Từng là một nước có sự phân biệt chủng tộc rất gay gắt nhưng sau Cách mạng năm 1959, Cuba đã trở thành nơi không có sự phân biệt dân tộc, kỳ thị màu da.
Ngược dòng lịch sử, người bản địa ở Cuba thời “tiền Christopher Columbus” có đến 50.000. Người Tây Ban Nha chiếm toàn bộ Cuba, chỉ có ở La Habana là do người Anh kiểm soát từ năm 1762. Nhưng trong cuộc chiến với Napoléon của nước Pháp, người Anh cũng trả lại vùng đất này cho Tây Ban Nha. Người Mỹ di cư vào đây sau chiến tranh Mỹ-Tây Ban Nha 1898.
Người Hoa tới Cuba trong làn sóng nhập cư vào Tân thế giới. Người da đen từ châu Phi được đưa đến Cuba từ thế kỷ XVIII. Mấy trăm năm lịch sử đã tạo nên sự hòa quyện các chủng tộc lại với nhau thành người Mulatto (con lai giữa các chủng tộc, chủ yếu là lai giữa da trắng và da đen) chiếm đến 51% số dân Cuba.
 |
| Chủ tịch Fidel Castro và Tổng thống Nam Phi Nelson Mandela. Ảnh: Cubadebate |
Trước cách mạng năm 1959, việc phân biệt chủng tộc ở Cuba rất gay gắt. Trong chế độ Fulgencio Batista, nhiều cơ sở dịch vụ có hai khu dành riêng cho người da đen và da trắng (bể bơi, bãi biển, khách sạn, nghĩa địa...). Do đó, ngay sau khi cách mạng thành công, Chủ tịch Fidel Castro đã xóa bỏ tất cả những sự phân biệt này.
Chủ tịch Fidel Castro và nhà lãnh đạo Nam Phi Nelson Mandela có mối quan hệ gần gũi và lâu dài, được hình thành từ chính cuộc đấu tranh chung chống lại bất công và áp bức. Khi khởi xướng cuộc phản kháng bất bạo động chống nạn áp bức chủng tộc ở Nam Phi, Nelson Mandela đã tìm thấy niềm cảm hứng từ cách mạng Cuba.
Nelson Mandela nhận xét: “Ngay từ những ngày đầu, cuộc cách mạng Cuba đã là nguồn cảm hứng cho tất cả những người yêu chuộng tự do”. Ông còn cho biết, “Chủ tịch Fidel Castro đã truyền cảm hứng đến nhân dân Cuba để họ cùng chúng tôi đấu tranh chống lại chủ nghĩa phân biệt chủng tộc”.
Sau khi Nelson Mandela được phóng thích năm 1990, tình bạn của hai nhà lãnh đạo này càng thêm khăng khít. Nelson Mandela đã tới Cuba để gặp Chủ tịch Fidel Castro và cám ơn những nỗ lực của Cuba góp phần vào cuộc đấu tranh chống chế độ Apartheid.
Năm 1994, Nelson Mandela được bầu là vị tổng thống da màu đầu tiên của Nam Phi, một bước ngoặt lịch sử đánh dấu kết thúc thắng lợi của cuộc đấu tranh hơn 40 năm chống áp bức và phân biệt chủng tộc. Chủ tịch Fidel Castro đã sang tận Nam Phi năm đó để chúc mừng Nelson Mandela. Cuba cũng gửi 200 bác sĩ sang giúp đỡ nhân dân Nam Phi.
“Tôi là một người trung thực và không bao giờ tôi quên rằng trong những giây phút đen tối nhất của đất nước chúng tôi, trong cuộc chiến chống chủ nghĩa Apartheid, Fidel đã ở bên cạnh chúng tôi” - Tổng thống Nam Phi Nelson Mandela nhấn mạnh.
