

Cũng trong một diễn biến đáng chú ý khác liên quan tới tình hình chính trị rối ren tại Hàn Quốc, việc bổ sung hai thẩm phán mới cho Toà án Hiến pháp đang được kỳ vọng sẽ giúp đẩy nhanh tiến độ xử lý vụ án được ưu tiên hàng đầu trong thời gian qua là vụ luận tội Tổng thống Yoon Suk Yeol. Hai thẩm phán mới đã làm lễ nhậm chức và chính thức bắt đầu công việc trong ngày 2/1 vừa qua. Trong lễ nhậm chức, bà Jeong Gye Seon khẳng định sẽ nỗ lực để khắc phục khủng hoảng hiện tại, đem lại hy vọng cho Hàn Quốc.

Về phần mình, thẩm phán Cho Han Chang bày tỏ: "Tôi đang bắt đầu một chương mới với tư cách là thẩm phán của Tòa án Hiến pháp. Mặc dù đây là một vị trí đáng kính, nhưng tôi đứng đây với trái tim nặng trĩu và thậm chí có chút áp lực và lo lắng trước những yêu cầu từ phía người dân đối với Tòa án Hiến pháp, đó là trách nhiệm đi kèm với giá trị hiến pháp". Tòa án Hiến pháp khả năng cao sẽ hoàn tất vụ luận tội ông Yoon Suk Yeol trước thời điểm hai thẩm phán Moon Hyung Bae và Lee Mi Seon hết nhiệm kỳ vào ngày 18/4 tới.

Những kịch bản tiếp theo

Cuộc điều tra liên quan đến cựu Tổng thống Yoon Suk Yeol tiếp tục thu hút sự chú ý của công chúng với những diễn biến căng thẳng và phức tạp. Dù nỗ lực bắt giữ ông vào ngày 3/1 đã thất bại, cơ hội để thực thi lệnh bắt giữ trước thời hạn 6/1 vẫn còn, theo thông báo từ CIO. Với tuyên bố sẽ cân nhắc các hành động tiếp theo sau khi đánh giá tình hình, cơ quan này đang tìm cách xử lý các trở ngại từ phía ông Yoon Suk Yeol, người đã từ chối hợp tác với lệnh triệu tập trước đó. Nếu bị bắt đúng thời hạn, CIO sẽ có 48 giờ để xin lệnh bắt giữ mới hoặc phải thả ông. Thậm chí, khi thời hạn 6/1 trôi qua, một lệnh bắt giữ khác có hiệu lực bảy ngày vẫn có thể được yêu cầu. Trong trường hợp không thể bắt giữ ông Yoon Suk Yeol trước ngày 6/1, các nhà điều tra đang cân nhắc khả năng tìm kiếm một lệnh bắt giữ mạnh hơn, cho phép giam giữ ông lâu hơn.

Theo các chuyên gia pháp lý, tòa án có khả năng chấp thuận yêu cầu này, đặc biệt trong bối cảnh ông Yoon Suk Yeol không chỉ từ chối ra hầu tòa mà còn bị cáo buộc kích động những người ủng hộ cực đoan, hành động được coi là dấu hiệu thừa nhận các cáo buộc hình sự. Tuy nhiên, ngay cả khi lệnh bắt giữ được phê chuẩn, khả năng thực thi vẫn gặp trở ngại lớn nếu ông Yoon Suk Yeol tiếp tục cố thủ tại nơi cư trú dưới sự bảo vệ của lực lượng an ninh và quân đội.

Sự kiện bế tắc vào ngày 3/1 tại khu dinh thự tổng thống đã khiến CIO và đảng Dân chủ đối lập đồng loạt kêu gọi quyền Tổng thống Choi Sang-mok ra lệnh cho PSS hợp tác. Theo CIO, việc bắt giữ không thể thực hiện được nếu lực lượng an ninh tiếp tục bảo vệ ông Yoon Suk Yeol. Mặc dù vậy, quyền Tổng thống Choi Sang-mok, đồng thời là Phó Thủ tướng và Bộ trưởng Tài chính, vẫn giữ im lặng trước lời kêu gọi này. Là thành viên của đảng Quyền lực nhân dân (PPP), ông Choi Sang-mok đang đứng trước áp lực lớn từ cả phe đối lập lẫn nội bộ đảng cầm quyền, đặc biệt sau quyết định bổ nhiệm hai thẩm phán mới vào Tòa án Hiến pháp. Động thái này không chỉ làm tăng khả năng duy trì việc luận tội ông Yoon Suk Yeol mà còn khiến ông Choi Sang-mok phải đối mặt với sự phản đối gay gắt từ những đồng minh chính trị trong đảng.

