Đề xuất bỏ hộ khẩu giấy - phù hợp với xã hội hiện đại

Việc Bộ Công an lấy ý kiến sửa Luật Cư trú , bỏ hộ khẩu giấy trong Dự thảo sửa đổi Luật này trình Chính phủ đã nhận được nhiều ý kiến đồng tình.

Đơn giản hóa thủ tục hành chính

Bộ Công an lấy ý kiến về Dự thảo này từ ngày 19.2 đến 19.4.2020.

Theo Bộ này, nhiệm vụ bảo đảm an ninh, trật tự trong tình hình mới, yêu cầu quản lý nhà nước, phát triển kinh tế - xã hội... và chủ trương đơn giản hóa thủ tục hành chính, giấy tờ công dân liên quan đến quản lý dân cư, ứng dụng khoa học, công nghệ tiên tiến đã đặt ra yêu cầu phải tiếp tục hoàn thiện pháp luật về cư trú.

Hiện nay, trình tự, thủ tục đăng ký cư trú còn mang tính thủ công, rườm rà, chưa đáp ứng yêu cầu cải cách thủ tục hành chính. Nhất là sau khi Chính phủ ban hành Nghị quyết về bãi bỏ hình thức quản lý dân cư bằng sổ hộ khẩu, sổ tạm trú và thay thế bằng hình thức quản lý theo số định danh cá nhân cập nhật thông tin trên Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.

Trong điều kiện đất nước ta đang đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và chủ động hội nhập quốc tế, công tác quản lý cư trú theo hướng ứng dụng thành tựu khoa học, công nghệ tiên tiến, phù hợp với xu hướng của các nước trên thế giới.

Trong khi đó, khoa học, công nghệ trong đăng ký, quản lý cư trú ở nước ta còn lạc hậu, chưa đáp ứng được yêu cầu ngày càng tăng của công dân, chưa bảo đảm phục vụ tốt yêu cầu quản lý dân cư và hội nhập quốc tế; mặt khác, dữ liệu đăng ký, quản lý cư trú hiện nay chủ yếu được lưu trữ thủ công.

Việc đăng ký, quản lý cư trú theo hướng ứng dụng khoa học, công nghệ tiên tiến để vừa quản lý chặt chẽ dân cư, vừa góp phần đơn giản hóa thủ tục hành chính, giấy tờ cho công dân và từng bước thực hiện Chính phủ điện tử.

Đồng tình với đề xuất bỏ hộ khẩu giấy

Ông Nguyễn Khắc Điền, Trưởng Ban quản trị một tòa nhà ở phố Trần Phú, quận Hà Đông (Hà Nội), cũng đồng tình với đề xuất bỏ hộ khẩu giấy. Theo ông Điền, khi Nhà nước quản lý nhân khẩu, cư trú bằng điện tử, người dân sẽ không phải lo sổ hộ khẩu bị thất lạc, mối mọt.

Điều quan trọng, về mặt quản lý hành chính, cơ quan chức năng sẽ sao sát với nhân khẩu tại địa bàn. Ông Điền ví dụ, một người có hộ khẩu tại địa phương A, khi tới một nơi B họ sẽ phải làm tạm trú. Họ có thể khai báo không trung thực. Việc quản lý hộ khẩu điện tử sẽ chỉ có một dữ liệu và hoàn toàn chính xác. Từ đó, dù anh đi đâu, thì cũng chỉ có một dữ liệu duy nhất về nhân khẩu.

Theo Tiến sĩ Lê Văn Thiệp (Văn phòng Luật sư Toàn Cầu, Đoàn Luật sư Hà Nội), việc đề xuất bỏ sổ hộ khẩu giấy phù hợp với xã hội hiện đại. Về mặt nguyên tắc, việc này tiệm cận với việc quản lý về hộ khẩu cũng như quản lý hành chính dân cư phù hợp với các quy định, pháp luật của các quốc gia khác.

Thứ nhất, phù hợp trong quá trình hội nhập; thứ hai về mặt nội dung, giảm được phiền hà rất lớn đối với sổ hộ khẩu giấy. Điều này còn phù hợp với việc xây dựng chính phủ 4.0, sử dụng các phương tiện công nghệ khi mà quản trị, trong đó có việc quản lý hành chính về nhân khẩu, cư trú.

Điều này còn giảm phiền hà, đỡ lãng phí tài nguyên của xã hội. Ông Thiệp ví dụ, mỗi một người ôm sổ hộ khẩu, mỗi giao dịch thì phải photo, chứng thực ra cả một đống, thứ hai là dễ bị làm giả, còn định danh thì không thể làm giả được.

“Như vậy sẽ vừa đảm bảo yếu tố bảo mật, vừa đảm bảo yếu tố quản lý của Nhà nước”, ông Thiệp cho biết.

Ông Thiệp cũng cho rằng, sổ hộ khẩu không chứa nhiều thông tin cơ bản lắm. Chủ yếu các thông tin cá nhân liên quan đến mã số định danh như y tế, ngân hàng… gắn trực tiếp tới tài sản. Về mặt nguyên tắc, trách nhiệm bảo mật thuộc về các cơ quan quản lý Nhà nước.

Việt Dũng