Thị trường chứng khoán Mỹ đang thiết lập các mức đỉnh kỷ lục trong năm nay nhờ kỳ vọng vào nền kinh tế vững vàng và ảnh hưởng hạn chế từ lạm phát do thuế quan. Tuy nhiên, cả hai giả định này đều bị đặt dấu hỏi trong tuần qua.
 |
| Dữ liệu mới về lạm phát và việc làm khiến Phố Wall lo ngại về kinh tế Mỹ |
Tín hiệu cảnh báo từ thị trường lao động và lạm phát
Tuần qua chứng kiến loạt dữ liệu kinh tế dày đặc, mang đến cái nhìn sắc nét hơn và đôi khi là ảm đạm về sức khỏe của nền kinh tế Mỹ. Ngay từ đầu tuần, thị trường lao động đã phát tín hiệu căng thẳng với tỷ lệ tuyển dụng giảm xuống mức thấp nhất trong 7 tháng, trong khi tỷ lệ nghỉ việc - thước đo lòng tin của người lao động - chỉ còn 2%.
Vào thứ Tư, dữ liệu GDP cho thấy kinh tế Mỹ phục hồi với tốc độ hàng năm 3% trong quý II, đảo chiều từ mức giảm bất ngờ trong quý I do làn sóng nhập khẩu trước khi áp thuế. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cảnh báo con số tăng trưởng này che giấu sự yếu kém bên trong. Doanh số bán cho người mua trong nước - một chỉ báo quan trọng về cầu tiêu dùng và đầu tư - chỉ tăng 1,2%, mức thấp nhất kể từ năm 2022.
Chuyên gia kinh tế trưởng Greg Daco thuộc EY-Parthenon gọi đà phục hồi này là một "ảo ảnh kinh tế", đồng thời cảnh báo rằng bất ổn chính sách, áp lực lạm phát gia tăng từ thuế quan và các rào cản nhập cư đang bắt đầu đè nặng rõ rệt lên hoạt động kinh tế.
Tiếp đó, sau khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) giữ nguyên lãi suất, chỉ số giá tiêu dùng cá nhân (PCE) - thước đo lạm phát ưa thích của Fed - công bố hôm thứ Năm cho thấy giá cả tăng nhanh hơn trong tháng 6, với lạm phát vẫn cao hơn mục tiêu 2% của Fed. Chi tiêu cũng ghi nhận dấu hiệu chững lại khi chỉ tăng 0,1% trong tháng 6, sau khi giảm 0,2% trong tháng 5 (số liệu điều chỉnh).
Đỉnh điểm là báo cáo việc làm tháng 7 đầy thất vọng với nền kinh tế Mỹ chỉ tạo thêm 73.000 việc làm, thấp hơn nhiều so với mức dự báo 104.000. Đáng chú ý hơn là việc điều chỉnh giảm mạnh số việc làm trong tháng 5 và 6 với tổng số bị xóa sổ lên tới 258.000, mức điều chỉnh hai tháng lớn nhất kể từ tháng 5/2020.
Tổng thể, các dữ liệu trong tuần qua phác họa một bức tranh kinh tế Mỹ ngày càng chịu áp lực, với những dấu hiệu rõ ràng cho thấy các hộ gia đình bắt đầu cảm nhận được gánh nặng trong nửa cuối năm.
| Thị trường lao động Mỹ tăng thêm 73.000 việc làm, tỷ lệ thất nghiệp 4,2% |
Thuế quan siết chặt tiêu dùng
“Thuế quan đang bắt đầu thẩm thấu sâu”, Daco chia sẻ và thêm rằng: “Chúng gây ra áp lực lạm phát cao hơn, làm suy giảm tiêu dùng và khiến doanh nghiệp chuyển sang thế chờ đợi”.
“Chi tiêu tiêu dùng đang mất đà”, chuyên gia kinh tế Michael Pearce thuộc Oxford Economics nhận định và cho rằng xu hướng chung đang ngày càng rõ ràng, đồng thời bổ sung: “Khi tăng trưởng thu nhập thực chững lại, chúng tôi kỳ vọng sức ép ngày càng lớn lên chi tiêu, đặc biệt là đối với hàng hóa không thiết yếu và các mặt hàng dễ bị ảnh hưởng bởi thuế quan”.
Dù doanh số xe hơi đã được đẩy mạnh trong đầu năm nhằm tránh đợt áp thuế, chuyên gia Pearce lưu ý rằng các mặt hàng nhạy cảm với thuế như nội thất đang quay đầu giảm. Ông cho rằng tác động hỗ trợ ngắn hạn từ xu hướng mua sớm "giờ đã ở phía sau", trong khi người tiêu dùng vẫn chưa hấp thụ hết cú sốc thu nhập và sức mua do thuế gây ra.
Căng thẳng thương mại tiếp tục leo thang sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump bất ngờ nâng thuế nhập khẩu với một loạt đối tác, bao gồm mức thuế 39% với hàng hóa từ Thụy Sĩ.
“Việc lặp lại rằng thuế không ảnh hưởng gì là đánh giá thiếu chính xác”, nhóm chuyên gia kinh tế của Wells Fargo, dẫn đầu bởi Jay Bryson, nhận định trong loạt bài Chartbook của Yahoo Finance.
“Hành vi tiêu dùng không còn vững như các số liệu ban đầu trong quý I”, nhóm chuyên gia bổ sung và thêm rằng: “Với hai tháng dữ liệu của quý II trong tay, ngày càng rõ rằng các hộ gia đình đang cắt giảm chi tiêu không thiết yếu”.
Áp lực cũng bắt đầu lan sang lợi nhuận doanh nghiệp. “Khi nhìn vào các công ty như Whirlpool hay P&G, có thể thấy rõ ảnh hưởng từ thuế quan”, chuyên gia chiến lược đầu tư Michael Kantrowitz của Piper Sandler chia sẻ với chương trình Opening Bid.
“Có sự phân hóa trong cách thuế quan tác động đến lợi nhuận, với các doanh nghiệp tập trung vào người tiêu dùng bị ảnh hưởng nặng hơn… Trong khi đó, các công ty công nghệ lớn dường như ít bị ảnh hưởng”, vị này nói thêm.
Tuy vậy, ngay cả nhóm công nghệ lớn cũng bắt đầu cảm nhận sức ép. CEO Tim Cook của Apple cảnh báo rằng công ty này dự kiến thiệt hại 1,1 tỷ USD do thuế quan trong quý này. Trong khi đó, loạt doanh nghiệp hướng đến người tiêu dùng như Shake Shack, Canada Goose và hãng bánh kẹo Kellanova đều gặp khó trong mùa báo cáo kết quả kinh doanh, khi người tiêu dùng nhạy cảm với giá bắt đầu cắt giảm chi tiêu.