Câu hỏi đặt ra lúc này là liệu ông Choi Sang-mok có chấp thuận yêu cầu của CIO hay không. Các chuyên gia nhận định rằng, nếu ông Choi Sang-mok ra lệnh hợp tác, khả năng bắt giữ ông Yoon Suk Yeol trước thời hạn 6/1 sẽ tăng đáng kể. Tuy nhiên, với áp lực chính trị hiện tại, đặc biệt là từ phe cầm quyền, quyết định của ông có thể mang lại hậu quả lớn đối với sự nghiệp chính trị. Tình huống này gợi nhớ đến tiền lệ của ông Han Duck-soo, người tiền nhiệm của ông Choi Sang-mok, khi ông bị luận tội vì từ chối bổ nhiệm thêm thẩm phán theo yêu cầu của phe đối lập.

Trong khi đó, tương lai pháp lý của ông Yoon Suk Yeol đang là chủ đề gây tranh cãi. Tòa án Hiến pháp Hàn Quốc hiện có thời gian tối đa 180 ngày để quyết định liệu ông có bị bãi nhiệm hay không. Dù bị đình chỉ quyền lực, ông Yoon Suk Yeol vẫn giữ danh hiệu tổng thống trong thời gian chờ đợi. Các chuyên gia cho rằng nếu bị bãi nhiệm, quy trình truy tố và bắt giữ ông sẽ trở nên đơn giản hơn. Tuy nhiên, khung thời gian 180 ngày được cho là quá dài, có khả năng gây chậm trễ đáng kể cho các tiến trình pháp lý.

Tòa án Hiến pháp đã cam kết sẽ đẩy nhanh tiến trình xét xử, nhưng các luật sư của ông Yoon lại nhấn mạnh rằng tòa án cần sử dụng toàn bộ thời gian này để xem xét cẩn thận các tình tiết, đặc biệt là những yếu tố liên quan đến việc ban bố thiết quân luật. Những tranh luận pháp lý này không chỉ nhằm kéo dài thời gian mà còn giúp phe ủng hộ ông Yoon Suk Yeol có thêm cơ hội tác động đến dư luận và hệ thống chính trị.

Vụ việc liên quan đến ông Yoon Suk Yeol không chỉ dừng lại ở khía cạnh pháp lý mà còn phơi bày sự phân cực chính trị ngày càng sâu sắc tại Hàn Quốc. Những căng thẳng giữa phe đối lập và chính phủ cầm quyền, cùng với vai trò của quân đội và các cơ quan an ninh, đang làm nổi bật mức độ nhạy cảm và phức tạp của hệ thống chính trị hiện nay. Điều này đồng thời đặt ra những câu hỏi lớn về sự minh bạch và độc lập của các cơ quan công quyền, cũng như khả năng của Hàn Quốc trong việc duy trì hình ảnh một nền dân chủ ổn định trên trường quốc tế.

Những kịch bản trong tương lai vẫn còn bỏ ngỏ. Một mặt, nếu CIO thành công trong việc bắt giữ ông Yoon Suk Yeol, áp lực lên Tòa án Hiến pháp sẽ gia tăng, buộc họ phải ra quyết định sớm hơn. Mặt khác, nếu quyền Tổng thống Choi Sang-mok từ chối hợp tác, bế tắc có thể kéo dài, làm suy giảm lòng tin của công chúng vào hệ thống pháp luật. Trong trường hợp Tòa án Hiến pháp quyết định bãi nhiệm ông Yoon, vụ việc có thể kết thúc nhanh chóng, nhưng cũng để lại những vết nứt sâu sắc trong hệ thống chính trị.

Dù kết cục thế nào, vụ việc này đã trở thành một dấu mốc quan trọng trong lịch sử chính trị Hàn Quốc, đồng thời là bài học lớn về cách các cơ quan công quyền xử lý những vụ án mang tính nhạy cảm chính trị cao.

https://cand.com.vn/binh-luan-quoc-te/chinh-truong-han-quoc-roi-vao-vung-be-tac-moi-i755664/