Đề xuất cấm cung cấp rượu, bia miễn phí

Doanh nghiệp sẽ không được khuyến mãi, miễn phí rượu, bia trực tiếp cho người tiêu dùng.

Đó là một trong những nội dung đáng chú ý được Bộ Y tế đưa ra tại hội thảo với các doanh nghiệp trong ngành rượu, bia, lấy ý kiến về Dự thảo Luật Phòng chống tác hại của rượu, bia tổ chức ngày 25/5.

Nơi làm việc không được bán bia rượu

Hai mục tiêu chính đặt ra đối với Dự thảo Luật này là nâng cao sức khỏe của người dân và phòng, chống những vấn đề xã hội gây ra bởi lạm dụng rượu bia như bạo lực gia đình, uống rượu khi lái xe, gây rối trật tự công cộng.

Dự thảo Luật đã đề xuất cấm khuyến mãi rượu bia trực tiếp cho người tiêu dùng

Theo Tờ trình của Bộ Y tế dự luật này được tiếp cận từ góc độ sức khỏe cộng đồng và xã hội, chứ không phải từ góc độ thương mại.

Cụ thể, Điều 8 Dự thảo Luật đã đề xuất cấm khuyến mãi rượu bia trực tiếp cho người tiêu dùng; dùng rượu, bia làm giải thưởng cho các cuộc thi; cung cấp rượu, bia miễn phí.

Đồng thời, cấm quảng cáo, giới thiệu sản phẩm dưới mọi hình thức trên tất cả các phương tiện quảng cáo đối với rượu, bia từ 15 độ trở lên và có các hình thức hạn chế quảng cáo rượu, bia dưới 15 độ.

Theo ban soạn thảo luật, chính sách kiểm soát quảng cáo bia (cấm hoàn toàn, hoặc hạn chế một phần) cũng đã được áp dụng ở hầu hết quốc gia trên thế giới. Tại 47 quốc gia đã cấm hoàn toàn trên truyền hình quảng cáo bia, 51 quốc gia hạn chế một phần về nội dung, thời gian, địa điểm. 34 quốc gia cấm hoàn toàn, 43 quốc gia hạn chế một phần quảng cáo trên báo, tạp chí in.

Đối với quy định về địa điểm, phương thức, thời gian không được bán rượu bia, dự thảo đề xuất không được bán bia tại cơ sở y tế, cơ sở giáo dục, cơ sở chăm sóc, nuôi dưỡng, vui chơi, giải trí dành cho trẻ em, nơi làm việc của cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, dự thảo luật đề xuất không bán rượu bia cho người dưới 18 tuổi, người đã có biểu hiện say rượu, bia.

Ông Paul Ariol, đại diện Tiểu ban rượu vang và rượu mạnh thuộc Phòng thương mại châu Âu cho rằng dự luật cần tập trung vào ba nhóm giải pháp chính để đạt được những mục tiêu đã đề ra.

Đó là tăng cường kiểm soát đồ uống có cồn bất hợp pháp, bao gồm các sản phẩm sản xuất thủ công, nhập lậu, giả, chất lượng kém nhằm nâng cao sức khỏe cộng đồng. Hai là, thay đổi nhận thức và hành vi của người tiêu dùng thông qua tuyên truyền và giáo dục ở cấp cơ sở như trường học, cộng đồng địa phương, và trong gia đình. Ba là, tăng cường thực thi pháp luật thông qua kiểm tra, giám sát thường xuyên và các chế tài nghiêm ngặt.

Tuy nhiên, phần lớn các quy định tập trung vào hạn chế các hoạt động thương mại thay vì các giải pháp cần thiết để nâng cao sức khoẻ cộng đồng hay giải quyết các vấn đề xã hội như uống rượu khi lái xe, bạo lực gia đình, hoặc gây rối trật tự xã hội.

3 khung giờ được phép bán bia, rượu

Dự thảo Luật cũng đưa ra khung thời gian bán rượu bia. Cụ thể, phương án 1: chỉ được bán từ 11h00 – 14h00 và từ 17h00 – 22h00; Phương án 2: chỉ bán từ 6h00 – 22h00 trừ trường hợp bán rượu, bia tại khu vực bay quốc tế, các khu vực, tuyến phố chuyên kinh doanh ẩm thực, giải trí, du lịch.

Phương án 3 đề xuất thời gian không được bán rượu, bia thực hiện theo lộ trình quy định của Chính phủ trong trường hợp cần thiết, căn cứ theo yêu cầu thực tiễn của công tác phòng, chống tác hại của rượu, bia.

Số liệu của Tổ chức Y tế thế giới công bố năm 2014, lượng rượu, bia nằm ngoài kiểm soát chiếm đến 70% tổng lượng đồ uống có cồn tiêu thụ trên thị trường.

Một nghiên cứu của Viện Dân số và các vấn đề xã hội được công bố năm 2016 cũng chỉ ra rằng 75% lượng đồ uống tiêu thụ trên thị trường là những sản phẩm nằm ngoài kiểm soát như rượu nấu thủ công (74%), đồ uống có cồn nhập lậu và giả, các loại rượu, bia không đăng ký, không có nguồn gốc rõ ràng.

Nghiên cứu này cũng chỉ ra rằng các vấn đề về sức khỏe và xã hội cũng có mối liên hệ mật thiết đối với việc tiêu thụ các sản phẩm rượu, bia nằm ngoài kiểm soát. Những sản phẩm này hiện đang không bị chi phối bởi bất kỳ qui định nào về hạn chế kinh doanh cũng như các loại thuế như những sản phẩm rượu, bia lưu hành hợp pháp.

Theo số liệu của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), lượng cồn nguyên chất tiêu thụ của Việt Nam là 6,6 lít/người/năm, đứng thứ 94/194 nước thành viên WHO.

Bộ Y tế, cho biết với tỉ lệ uống rượu, bia ở Việt Nam là 77% nam/11% nữ (thế giới là 48%/29%) nên con số trung bình tỉ lệ uống rượu, bia ở Việt Nam theo giới rất cao, nam giới uống rượu nhiều gấp hơn 7 lần nữ giới.