Coi chừng "cạm bẫy" trên các diễn đàn trực tuyến

Các diễn đàn trực tuyến xuất hiện ngày càng nhiều trên Internet là nơi để các thành viên cùng chia sẻ, trao đổi với các mối quan tâm, hứng thú, sở thích chung… song nơi đây cũng chứa đựng không ít cạm bẫy mà không phải thành viên nào cũng nhận thấy.

Thiếu cảnh giác và thận trọng cũng như không am hiểu, người dùng rất dễ dính “cạm bẫy” trên các diễn đàn trực tuyến

Người sử dụng Internet ở Việt Nam phát triển với tốc độ chóng mặt

Sự bùng nổ của Internet đã mang lại ngày càng nhiều tiện ích cho cuộc sống của con người. Trên nền tảng công nghệ thông tin này, vô số những ứng dụng, tiện ích đã ra đời nhằm đáp ứng ngày càng tốt hơn các nhu cầu của con người, không chỉ kết nối, giao lưu xuyên biên giới, không phân biệt quốc gia, sắc tộc, tôn giáo, tuổi tác… mà còn mang lại lợi ích ngày càng to lớn với mỗi người, đơn vị, tổ chức và cả các quốc gia.

Cùng với sự phát triển của Internet và các thiết bị di động thông minh, số người sử dụng Internet ở Việt Nam đã phát triển với tốc độ được xem là “bùng nổ” trong nhiều năm qua. Việt Nam hiện nằm trong top 20 quốc gia có số người sử dụng mạng Internet cao nhất thế giới với khoảng 64 triệu người dùng trong tổng số 97 triệu dân, theo số liệu vào tháng 6-2019, trong đó người dùng Việt Nam dành trung bình tới 6 giờ 42 phút mỗi ngày để tham gia các hoạt động liên quan tới mạng Internet và 94% tỷ lệ người dùng Internet ở Việt Nam sử dụng Internet hàng ngày, 6% còn lại là số người sử dụng Internet ít nhất một lần trong tuần.

Bên cạnh tuyệt đại đa số người dùng Internet tham gia các mạng xã hội, các mô hình nhóm, diễn đàn trực tuyến với nội dung liên quan tới nhiều lĩnh vực khác nhau cũng ngày càng thu hút sự tham gia của những người cùng mối quan tâm hay sở thích… Diễn đàn trực tuyến (được gọi là forum) là nơi để cho người dùng Internet trao đổi, thảo luận hay thậm chí tán gẫu với nhau. Phương thức thường được dùng trong diễn đàn trực tuyến là một thành viên đầu tiên gửi lên một chủ đề (topic, thread) trong một đề mục (category, forum) và sau đó những thành viên khác nếu quan tâm sẽ viết những nội dung đóng góp ý kiến, thảo luận xung quanh chủ đề đó.

Tại Việt Nam hiện nay, dù không “nổi” và thu hút người dùng bằng các mạng xã hội, song vẫn có những diễn đàn trực tuyến khá “đình đám” như như Tinhte.vn, Spiderum.com, Otofun.net..., trong đó riêng sở thích và mối quan tâm chung về ô tô, phương tiên giao thông cũng như lĩnh vực giao thông nói chung đã có những diễn đàn như Otofun.net, OFFB, Oto+… với lượng thành viên lên tới hàng trăm nghìn thành viên mỗi diễn đàn.

Bên cạnh đó, có những diễn đàn tưởng đã lùi vào dĩ vãng trước sự lấn lướt của các mạng xã hội song lại bất ngờ hồi sinh khá ngoạn mục mà điển hình là Vozforum với số lượng lên tới cả triệu thành viên. Ngoài những diễn đàn trong nước bằng tiếng Việt, những người biết ngoại ngữ còn tham gia các diễn đàn trực tuyến lớn trên thế giới như Reddit hay Quora… với số lượng người Việt lên tới hàng nghìn thành viên.

Ẩn chứa những “cạm bẫy” không phải dễ dàng nhận ra

Nếu như tốc độ chia sẻ là nhược điểm so với mạng xã hội, nhưng bù lại ưu điểm của các diễn đàn trực tuyến lại có khả năng lưu trữ chủ đề, bài viết, thông tin - những giá trị mà fanpage, group trên các mạng xã hội Facebook,

Twitter… hiện chưa có. Điều khác biệt và cũng là lợi thế lớn của diễn đàn trực tuyến so với mạng xã hội là các fanpage, group trên các trang mạng xã hội luôn bị phân tán, pha “loãng” do đối tượng người dùng rất khác nhau, tuy nhiên các thành viên diễn đàn trực tuyến khá đồng điệu về sở thích, mối quan tâm với các thảo luận, trao đổi về các nội dụng, lĩnh vực, chủ đề chuyên sâu, đặc biệt.

Đây là lợi thế của các diễn đàn trực tuyến, song cũng là điều có thể ẩn chứa những “cạm bẫy” không phải dễ dàng nhận ra với nhiều thành viên. Đã xuất hiện những hiện tượng, trường hợp lợi dụng diễn đàn trực tuyến để truyền bá các quan điểm tiêu cực, sai trái. Đó có thể là những quan điểm sai trái, phản khoa học về sức khỏe, tiêu dùng, lối sống… song có những quan điểm sai trái, chống phá.

Cũng có những thành viên đã lợi dụng diễn đàn trực tuyến để nhắm tới các mục đích thiếu trong sáng, trục lợi, thậm chí vi phạm pháp luật… Từ thực tế cũng đã thấy điều đáng quan tâm là từ các diễn đàn trực tuyến, một số kẻ xấu đã lợi dụng liên kết với mạng xã hội nhằm tác động và ảnh hưởng lên các kênh trực tuyến khác với toan tính làm “cộng hưởng” thêm nhiều hệ lụy xấu.

Cùng với mạng xã hội, các diễn đàn trực tuyến bên cạnh mặt tích cực, tiện ích đang ngày càng bộc lộ những mặt trái nguy hại với chính những thành viên và cả xã hội trong khi mối quan tâm và cả sự quản lý đối với các diễn đàn trực tuyến dường như lại đang bị buông lỏng, xem nhẹ... Điều này tạo “mảnh đất màu mỡ” để một số diễn đàn phát triển tự phát, thiếu kiểm soát, thậm chí có nội dung độc hại nhằm thực hiện các ý đồ, toan tính thiếu trong sáng, xấu xa.

Vì thế, việc đánh giá đúng, vào cuộc nghiêm túc của các cơ quan hữu trách để các diễn đàn trực tuyến hoạt động theo đúng pháp luật, vì lợi ích chung của cộng đồng, xã hội và chính các thành viên là điều cần thiết, bên cạnh đó cần nêu cao ý thức tuân thủ pháp luật, đạo đức xã hội của các thành viên để loại bỏ những “cạm bẫy” trực chờ trên các diễn đàn trực tuyến.