Bãi bồi Gồ Nam là ngư trường truyền thống của ngư dân phường Tràng Cát (quận Hải An, TP Hải Phòng) được cấp phép khai thác cát cho 1 doanh nghiệp. Sự chồng lấn ranh giới giữa bãi ngao tự phát và mỏ cát có phép khiến hai bên tranh chấp kéo dài, thậm chí xung đột trên biển gay gắt…
Không tìm được tiếng nói chung
Theo ông Vũ Tuấn, Chủ tịch UBND phường Tràng Cát, bãi bồi Gồ Nam là ngư trường truyền thống của ngư dân Tràng Cát. Nhiều năm nay, ngư dân đã khai thác, nuôi trồng thủy sản tại đây và cho đến nay có khoảng hơn chục hộ dân với hàng trăm ha bãi nuôi ngao.
Đến cuối năm 2010, UBND TP Hải Phòng cấp phép khai thác cát thời hạn 18,5 năm trên diện tích 96ha cho Công ty cổ phần Xây dựng - Thương mại Tân Vũ (Công ty Tân Vũ). Đến năm 2014, DN này ký hợp đồng thuê hơn 96ha mặt nước, sau đó, được cấp giấy phép sửa đổi bổ sung để triển khai thủ tục khai thác. Tuy nhiên, đến năm 2017, khi Công ty Tân Vũ tiến hành khai thác đã bị ngư dân cản trở, không cho khai thác cát với lý do đây là ngư trường nuôi trồng, đánh bắt hải sản.
Đại diện lãnh đạo UBND phường Tràng Cát cho biết, diện tích bãi ngao và khu vực mỏ cát có sự chồng lấn, toàn bộ mỏ cát nằm trong khu vực bãi ngao tự phát. Theo đó, cả ngư dân lẫn Công ty Tân Vũ đều kiến nghị chính quyền can thiệp bảo vệ quyền lợi. Doanh nghiệp phản ánh bị ngư dân ngăn cản khi thả phao tiêu. Còn ngư dân cũng có đơn cho rằng doanh nghiệp đưa dân xã hội ra chèn ép, xâm phạm bãi ngao.
Cụ thể, Công ty Tân Vũ đã nhiều lần tổ chức thả phao tiêu vào các thời điểm tháng 11/2017, tháng 1/2019, tháng 3/2021 nhằm xác định mốc giới mỏ cát nhưng đã bị nhiều ngư dân dùng tàu thuyền khai thác thủy sản ngăn cản. Mới đây nhất là vào ngày 24/6, khi Công ty Tân Vũ đưa tàu ra tổ chức thả phao tiêu, giữa 2 phía doanh nghiệp và ngư dân tiếp tục xảy ra xung đột. Sau nhiều giờ tranh chấp, tàu của Công ty Tân Vũ thả được 6 phao tiêu vào bãi ngao, nhưng ngay sau đó đã bị ngư dân dùng tàu kéo phao tiêu ra khỏi bãi nuôi ngao.
Theo Phòng Tài nguyên – Môi trường (quận Hải An), nguyên nhân xảy ra tranh chấp một phần cũng có nguyên nhân từ Công ty Tân Vũ. Mặc dù được cấp phép khai thác khoáng sản từ năm 2010, nhưng nhiều năm Công ty Tân Vũ không thực hiện việc thả phao tiêu, gắn biển cảnh báo để khoanh vùng phạm vi mỏ cát. Thế nên ngư dân đã tự ý cắm cọc dựng chòi làm bãi nuôi ngao, chồng lên mỏ cát, giữa 2 bên luôn phát sinh tranh chấp khó có thể giải quyết dứt điểm.
UBND phường Tràng Cát đã nhiều lần tổ chức đối thoại riêng với cả 2 phía. Ngư dân nói họ chấp thuận bàn giao nếu được hỗ trợ đảm bảo quyền lợi. Trong khi Công ty Tân Vũ thì kiên định đề nghị cơ quan chức năng có biện pháp bảo đảm để doanh nghiệp có thể khai thác cát trên mỏ của mình.
Mới đây, ngày 7/9, UBND quận Hải An cùng cơ quan chức năng đã làm việc với Công ty Tân Vũ và các hộ dân nuôi ngao tìm phương án giải quyết tranh chấp. Quận Hải An yêu cầu trong khi cơ quan chức năng đang giải quyết kiến nghị, các hộ dân và Công ty Tân Vũ phải giữ an ninh trật tự, không được tự ý khai thác cát, khai thác hải sản khu vực chồng lấn khi chưa cắm biển báo mốc giới.
Liệu đã đến… hồi kết?
Trước kiến nghị của Công ty Tân Vũ và ngư dân, đặc biệt là có những diễn biến phức tạp về an ninh trật tự, ngày 8/9, UBND TP Hải Phòng đã họp giải quyết xung đột giữa ngư dân và doanh nghiệp.
Sau khi nghe báo cáo của UBND quận Hải An và Sở Tài nguyên – Môi trường cùng các bên liên quan, Chủ tịch UBND TP Hải Phòng Nguyễn Văn Tùng kết luận, việc các hộ dân nuôi trồng thủy sản trên khu vực biển thuộc quận Hải An chưa được phép của cơ quan có thẩm quyền là vi phạm pháp luật. Vì vậy, các hộ dân phải khẩn trương thu hoạch sản phẩm thủy sản, trả lại mặt bằng cho nhà nước, các tổ chức được UBND TP cấp quyền khai thác khoáng sản, được thuê đất, giao khu vực biển theo quy định.
Theo đó, ông Nguyễn Văn Tùng giao cho UBND quận Hải An kiểm tra, lập hồ sơ, ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với các hộ nuôi trồng thủy sản không phép tại khu vực, hoàn thành trong tháng 9/2021. Đồng thời yêu cầu các hộ nuôi trồng thủy sản phải thực hiện việc di dời toàn bộ tài sản, vật nuôi ra khỏi khu vực biển đã giao cho Công ty Tân Vũ trước ngày 30/11 tới đây. Quá thời hạn này, các hộ không thực hiện, UBND quận Hải An tổ chức cưỡng chế thực hiện quyết định xử phạt hành chính theo quy định.
Đối với Công ty Tân Vũ, Chủ tịch UBND TP Hải Phòng giao cho Sở Tài nguyên – Môi trường kiểm tra hoạt động khai thác của công ty này, trường hợp có vi phạm thì xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.
Ngoài ra, để đảm bảo về an ninh trật tự, UBND TP Hải Phòng cũng chỉ đạo lực lượng Bộ đội Biên phòng và Công an tăng cường kiểm tra, ngăn chặn, xử lý các hành vi vi phạm, không để phát sinh tình huống phức tạp. Xử lý những người có hành vi gây rối, kích động làm mất an ninh trật tự khu vực, trường hợp có dấu hiệu hình sự, điều tra, xử lý theo quy định.
V. Huy