Ông Lê Hồng Việt cho biết FPT không nghiên cứu mà phát triển sản phẩm ứng dụng AI nhằm cung cấp "năng lực mới" cho doanh nghiệp và khách hàng.
Sớm nhảy vào lĩnh vực AI, FPT hiện được xem là một trong những "lò" nghiên cứu và ứng dụng sản phẩm AI lớn nhất Việt Nam. Trong 6 năm qua, FPT đầu tư vào AI theo hai hướng: ứng dụng AI trong các sản phẩm, dự án của tập đoàn; đồng thời phát triển một nền tảng trí tuệ nhân tạo toàn diện (FPT.AI) giúp các doanh nghiệp, tổ chức dễ dàng và rút ngắn thời gian ứng dụng AI vào quy trình, sản phẩm của mình.
Trao đổi với VnExpress, ông Lê Hồng Việt, Giám đốc Công nghệ Tập đoàn FPT cho biết FPT sẵn sàng chia sẻ với những nghiên cứu của mình để giúp xây dựng cộng đồng AI Việt.
 |
| Ông Lê Hồng Việt, Giám đốc Công nghệ, Tập đoàn FPT. |
- Đánh giá của ông về tình hình ứng dụng và nghiên cứu AI tại Việt Nam?
Theo báo cáo Viện nghiên cứu toàn cầu McKinsey, AI tại Việt Nam mới chỉ tập trung phát triển ứng dụng ở lĩnh vực công nghệ cao và công nghệ truyền thông, dịch vụ tài chính, chăm sóc sức khỏe, bán lẻ. Còn một số lĩnh vực nhiều tiềm năng khác như vận tải và logistics, sản xuất công nghiệp, du lịch, giáo dục... vẫn còn ít người khai phá.
- Định hướng tham gia phát triển trí tuệ nhân tạo của FPT như thế nào thưa ông?
FPT xác định Chuyển đổi số là hướng đi chiến lược, trong đó công nghệ cốt lõi là trí tuệ nhân tạo. Mục tiêu của chúng tôi là làm sao cho máy móc có thể làm một số việc thay cho con người, giúp cung cấp các năng lực mới cho doanh nghiệp, tổ chức. Trong bối cảnh AI còn rất nhiều tiềm năng phát triển, FPT nhận ra đây là cơ hội lớn. Chúng tôi đặt kế hoạch tiên phong trong ngành trí tuệ nhân tạo và dẫn đầu tại Việt Nam. Từ 6 năm nay, FPT đã thực hiện đầu tư nghiên cứu và phát triển AI. Đây là bước đi sớm so với hầu hết doanh nghiệp trong nước.
Ngoài việc ứng dụng AI vào các giải pháp và sản phẩm, định hướng tầm trung của tập đoàn là xây dựng một nền tảng dịch vụ AI đủ sức cạnh tranh trên thị trường. Qua đó, FPT trở thành thương hiệu được công nhận trong cộng đồng AI quốc tế.
- Ứng dụng AI sẽ mang lại lợi ích gì cho doanh nghiệp, thưa ông?
- Chúng tôi đầu tư tập trung cho lĩnh vực tương tác người và máy giúp tự động hóa và nâng cao trải nghiệm khách hàng.
Với tự động hóa, những công việc hay hành vi mà con người phải suy nghĩ dưới một giây thì chúng tôi tạo ra sản phẩm giải quyết công việc đó. Cơ bản là máy móc giảm bớt gánh nặng cho những công việc đơn giản, lặp đi lặp lại hàng ngày, tăng năng suất làm việc của con người.
Các chuyên gia công nghệ của FPT cũng mong muốn đưa đến trải nghiệm mới cho khách hàng trong các dịch vụ. Ví dụ như một số hỗ trợ trong mua sắm 24/24 trên chợ Sendo. Người dùng chỉ trong vòng nửa phút có thể hoàn tất các hành động từ tìm hiểu đến thanh toán qua ứng dụng. Mỗi ngày máy tính của hệ thống tương tác với hàng triệu khách hàng, trả lời cho hàng triệu câu hỏi chỉ trong vài giây. Đó là lợi ích dễ nhận thấy nhất khi ứng dụng AI.
- Ông có thể cho biết cụ thể trí tuệ nhân tạo đang được Tập đoàn ứng dụng vào các sản phẩm như thế nào?
Công nghệ AI của FPT trải rộng ở khá nhiều mảng, nhưng mạnh nhất là ở 4 mảng: xử lý ngôn ngữ, thị giác máy tính, tổng hợp và nhận diện giọng nói, và hệ tri thức số hóa.
Đầu tiên là xử lý ngôn ngữ tự nhiên, dân trong nghề hay gọi là người nói máy phải hiểu. FPT xây dựng hạ tầng để người dùng có thể dễ dàng tạo lập chatbot tự động, ứng dụng AI vào quy trình chăm sóc khách hàng.
Mảng thứ hai là thị giác máy tính giúp máy móc có năng lực quan sát. Cụ thể hơn là máy móc nhận dạng, trích xuất được thông tin từ hình ảnh; phân loại các vật thể hay so sánh ảnh chụp chân dung và người thật. Ví dụ như trong quy trình giao dịch với ngân hàng, nghiệp vụ mở tài khoản hay đăng kí dịch vụ mới, hệ thống sẽ nhận dạng thông tin trên ảnh chụp giấy tờ tùy thân, tự tổng hợp và điền vào các biểu mẫu với độ chính xác trên 95% kể cả với những chứng minh thư cũ và mờ số. Công nghệ này giúp nhập liệu nhanh hơn 60 lần với độ chính xác cao.
