Dù đã được dự đoán từ trước, song phán quyết bãi nhiệm Thủ tướng Paetongtarn Shinawatra của Tòa án Hiến pháp Thái Lan vẫn gây ra chấn động lớn trong dư luận.
Việc phế truất Thủ tướng thứ 5 trong vòng 17 năm khiến chính trường Thái Lan đứng trước những sóng gió mới, đe dọa sự ổn định về kinh tế - xã hội của quốc gia này trong thời gian tới.
Ngay sau phán quyết của Tòa án Hiến pháp Thái Lan diễn ra ngày 29-8, một cuộc đua thành lập chính phủ mới đã khởi động với sự cạnh tranh, giành quyền lãnh đạo của 2 chính đảng lớn là Pheu Thai và Bhumjaithai.
Theo quy định của Hiến pháp Thái Lan, Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Thương mại Phumtham Wechayachai, chính trị gia kỳ cựu của đảng Pheu Thai cầm quyền, được đề cử làm quyền Thủ tướng. Quốc hội sẽ phải họp để bầu ra một Thủ tướng mới trong vòng 30 ngày.
Theo các nguồn tin, đảng Bhumjaithai đối lập đang tích cực vận động thành lập liên minh để giành đủ sự ủng hộ cho ứng cử viên Anutin Charnvirakul làm Thủ tướng. Hiện tại, đảng Bhumjaithai đã “bắt tay” được với Đảng Nhân dân (PP). Hai bên thống nhất, nếu được bổ nhiệm làm Thủ tướng trong cuộc họp Nghị viện sắp tới, ông Anutin Charnvirakul sẽ nhanh chóng tuyên bố giải tán Quốc hội, mở đường cho cuộc tổng tuyển cử mới trong một khung thời gian cụ thể, đồng thời thúc đẩy việc sửa đổi Hiến pháp.
Theo tính toán sơ bộ, số đảng phái ủng hộ tổ chức bầu cử trước thời hạn hiện nay ngoài Bhumjaithai và PP còn có Palang Pracharat, Thai Sang Thai và đảng Công bằng với tổng số 239 ghế trong Quốc hội. Như vậy, đảng Bhumjaithai chỉ cần kêu gọi thêm 8 ghế nữa để đạt được mục đích của mình.
Trong khi đó, đảng Pheu Thai của nữ Thủ tướng vừa bị bãi nhiệm Paetongtarn Shinawatra đang phải đối mặt với nhiều bất lợi. Ứng cử viên duy nhất do đảng này đề cử là ông Chaikasem Nitisiri, cựu Tổng Chưởng lý. Tuy nhiên, những tin đồn về tình trạng sức khỏe của chính trị gia 77 tuổi này cùng với kinh nghiệm hoạt động nội các mờ nhạt đang là rào cản đối với nỗ lực duy trì vị thế cầm quyền của Pheu Thai.
Theo các nhà quan sát, dù có tiến hành cuộc tổng tuyển cử mới, chính trường Thái Lan khó có thể nhanh chóng “trời quang, mây tạnh” bởi những mâu thuẫn sâu sắc kéo dài và “cuộc chiến” cạnh tranh quyền lực gay gắt.
Ngay sau phán quyết của Tòa án Hiến pháp, làn sóng phản ứng dữ dội đã bùng lên. Phe ủng hộ đảng Pheu Thai và "áo đỏ" đã tập trung tại thủ đô Bangkok biểu tình, cáo buộc đây là một "cuộc đảo chính hợp hiến". Họ cho rằng, phán quyết phế truất Thủ tướng là sự lặp lại của kịch bản các năm 2006, 2008 và 2014 nhằm vào gia đình họ Shinawatra.
Cộng đồng doanh nghiệp Thái Lan đang kêu gọi các đảng phái nhanh chóng thành lập chính phủ mới, đồng thời lo ngại rằng, khoảng trống chính trị kéo dài sẽ kìm hãm nền kinh tế vốn đã yếu kém của đất nước. Lời kêu gọi khẩn thiết này được đưa ra sau khi Tòa án Hiến pháp ra phán quyết phế truất Thủ tướng Paetongtarn Shinawatra.
Chủ tịch Phòng Thương mại Thái Lan Poj Aramwattananont cảnh báo, tình trạng bất ổn chính trị kéo dài sẽ tiếp tục làm lung lay niềm tin của các nhà đầu tư, có khả năng làm chậm tăng trưởng của ngành Du lịch và tạo ra hiệu ứng domino trên toàn nền kinh tế.
Ông Poj Aramwattananont nhấn mạnh sự cần thiết phải nhanh chóng bổ nhiệm Thủ tướng mới để lãnh đạo đất nước, đồng thời ủng hộ một chính phủ ổn định với nội các có năng lực và được tín nhiệm.
“Bất ổn chính trị là một yếu tố then chốt làm suy yếu đà tăng trưởng kinh tế, điều này cực kỳ đáng lo ngại vì chúng ta đang phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng nghiêm trọng”, ông Poj Aramwattananont nói.
Trong khi đó, Chủ tịch Liên đoàn Công nghiệp Thái Lan Kriengkrai Thiennukul cũng đồng tình với quan điểm này và nhấn mạnh rằng, sự chậm trễ sẽ ảnh hưởng đến các chính sách quan trọng như đàm phán thương mại với Mỹ, các vấn đề biên giới, quản lý lũ lụt và các dự án kinh tế khác đòi hỏi một chính phủ có thẩm quyền đầy đủ.
Mới đây, Ngân hàng Trung ương Thái Lan dự kiến tốc độ tăng trưởng kinh tế của nước này chỉ đạt mức 2,3% trong năm nay. Sự gián đoạn chính trị sẽ ảnh hưởng trầm trọng đến việc thực thi các chính sách quan trọng, từ gói kích thích 175 tỷ baht đến các dự án cơ sở hạ tầng như tàu điện giá rẻ.
Thực tế cho thấy, phán quyết bãi nhiệm bà Paetongtarn Shinawatra một lần nữa bộc lộ sự chia rẽ sâu sắc trên chính trường Thái Lan. Nó chứng minh rằng, các thỏa hiệp chính trị ở nước này vẫn mong manh và những xung đột cơ bản về quyền lực chưa bao giờ được giải quyết tận gốc. Do đó, tổng tuyển cử trước thời hạn sẽ không phải là giải pháp toàn diện, có thể đưa Thái Lan thoát khỏi vòng xoáy bất ổn kéo dài hàng thập kỷ qua.
