Cựu thái tử Jordan bị tố "âm mưu lật đổ quốc vương"

Giới chức Jordan quản thúc tại gia cựu thái tử Hamzeh và bắt gần 20 người với cáo buộc âm mưu lật đổ Quốc vương Abdullah II.

Hoàng tử Hamzeh bin Hussein, con trai thứ 4 của cố quốc vương Jordan Hussein bin Talal, ngày 3/4 tuyên bố trong video gửi cho truyền thông phương Tây rằng ông đang bị quản thúc tại gia, sau khi hãng thông tấn Petra đưa tin nhiều nghi phạm và cựu quan chức bị bắt vì "đe dọa an ninh và ổn định quốc gia".

Theo một quan chức tình báo cấp cao ở Trung Đông, cựu thái tử Hamzeh được yêu cầu không rời khỏi dinh thự, trong khi giới chức điều tra về âm mưu lật đổ người anh trai cùng cha khác mẹ của ông là Quốc vương Abdullah II bin Al-Hussein.

Trong số những người bị bắt có Sharif Hassan bin Zaid, thành viên hoàng gia Jordan, và Bassem Ibrahim Awadallah, từng đứng đầu tòa án hoàng gia. Awadallah cũng là cựu bộ trưởng kế hoạch và cựu bộ trưởng tài chính Jordan, có nhiều quyền lợi trong kinh doanh tư nhân tại quốc gia Trung Đông này.

Cơ quan chức năng Jordan chưa công bố thông tin chi tiết hoặc danh tính những người khác bị bắt.

Hoàng tử Hamzeh bin Hussein trong video gửi BBC ngày 3/4. Ảnh chụp màn hình.

Trong video gửi cho BBC, Hamzeh, 41 tuổi, cho biết tư lệnh quân đội Jordan đã tới gặp ông vào sáng 3/4 và và thông báo cựu thái tử không được ra ngoài hoặc liên lạc, gặp gỡ người khác. Hamzeh nói đội cận vệ của mình bị giải tán, điện thoại và Internet bị cắt khiến ông phải dùng kết nối qua vệ tinh, song lo ngại dịch vụ này cũng sớm bị cắt.

Cựu thái tử Hamzeh cho rằng ông bị trừng phạt vì tham gia vào các cuộc họp chỉ trích Quốc vương Jordan Abdullah II, dù không trực tiếp lên tiếng. Hamzeh phê phán hệ thống cai trị Jordan "coi trọng lợi ích, tiền tài và tham nhũng hơn người dân", nhưng không nhắc tới tên anh trai.

"Tôi không thuộc bất cứ âm mưu hay tổ chức bất chính nào, cũng như các nhóm được nước ngoài hậu thuẫn", Hamzeh nói. "Có những thành viên trong gia đình tôi vẫn yêu đất nước này, những người chăm sóc cho dân chúng và đặt họ lên trên tất cả".

Rất hiếm khi một thành viên cấp cao của hoàng gia Jordan chỉ trích gay gắt chính phủ nước này. Giới chuyên gia nhận định bất cứ bất ổn nào ở Jordan đều có thể làm các đồng minh phương Tây của quốc gia Trung Đông này quan ngại.

Hamzeh là một người nổi tiếng ở Jordan, được mô tả là "người sùng đạo và khiêm tốn" và "hòa đồng với dân thường". Hamzeh từng chỉ trích chính phủ Jordan và cho rằng các quan chức nước này điều hành thất bại khi họ thông qua luật thuế thu nhập năm 2018.

Quốc vương Jordan Abdullah II (phải) trong đám cưới của hoàng tử Hamzeh (trái) năm 2012. Ảnh: AFP.

Đại tướng Yousef Huneiti, chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Jordan, trước đó phủ nhận việc Hamzeh bị giam giữ hoặc quản thúc tại gia. "Hamzeh được yêu cầu dừng một số phong trào và hoạt động nhằm vào an ninh và ổn định của Jordan", tướng Huneiti nói.

Tướng Huneiti cho biết một cuộc điều tra đang diễn ra và kết quả sẽ được công bố "minh bạch và rõ ràng". "Không ai đứng trên pháp luật. An ninh và ổn định của Jordan là trên hết", tướng Huneiti cho biết.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price cho biết đang "theo dõi chặt chẽ" các thông tin và liên lạc với giới chức Jordan. "Quốc vương Abdullah là đối tác quan trọng của Mỹ và được chúng tôi hỗ trợ đầy đủ", Price nói.

Abdullah, 59 tuổi, trở thành Quốc vương Jordan sau khi vua cha Hussein qua đời năm 1999 sau gần nửa thế kỷ trị vì. Quốc vương Abdullah xây dựng quan hệ thân thiết với Mỹ cùng các lãnh đạo phương Tây khác, là đồng minh chủ chốt trong cuộc chiến chống tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng.

Quốc vương Abdullah phế bỏ tước vị thái tử của Hamzeh năm 2004, nói rằng ông quyết định "giải thoát" cho em trai khỏi "những ràng buộc của vị trí" để hoàng tử này có thể đảm nhận những trách nhiệm khác. Động thái này được coi là một phần trong quá trình củng cố quyền lực của Abdullah sau khi kế vị. Thái tử Jordan hiện tại là Hussein bin Abdullah, con trai cả của Quốc vương Abdullah.