Cựu Thủ tướng Malaysia Najib Razak đối mặt với nhiều bê bối tham nhũng

Chính trị gia 97 tuổi lên tiếng

Cựu Thủ tướng Najib Razak, 69 tuổi, bị kết tội lạm quyền, rửa tiền và bội tín vào tháng 7-2020. Ông đã biển thủ khoảng 10 triệu USD từ Công ty SRC International, một đơn vị cũ của quỹ Nhà nước 1Malaysia Development Berhad (1MDB). Hôm 23-8, Tòa án Tối cao Malaysia đã bác đơn kháng cáo cuối cùng của vị cựu lãnh đạo này, giữ nguyên án tù 12 năm và khoản phạt 210 triệu ringgit (46,88 triệu USD). Đây là cựu Thủ tướng đầu tiên của Malaysia bị phạt tù vì tham nhũng.

“Đối với ông Najib, khả năng cao là ông ấy sẽ được ân xá sau khi bị bỏ tù”, chính trị gia Mahathir Mohamad, 97 tuổi, người đã có chiến thắng lật đổ ông Najib năm 2018, tuyên bố. Ông nói thêm rằng, việc trì hoãn các phiên tòa khác nhau liên quan đến vụ bê bối tham nhũng hàng tỷ đô la tại quỹ 1MDB sẽ khiến công lý bị từ chối.

Ông Mahathir Mohamad là Thủ tướng tại vị lâu nhất của Malaysia khi ông nghỉ hưu vào năm 2003 sau 22 năm cầm quyền. Ông đã vận động cho ông Najib và Đảng Tổ chức Dân tộc Mã Lai Thống nhất (UMNO) trong cuộc bầu cử năm 2013 nhưng sau đó quay sang chống lại nhà lãnh đạo này khi vụ tham nhũng tại 1MDB bắt đầu nổi lên. Được bổ nhiệm lại làm Thủ tướng năm 2018, ông Mahathir đã mở lại các cuộc điều tra vào 1MDB khiến ông Najib phải đối mặt với tổng cộng 42 cáo buộc. Nhà lãnh đạo Mahathir sau đó đã từ chức trong bối cảnh bất ổn chính trị khi liên minh của ông tan rã.

Cung điện của Quốc vương Al-Sultan Abdullah, nơi nhận được đơn xin ân xá từ những người trung thành với Najib một ngày trước đó, chưa trả lời đề nghị bình luận về nhận xét của ông Mahathir. Cựu Thủ tướng Najib được cho là thân thiết với một số nhân vật trong Hoàng gia Malaysia. Hồi tháng 5-2022, các bài đăng trên mạng xã hội của ông Najib cho thấy ông đã tham dự lễ đánh dấu kết thúc tháng ăn chay Ramadan với nhà vua. Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa có dấu hiệu về phản ứng của cung điện đối với đơn xin ân xá của ông Najib, người đã nắm giữ quyền lực trong 9 năm cho đến năm 2018. Cũng chưa có bất kỳ dấu hiệu nào về việc Thủ tướng Ismail Sabri Yaakob sẽ xem xét ân xá cho lãnh đạo đảng cũ của mình.

Chưa phải là bản án cuối cùng

Ông Najib bị đưa thẳng vào tù Kajang ở phía Đông Nam Thủ đô Kuala Lumpur hôm 23-8 sau khi bị bác kháng cáo cuối cùng trong một vụ án nhỏ hơn liên quan đến việc bòn rút tiền từ quỹ Nhà nước mà ông đồng sáng lập vào năm 2009. Phát biểu ngay trước khi phán quyết được đưa ra, ông Najib cho rằng, ông là nạn nhân của một sự bất công. Ông đồng thời yêu cầu thêm hai tháng nữa để các luật sư mới chuẩn bị hồ sơ kháng cáo. “Đó là cảm giác rất tồi tệ khi phải nhận ra rằng, sức mạnh của cơ quan tư pháp đã đè nặng lên tôi theo một cách không công bằng nhất”, ông Najib nói trước tòa.

Nhưng mọi việc chưa kết thúc tại đó. Ngày 25-8, ông Najib đã được đưa trở lại tòa án để điều trần trong vụ án lớn nhất của loạt bê bối này. Các cáo buộc chống lại ông trong vụ án này bao gồm 21 tội danh rửa tiền và 4 tội danh lạm dụng quyền lực với cáo buộc nhận chuyển khoản bất hợp pháp ít nhất 2,3 tỷ ringgit (512,93 triệu USD) từ năm 2011 đến 2014. Ông Najib cũng phải đối mặt với 3 vụ án khác, đều có khung hình phạt lớn và các hình phạt tài chính nặng nề.

Ông Najib đồng sáng lập 1MDB vào năm 2009, năm đầu tiên ông làm Thủ tướng. Các nhà điều tra Malaysia và Mỹ cho biết, 4,5 tỷ USD đã bị thất thoát từ 1MDB, trong một vụ bê bối liên quan đến các tổ chức tài chính và các quan chức cấp cao trên toàn thế giới. Trong số này, hơn 1 tỷ USD đã được tìm thấy trong các tài khoản ngân hàng của ông Najib.