Dự án ‘đội vốn' tới… hơn 3.800%

Tình trạng đội vốn trong các dự án dùng vốn ngân sách khá phổ biến, song việc dự án Trung tâm đào tạo cán bộ Ngân hàng VDB tại TP.Nha Trang tăng tương đương 3.834% đã khiến kiểm toán phải gọi là “cá biệt”.

Tình trạng dự án đầu tư công đội vốn là căn bệnh kinh niên (ảnh minh hoạ). ẢNH GIA HÂN

Kiểm toán Nhà nước (KTNN) vừa có báo cáo tổng hợp kết quả kiểm toán năm 2018 đối với niên độ ngân sách năm 2017 gửi đến Quốc hội, trong đó, ở mục kiểm toán chi ngân sách nhà nước về hoạt động xây dựng và quản lý vốn đầu tư đã chỉ ra hàng loạt dự án có vấn đề như đội vốn, không đủ thủ tục, sai quy định...

Đầu tiên là tình trạng phê duyệt chủ trương đầu tư chưa đủ thủ tục, như tại các huyện miền núi tỉnh Thanh Hoá có tới 19/33 dự án thuộc chuyên đề việc quản lý, sử dụng vốn đầu tư xây dựng cơ bản giai đoạn 2015 - 2017.

Tiếp đó là hiện tượng dự án được duyệt khi chưa xác định rõ nguồn vốn và khả năng cân đối vốn diễn ra khắp nơi từ Thừa Thiên - Huế, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bạc Liêu, Hải Dương. Hoặc tình trạng phê duyệt không đúng thẩm quyền như tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu có tới 10 dự án, riêng TP.Quy Nhơn (Bình Định) đã có 3 dự án.

Cùng với đó là hiện tượng phê duyệt dự án khi chưa đủ thủ tục, không phù hợp quy hoạch vùng hoặc chưa đúng quy định, thậm chí sai quy hoạch được Thủ tướng phê duyệt như trường hợp dự án khu du lịch sinh thái và dân cư Rạch Tràm. Dự án này được UBND tỉnh Kiên Giang phê duyệt vượt 67,3 ha so với quy hoạch được Thủ tướng phê duyệt. Sau đó, Ban Quản lý Khu kinh tế Phú Quốc tiếp tục phê duyệt quy hoạch chi tiết 1/500 vượt thêm 4,2 ha.

Tình trạng phổ biến và gần như lặp đi lặp lại đó là xác định tổng mức đầu tư (TMĐT) thiếu chính xác, kéo theo điều chỉnh (đội vốn) nhiều lần, điều chỉnh giá trị lớn. Ví dụ điển hình cho tình trạng này là dự án Trung tâm Đào tạo cán bộ Ngân hàng Phát triển Việt Nam (VDB) tại TP.Nha Trang (Khánh Hòa) điều chỉnh tới 4 lần, tăng 268 tỉ đồng hay dự án đường ven biển Dung Quất - Sa Huỳnh tăng tới 3.956 tỉ đồng, tương đương 233%; hoặc dự án hệ thống thủy lợi Tân Mỹ (Ninh Thuận) tăng 2.687 tỉ đồng, tương đương 105%.

Đối với dự án Trung tâm Đào tạo cán bộ Ngân hàng Phát triển Việt Nam tại TP.Nha Trang, nếu xét về số lượng tiền điều chỉnh TMĐT thì dù không quá lớn, song nếu xét theo tỷ lệ phần trăm thì mức tăng tương đương 3.834% (từ 7 tỉ đồng lên 275 tỉ) và KTNN đã phải dùng đến từ “cá biệt”.

Hai dự án khác cũng được KTNN liệt vào danh sách cá biệt nữa là dự án tại huyện Mường Lát và một dự án tại huyện Bá Thước (đều thuộc tỉnh Thanh Hóa) khi tổng dự toán được duyệt lại vượt TMĐT.