Doanh nghiệp Trung Quốc mua đất khắp thế giới

Các công ty Trung Quốc đang mua đất ở châu Á và châu Phi. Tổng diện tích đất được các công ty này mua hoặc thuê trong thập kỷ qua bằng tổng diện tích đất của Sri Lanka hoặc Lithuania, và lớn hơn nhiều so với các công ty nước khác.

Theo Land Matrix, một tổ chức giám sát đất đai châu Âu, các công ty Trung Quốc đã giành được quyền kiểm soát 6,48 triệu ha đất dành cho nông nghiệp, lâm nghiệp và khai thác mỏ trên khắp thế giới từ năm 2011 đến năm 2020. Con số này cao hơn rất nhiều so với tổng diện tích đất mà các công ty Anh, Mỹ và Nhật Bản nắm giữ, với quy mô lần lượt là 1,56 triệu, 860.000 và 420.000 ha.

Các doanh nghiệp Trung Quốc đang nhanh chóng mua đất ở nước ngoài để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng trong nước do sự phát triển của kinh tế Trung Quốc. Biện pháp này giúp họ ổn định với các nguồn tài nguyên thiên nhiên khi nguồn cung trên thế giới thắt chặt.

Thu mua đất của doanh nghiệp Trung Quốc, Anh, Mỹ, Nhật Bản (từ trên xuống). Trong đó, xanh đậm (đất nông nghiệp), xanh nhạt (đất rừng), đỏ (đất mỏ). Đơn vị: triệu ha. Đồ họa: Nikkei.

Ví dụ, tại bang Kachin, miền bắc Myanmar, chuối đang được các doanh nghiệp Trung Quốc trồng quy mô lớn. Những cây chuối cao khoảng 3 m, mọc dày và tỏa bóng sâu trong khu vực rừng trồng. Theo số liệu của Liên Hợp Quốc, xuất khẩu chuối từ Myanmar đã tăng gấp 250 lần, từ 1,5 triệu USD năm 2013 lên 370 triệu USD năm 2020. Hầu hết sản phẩm được xuất sang Trung Quốc.

Hay như tại Cộng hòa Dân chủ Congo, một quốc gia Trung Phi với phần lớn là rừng. Trong bối cảnh giá gỗ tăng cao, Wan Peng, một công ty Trung Quốc đã vận chuyển số lượng lớn gỗ từ nước này sang Trung Quốc.

Các công ty Trung Quốc cũng đang mua mỏ. China Minmetals đã đầu tư 280 triệu USD vào Tanzania, ở miền nam châu Phi năm 2019. Công ty khai thác kim loại màu Trung Quốc đã rót 730 triệu USD vào hoạt động khai khoáng ở Guinea năm 2020, theo Viện nghiên cứu chính sách công của Mỹ. Các khoản đầu tư được cho là nhằm đạt được quyền tiếp cận khoáng sản để sử dụng sản xuất nhiều sản phẩm, bao gồm pin cho xe điện.

Theo một số chuyên gia, các quốc gia lớn khác không nên làm ngơ xu hướng này. "Các quy định cần được thắt chặt hơn nữa để ngăn chặn tình trạng đất đai bị thâu tóm mất kiểm soát", Hideki Hirano, giáo sư tại Đại học Himeji, người nghiên cứu về việc mua lại đất của các nhà đầu tư nước ngoài, cho biết.

Một trại trồng chuối ở Kachin, Myanmar vào tháng 6/2018. Ảnh: Myanmar Times.

Đã bắt đầu có những biện pháp đối phó với động thái của doanh nghiệp Trung Quốc. Vào tháng 6, Quốc hội Nhật Bản đã ban hành một đạo luật mới nhằm thắt chặt các quy định về thu hồi và sử dụng đất ở những nơi được coi là quan trọng đối với an ninh quốc gia.

Luật này nhằm vào Trung Quốc, được thiết kế để ngăn chặn các giao dịch đất đáng ngờ của các doanh nghiệp nước ngoài. Ví dụ, đã có trường hợp các thực thể nước ngoài sở hữu đất gần căn cứ của Lực lượng Phòng vệ Trên không Nhật Bản ở Chitose, Hokkaido.

Các loại đất khác như rừng sử dụng chung vẫn chưa thuộc phạm vi điều chỉnh của các quy định này. Các thực thể nước ngoài đã mua 46 ha đất nông nghiệp và 7.560 ha đất rừng, theo Bộ Nông nghiệp, Lâm nghiệp và Thủy sản Nhật Bản.

Ngoài ra, "có những trường hợp đất thuộc sở hữu danh nghĩa của công dân Nhật Bản, nhưng được hỗ trợ bởi các thực thể Trung Quốc", một người có liên hệ với Cơ quan Tình báo An ninh Công cộng cho biết.

Phiên An (theo Nikkei)

Trung Quốc nói gì sau vụ 23 thực thể bị liệt vào "danh sách đen" của Mỹ?

Cuộc "di cư ngược" của lao động Trung Quốc