Những ngày đầu năm 2023, trên nhiều diễn đàn mạng xã hội, các nhóm về xe ô tô cũng như lái xe đều râm ran phản ánh việc một số tuyến cao tốc như Cầu Giẽ- Ninh Bình, TP.HCM- Long Thành-Dầu Giây, Nội Bài - Lào Cai có mức phí qua trạm BOT từ ngày 1/1/2023 bỗng nhiên cao hơn trước đó, trong khi đơn vị vận hành thu phí không hề có thông báo. Cho đến chiều 4/1, Tổng Công ty đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) mới chính thức lên tiếng về vấn đề này.
Thông tin từ VEC cho biết, nhằm tạo điều kiện cho doanh nghiệp và người dân phục hồi kinh tế sau đại dịch COVID-19, Chính phủ đã quy định chính sách miễn, giảm thuế theo Nghị quyết số 43/2022/QH15 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, trong đó có việc giảm thuế giá trị gia tăng sử dụng dịch vụ đường cao tốc từ 10% thành 8% được áp dụng từ ngày 1/2/2022 đến hết ngày 31/12/2022. Đến nay, chính sách nêu trên đã hết hiệu lực. Kể từ 00h00 ngày 1/1/2023, Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) thực hiện điều chỉnh mức thuế giá trị gia tăng từ 8% lên 10% trong giá sử dụng dịch vụ đường bộ cao tốc các tuyến đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai, Cầu Giẽ - Ninh Bình, Đà Nẵng - Quảng Ngải, TP Hồ Chí Minh - Long Thành - Dầu Giây.
Ông Nguyễn Công Hưng, Chánh văn phòng của VEC lý giải thêm: Việc điều chỉnh giá sử dụng dịch vụ nêu trên có một số thay đổi nhỏ so với mức giá cũ được niêm yết tại các trạm thu phí là do phương thức thu phí hệ thống đường cao tốc do VEC làm chủ đầu tư là phương thức thu phí kín (cước phí được tính theo số Km phương tiện tham gia giao thông trên đường cao tốc). Giai đoạn trước đây chưa áp dụng thu phí không dừng, chủ phương tiện trả phí bằng tiền mặt, để phù hợp với các mệnh giá tiền lẻ đang được lưu thông trên thị trường đồng thời thuận lợi cho việc giao dịch (giảm thời gian dừng chờ tại trạm, chống ùn tắc…) VEC đã tính toán giá sử dụng dịch vụ đường cao tốc trên nguyên tắc làm tròn các mệnh giá cước phí, phần lớn đều giảm so với giá trị thực được tính toán theo hướng có lợi cho người tham gia giao thông (Ví dụ: Dự án Cầu Giẽ - Ninh Bình xe loại 2 chặng Đại Xuyên-Liêm Tuyền tính toán 62.100 đồng nhưng giá niêm yết là 60.000 đồng, chặng Đại Xuyên – Cao Bồ xe loại 1 theo tính toán là 75.045 đồng nhưng giá niêm yết là 70.000 đồng xe loại 2 là 112.568 đồng nhưng giá niêm yết là 100.000 đồng; dự án TP. Hồ Chí Minh-Long Thành- Dầu Giây: Xe loại 2 chặng Long Phước – Dầu Giây tính toán 152.949 đồng nhưng giá niêm yết là 150.000 đồng; dự án Nội Bài – Lào Cai: Xe loại 1 chặng IC3 – Trạm Km237 theo tính toán 284.225 đồng nhưng giá niêm yết là 280.000 đồng...).
Từ ngày 1/8/2022 hệ thống thu phí không dừng đã đưa vào sử dụng toàn bộ trên các tuyến đường cao tốc, các giao dịch được trừ tự động trên tài khoản khách hàng tham gia giao thông, không phụ thuộc vào các mệnh giá như khi thu tiền mặt trước đây, do đó VEC chỉ thực hiện làm tròn các mệnh giá cước phí đến hàng nghìn đồng.
Việc thay đổi về nguyên tắc tính trên, dẫn đến có một số thay đổi nhỏ giữa giá niêm yết trước đây và giá hiện tại.
