Đâm đầu vào rắc rối

Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump không hoàn toàn sai về Trung Quốc và thương mại. Trong suốt nhiều năm, các công ty Mỹ - cũng như các doanh nghiệp nước ngoài - là nạn nhân của các chính sách về quyền sở hữu trí tuệ của Trung Quốc, trong đó có việc bị ép chuyển giao công nghệ nếu muốn tiếp cận thị trường nền kinh tế số 2 thế giới.

Để đối phó hành vi sai trái này, có cách thông minh và cách thiếu khôn ngoan. Thật không may, chính quyền ông Trump một lần nữa chọn cách thiếu sáng suốt khi theo đuổi cách áp đặt thuế mới với hàng nhập khẩu Trung Quốc.

Công nhân làm việc trong nhà máy xuất khẩu thép ở TP Thái Nguyên, tỉnh Sơn Tây - Trung Quốc Ảnh: REUTERS

Cách đối phó thông minh đòi hỏi sự đoàn kết với đồng minh. Và trên thực tế, nhiều đồng minh đã và đang đề nghị Mỹ trợ giúp để kiềm chế Trung Quốc nhưng hết lần này tới lần khác đều bị Washington cự tuyệt hoặc tệ hơn là nhận lời rồi nuốt lời! Trong số đó phải kể tới Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) mà Mỹ đã ký năm 2016, nhằm bảo đảm Bắc Kinh không "viết luật lệ của con đường thương mại thế kỷ XXI". Quyết định rút Mỹ khỏi TPP ngày càng có vẻ tệ hại hơn, không chỉ bởi Washington để mất một đòn bẩy đối với Trung Quốc.

Ông Trump rõ ràng thích dùng cách thiếu sáng suốt hơn. Hồi tháng rồi, ông thông báo thuế mới về thép và nhôm. Chính quyền Mỹ ban đầu phát pháo hết sức quyết liệt, tuyên bố không ngoại lệ cho bất cứ ai, dù đó là đồng minh. Thực tế là chính những đồng minh này mới là nơi xuất khẩu phần lớn sản phẩm nhôm, thép đến Mỹ. Về sau, danh sách ngoại lệ dài ra, ban đầu chỉ có Canada và Mexico, nay có cả châu Âu, Úc, Hàn Quốc, Argentina và Brazil. Trung Quốc vẫn còn nguyên trong vòng "trừng phạt" nhưng nước này thực ra chỉ chiếm 2% lượng thép nhập khẩu của Mỹ.

Nhà Trắng mới đây lại thông báo gói thuế mới nhằm vào số hàng hóa nhập khẩu trị giá 60 tỉ USD của Trung Quốc, với mục tiêu là lĩnh vực hàng không, công nghệ viễn thông và công nghiệp máy móc. Một lần nữa, gói thuế đi ngược lời khuyên của các nhà kinh tế học và nhóm công nghiệp Mỹ này gây ra nỗi lo về một cuộc chiến tranh thương mại. Có thông tin nói Trung Quốc rậm rịch các đòn trả đũa nhằm vào nông sản Mỹ.