Một câu hỏi lớn sẽ được các nhà hoạch định chính sách của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đặt ra khi họ chuẩn bị cho hội nghị thường niên tại Jackson, Wyoming vào tuần tới và cuộc họp chính sách tiếp theo vào tháng 9: Lúc này, vấn đề lớn hơn đối với kinh tế Mỹ là lạm phát cứng đầu hay tăng trưởng việc làm chậm lại?
 |
| Fed đứng trước bài toán khó giữa lạm phát và tăng trưởng việc làm trước thềm cuộc họp tháng 9 |
Nan đề
Số liệu việc làm yếu kể từ tháng 4 đã thúc đẩy một số quan chức Fed ủng hộ cắt giảm lãi suất ngay lập tức, nhưng phát biểu của những quan chức khác cho thấy lạm phát vẫn là mối lo. Điều này khiến quyết định của Fed tại cuộc họp ngày 16-17/9 có thể sẽ rất khó khăn.
Trước thời điểm đó, sẽ có thêm một báo cáo việc làm và báo cáo lạm phát, cả hai đều có khả năng ảnh hưởng lớn tới lựa chọn cắt giảm hay giữ nguyên lãi suất của Fed. Bài phát biểu của Chủ tịch Fed Jerome Powell vào thứ Sáu tuần tới tại Jackson sẽ được theo dõi chặt chẽ để tìm kiếm bất kỳ manh mối nào về các bước đi tiếp theo của ngân hàng trung ương này.
Nếu Fed lo ngại thất nghiệp tăng và kinh tế suy yếu, họ sẽ thiên về hạ lãi suất để giảm chi phí vay và kích thích tiêu dùng, đầu tư. Ngược lại, nếu quan ngại lạm phát sẽ duy trì cao hoặc tăng thêm do tác động của thuế quan lên chuỗi cung ứng toàn cầu, Fed sẽ giữ lãi suất cao lâu hơn để hạ nhiệt nền kinh tế và kiềm chế giá cả.
Theo công cụ FedWatch của CME, Phố Wall hiện khá chắc chắn Fed sẽ giảm lãi suất vào tháng 9 với xác suất 93%. Tỷ lệ này tăng mạnh sau báo cáo việc làm ngày 1/8 cho thấy tuyển dụng tháng 7 yếu và số liệu tháng 5, 6 bị điều chỉnh giảm mạnh. Trung bình ba tháng qua, số việc làm mới chỉ đạt 35.000, so với 123.000 của cùng kỳ năm ngoái.
Báo cáo lạm phát công bố hôm thứ Ba cho thấy lạm phát giá tiêu dùng tại Mỹ chỉ nhích nhẹ, và ít dấu hiệu thuế quan đẩy giá hàng hóa lên, đã củng cố quan điểm của một số quan chức rằng Fed có thể tạm gác lo ngại lạm phát và tập trung hỗ trợ thị trường lao động.
Bất đồng về thuế quan và lãi suất
“Với lạm phát cơ bản đang đi đúng hướng về mức 2%, nhu cầu tổng thể suy yếu và dấu hiệu mong manh trên thị trường lao động, tôi cho rằng chúng ta nên tập trung vào rủi ro với thị trường lao động”, Michelle Bowman, thành viên Hội đồng Thống đốc Fed nói hồi tuần trước.
Tuy nhiên, ông Austan Goolsbee, Thống đốc Fed Chicago, lại giảm nhẹ mức độ nghiêm trọng của số liệu việc làm, cho rằng đà chậm lại một phần do giảm nhập cư từ chính sách siết biên giới của Tổng thống Donald Trump, chứ không hẳn do kinh tế yếu. Ông cũng dẫn tỷ lệ thất nghiệp thấp 4,2% để khẳng định thị trường việc làm vẫn vững.
Ông Goolsbee lưu ý báo cáo lạm phát tuần này vẫn có tín hiệu đáng lo, đó là giá nhiều dịch vụ không chịu ảnh hưởng từ thuế quan, như nha khoa và vé máy bay… đã tăng mạnh, cho thấy lạm phát có thể chưa thực sự được kiểm soát.
“Đó là điểm đáng lo nhất, và nếu xu hướng này kéo dài sẽ rất khó để đưa lạm phát về 2%”, ông nhận định.
Các quan chức Fed cũng bất đồng về tác động dài hạn của thuế quan đối với lạm phát. Thống đốc Fed San Francisco, Mary Daly nhận định thuế quan sẽ chỉ tạo cú hích ngắn hạn cho giá cả và không đủ để buộc Fed duy trì lãi suất cao. Bà cũng nói thị trường lao động đã “mềm đi” và Fed “nhiều khả năng sẽ cần điều chỉnh chính sách trong những tháng tới”.
Ngược lại, Thống đốc Fed Atlanta, Raphael Bostic cảnh báo thuế quan có thể tạo áp lực lạm phát dài hạn nếu khiến nhiều nhà sản xuất chuyển sản xuất từ các quốc gia chi phí thấp về Mỹ hoặc sang các nước có mức lương cao hơn. Đây sẽ là thay đổi mang tính cấu trúc, không chỉ một lần. Trong kịch bản đó, ông cho rằng nên chờ “thêm rõ ràng” trước khi hành động, và với thất nghiệp thấp, “chúng ta có đủ thời gian để làm vậy”.
Báo cáo giá bán buôn tháng 7 được công bố hôm thứ Năm cho thấy giá hàng hóa và dịch vụ ở cấp bán buôn tăng mạnh, khiến khả năng cắt giảm 50 điểm cơ bản trong tháng 9 như đề xuất của Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent trở nên khó xảy ra.
Trong khi đó, ông Alberto Musalem, Thống đốc Fed St. Louis và là thành viên bỏ phiếu năm nay, nói trên CNBC rằng mức cắt giảm như vậy “không được hỗ trợ bởi tình hình và triển vọng kinh tế hiện tại”.
Chuyên gia kinh tế Tim Duy thuộc SGH Macro cho biết Fed có thể phải nâng dự báo lạm phát tại cuộc họp tháng 9 khi công bố các dự báo kinh tế hàng quý. Fed hiện dự báo lạm phát lõi sẽ ở mức 3,1% vào cuối năm, nhưng thực tế đã gần chạm mức này. Điều đó khiến việc cắt giảm lãi suất trong khi dự báo lạm phát cao hơn trở nên khó khăn.
“Có những yếu tố có thể khiến Fed rời khỏi lộ trình cắt giảm lãi suất, và chúng ta chưa chú ý đủ tới các rủi ro đó”, Duy nói.
