Chuyên gia: "Đề xuất người mất bằng lái xe phải thi lại là đẩy khó cho dân"

TS Phan Lê Bình nói cơ quan quản lý nên tập trung xây dựng hệ thống dữ liệu giao thông thay vì yêu cầu người mất bằng lái phải thi lại.

Ngày 6/3, phát biểu tại phiên họp của Ủy ban Tư pháp, Bộ trưởng Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thể nêu đề xuất "tất cả người mất bằng lái xe phải thi lại" nhằm tránh tình trạng lợi dụng để xin thêm bằng thứ 2, thậm chí bằng thứ 3.

Theo ông Lương Duy Thống, Vụ quản lý phương tiện và người lái (Tổng cục Đường bộ), thời gian qua số người báo mất và xin cấp lại giấy phép lái xe gia tăng nên Bộ trưởng Giao thông đã yêu cầu các đơn vị nghiên cứu, chỉnh sửa quy định cho phù hợp; mục đích là hạn chế trường hợp giả mất bằng để xin cấp lại.

"Chúng tôi đang nghiên cứu sửa đổi thông tư về quản lý giấy phép lái xe, văn bản còn phải xin ý kiến các đơn vị liên quan", ông Thống nói.

chuyen gia de xuat nguoi mat bang lai xe phai thi lai la day kho cho dan

Ngườ dân Sài Gòn đi đổi giấy phép lái xe sang vật liệu PET tháng 12/2016. Ảnh: Quỳnh Trần

Ngoài ra, ông Thống cho hay, thông tư liên lịch 01 của Bộ Công an và Bộ Giao thông Vận tải đã đề cập đến việc cung cấp dữ liệu vi phạm của tài xế giữa hai cơ quan, song chưa có quy định về phối hợp gửi dữ liệu trường hợp bị giữ bằng lái.

Do đó, nhiều tài xế vi phạm và bị tạm giữ giấy phép lái xe có thời hạn 1-2 tuần, nhưng người dân không nộp phạt hành chính mà đến cơ quan đường bộ báo mất bằng để xin cấp lại. "Trường hợp này đáng lẽ không được cấp lại giấy phép lái xe mà phải khắc phục lỗi vi phạm, nhưng thực tế họ có thể vẫn được cấp bằng lái do việc xác minh của cơ quan chức năng chưa chính xác", ông Thống nói.

Ông cho biết, Thủ tướng đã yêu cầu hai bộ Giao thông, Công an nghiên cứu cập nhật cơ sở dữ liệu vi phạm giao thông để quản lý tài xế và giấy phép lái xe. Sau khi phần mềm này hoàn thiện, cơ quan chức năng sẽ công khai cho doanh nghiệp, người dân theo dõi.

Trước đề xuất nêu trên của Bộ trưởng Giao thông, TS Phan Lê Bình (giảng viên Đại học Việt Nhật) cho rằng, Bộ Giao thông cần làm rõ mục đích của việc yêu cầu "người mất bằng lái phải thi lại"? Nếu chỉ nhằm chống gian lận thì chưa hợp lý vì các vi phạm của tài xế có thể tra cứu qua hệ thống dữ liệu, cơ quan quản lý nhà nước dễ dàng biết được một công dân nào đó không có bằng lái do bị tạm giữ hay mất mát.

"Trong cuộc sống, nhiều người mất bằng lái vì rủi ro khách quan, ví dụ hỏa hoạn, việc bắt buộc họ thi lại sẽ tạo thêm chi phí, tốn thời gian cho cả đơn vị tổ chức thi và người đi thi", ông Bình nhận xét.

Học viên lái xe trong bài thi sát hạch sa hình tại một cơ sở đào tạo. Ảnh: Xuân Hoa.

Trách nhiệm xây dựng hệ thống dữ liệu giao thông, cập nhật vi phạm và liên thông trong sử dụng thuộc về các bộ ngành, nếu không xây dựng được hệ thống này là lỗi của cơ quan quản lý nhà nước. "Buộc tài xế thi lại bằng lái chỉ để xác minh họ có gian lận hay không, nghĩa là các bộ ngành đang dùng quyền lực nhà nước làm khó cho dân", ông Bình nói.

Chuyên gia này cũng cho rằng, quy đinh hiện hành yêu cầu người dân chờ đợi ít nhất 2 tháng để các cơ quan thẩm tra khi cấp lại bằng lái bị mất là "quá dài", thể hiện trình độ quản lý hạn chế. Với những lái xe chuyên nghiệp, thời gian chờ đợi 2 tháng sẽ ảnh hưởng đến công việc của họ.

"Cơ quan chức năng chỉ cần tra cứu dữ liệu trong một ngày và việc cấp lại giấy phép lái xe là khả thi trong 3 ngày. Duy trì cách làm như hiện nay chẳng khác gì 20 năm trước", ông Bình nêu ý kiến.

Chuyên gia giao thông Nguyễn Văn Thanh cũng bày tỏ không đồng tình với việc "người mất giấy phép lái xe phải thi lại". Ông phân tích, luật hiện hành chỉ yêu cầu tài xế phải thi lại để được cấp mới giấy phép lái xe khi vi phạm một số quy định về an toàn giao thông, nay buộc cả người mất bằng lái (có thể vì rủi ro mà không có vi phạm gì) cũng phải thi lại thì sẽ "đánh đồng cả hai trường hợp".

Ông Bùi Danh Liên, Phó chủ tịch Hiệp hội vận tải ôtô Hà Nội đánh giá đề xuất nêu trên là cách quản lý "thủ công". "Bộ Giao thông cần chấn chỉnh việc học và sát hạch lái xe thay vì chỉ siết chặt khâu cấp bằng. Một đề xuất bất hợp lý sẽ làm mất nhiều thời gian, tiền bạc của người dân", ông nói.