Công bố loại thuốc có thể chấm dứt lây lan căn bệnh thế kỷ AIDS

Theo Bloomberg, với những kết quả nghiên cứu khả quan, loại thuốc mới này tạo động lực cho một hướng tiếp cận phòng bệnh có thể chấm dứt đại dịch AIDS.

Với loại thuốc được nghiên cứu, qua thử nghiệm thực tế, số lượng các ca HIV mới trong nhóm đàn ông đồng tính và lưỡng tính đã giảm một phần ba xuống mức thấp kỷ lục.

cong bo loai thuoc co the cham dut lay lan can benh the ky aids — Thuốc Truvada. (Ảnh: Justin Sullivan/Getty Images)

Nghiên cứu tìm hiểu tác động của thuốc Truvada thuộc công ty khoa học Gilead trong việc giảm tỷ lệ virus gây AIDS ở một lượng lớn dân số. Kết quả nghiên cứu được công bố ngày 18/10 trên tạp chí y khoa Lancet HIV có thể mở đường cho các quốc gia ngừng việc virus lan truyền bằng cách sử dụng một phương pháp điều trị gọi là dự phòng trước phơi nhiễm (pre-exposure prophylaxis), hay PreP.

“Đây là lần đầu tiên chúng tôi nhìn thấy tốc độ giảm nhiễm mới HIV ở những người đàn ông đồng tính và chuyển giới như thế này. Đây là những con số thấp nhất từng được ghi lại từ khi việc giám sát HIV bắt đầu năm 1985.” – chủ nhiệm nghiên cứu Andrew Grulich cho biết.

Chỉ trong năm đầu tiên nghiên cứu bắt đầu, số ca nhiễm mới HIV ở đàn ông đồng tính và chuyển giới tại bang New South Wales đã giảm từ 149 xuống 102. Trước đó, tác động với từng cá nhân của phương pháp PreP đã được biết đến nhưng quy mô rộng hơn chưa được chứng minh, khiến các nhà chính sách còn chần chừ trong việc phổ biến PreP, và đó là mục đích của nghiên cứu, theo Bloomberg.

Có khoảng 180.000 người ở Mỹ đã uống Truvada trong phương pháp PreP cuối tháng 6. Viên thuốc màu xanh hình bầu dục này là một sự kết hợp theo liều cố định của tenofovir, disoproxil và emtricitabine.

Các nhà nghiên cứu đang cố gắng nỗ lực để có thể mang nhiều người đến với chương trình PrEP hơn vào năm 2019, từ đó có thể ngăn chặn các trường hợp nhiễm mới và đẩy mạnh việc kinh doanh khiến PreP trở nên dễ tiếp cận hơn, theo Bloomberg.

PreP là chương trình cho người không nhiễm HIV dùng thuốc kháng virus để ngăn chặn việc bị nhiễm. Phiên bản duy nhất được cấp phép của PrEP là loại thuốc uống hàng ngày gọi là Truvada. Các chiến lược khác như tiêm hay đặt vòng trực tiếp đang được phát triển.

Truvada không chữa được AIDS. Thuốc này có thể điều trị cho người nhiễm HIV bằng cách làm giảm lượng virus trong cơ thể họ và làm chậm quá trình phát triển của bệnh. Ở những người khỏe mạnh, chưa nhiễm, thuốc có thể lấy đi khả năng gây nhiễm HIV bằng cách ức chế một enzym mà virus này cần để tái tạo.

Truvada được FDA (cơ quan quản lý thực phẩm và dược phẩm liên bang Mỹ) phê duyệt lần đầu trong điều trị HIV năm 2004 và phê duyệt sử dụng trong giảm nguy cơ nhiễm HIV qua đường tình dục năm 2012. Đến tháng 5/2018, FDA chấp thuận mở rộng chỉ định Truvada cho giảm nguy cơ nhiễm HIV-1 (loại HIV lây nhiễm qua tiếp xúc với một số loại dịch của người nhiễm hoặc từ mẹ sang con) ở thanh thiếu niên, theo Drugs.com.

Theo một bài viết trên tạp chí Time năm 2012, việc FDA cho phép Truvada được sử dụng như một công cụ phòng bệnh ở người khỏe mạnh gây tranh cãi khi một số ý kiến cho rằng người sử dụng có thể tin rằng mình hoàn toàn miễn dịch với virus, dẫn đến giảm sử dụng bao cao su. Tuy nhiên FDA cho rằng lợi ích của việc mở rộng phạm vi những người có thể sử dụng Truvada chống lại HIV khiến nó đáng được phê duyệt.