Thứ ba là nhận dạng và tổng hợp giọng nói. Đây là lĩnh vực đầu tư đầu tiên của FPT vào trí tuệ nhân tạo và có nhiều sản phẩm đang sử dụng rộng rãi nhất. Nổi bật là ứng dụng trong marketing. Một số video marketing thông thường phải dùng người thu âm lời quảng cáo thì thông qua AI, chúng tôi thay đổi chuyển sang máy đọc nội dung cho video. Nhà sản xuất ở đây là người làm việc marketing có thể tiết kiệm thời gian và chi phí cho những tập video ngắn, số lượng lớn.
Chúng tôi tạo ra một hệ thống tổng đài trả lời tự động. Thông thường khách hàng gọi điện đến phải đợi rất lâu để gặp tổng đài viên hoặc phải thao tác theo phím bấm thì giờ sẽ được giao tiếp với hệ thống tổng đài bằng giọng nói. Hệ thống sẽ tự động phản hồi cho khách hàng ngay lập tức, ghi nhận yêu cầu hoặc có thể giải đáp ngay. Mục tiêu của chúng tôi là giúp 60-70% câu hỏi đơn giản mà không cần đến nhân viên tổng đài.
Cuối cùng, FPT xây dựng các hệ tri thức không lồ để hỗ trợ những ngành như bán lẻ, chứng khoán, ngân hàng,... Bên cạnh đó chúng tôi cũng phát triển những sản phẩm ứng dụng AI như hệ thống dịch tài liệu IT đa ngôn ngữ, hiện đang có tiếng Việt và tiếng Nhật. Trong giáo dục có VioEdu, đây là một hệ thống học tập trực tuyến thông minh đầu tiên ở Việt Nam sử dụng AI để dự đoán năng lực học sinh, điểm yếu điểm mạnh qua các bài kiểm tra từ đó giúp cá nhân hóa việc học của từng học sinh .
- Những sản phẩm trên nhận được phản hồi như thế nào từ giới chuyên môn trong và khách hàng?
- Năm 2019, hoạt động AI của FPT có sự phát triển vượt trội. Hàng tháng có khoảng 5 triệu lượt sử dụng sản phẩm trên FPT.AI, nhiều nhất là các ứng dụng chăm sóc khách hàng và tự động hoá quy trình doanh nghiệp. Các doanh nghiệp đang sử dụng ứng dụng sản phẩm AI của FPT, chủ yếu tập trung ở lĩnh vực tài chính, viễn thông và dịch vụ khách hàng.
Giới chuyên môn cũng đánh giá FPT.AI là một trong những nền tảng về trí tuệ nhân tạo hàng đầu Việt Nam về mặt ứng dụng. Phản hồi về chất lượng sản phẩm từ khách hàng cũng khá tốt ở ba điểm là độ chính xác, khả năng phục vụ, và tư vấn hỗ trợ khách hàng. Các sản phẩm AI do FPT phát triển đạt được độ chính xác cao trên 90% và liên tục nâng cấp chất lượng, có thể đáp ứng nhu cầu triển khai AI của bất kì doanh nghiệp trong bất kì lĩnh vực nào, giảm thiểu 50% thời gian ứng dụng AI vào các sản phẩm, quy trình của doanh nghiệp.
-Với vai trò đơn vị tiên phong nghiên cứu và phát triển AI ứng dụng tại Việt Nam, FPT đã và đang có những đóng góp gì cho cộng đồng AI Việt Nam?
Vai trò của FPT thể hiện rõ trong những sự kiện mang tính chuyên môn về AI. Từ 2017, chúng tôi đã có nhiều hoạt động liên quan đến cộng đồng như AI Hackathon, Techday, tạo ra làn sóng nghiên cứu AI tốt.
FPT chia sẻ với cộng đồng các nghiên cứu, các bộ dữ liệu của mình. Chúng tôi được xử lý dữ liệu cho những dự án cụ thể, cũng bỏ nhiều tiền ra thuê các đơn vị để tạo ra bộ dữ liệu giả lập tình huống trong thực tế. Doanh nghiệp, nhà nghiên cứu, sinh viên có thể dùng dữ liệu này để đào tạo cho các thuật toán hay sản phẩm AI.
Với cộng đồng sinh viên, nhiều năm nay, FPT tổ chức Cuộc đua số - cuộc thi lập trình xe tự hành. Các bạn sinh viên phải phát triển các thuật toán về AI và tích hợp vào chiếc xe mô phỏng xe đua thực tế, để có thể giúp xe tự động di chuyển, nhận biết và tránh các vật cản trong sa hình. Sự kiện gần đây nhất thu hút 800 sinh viên, trên 32 trường đại học hàng đầu Việt Nam và 2 trường quốc tế. Đội vô địch Cuộc đua số mùa thi 2018-2019 – trường Học viện kỹ thuật quân sự - được đi Mỹ thăm quan học hỏi.
- Thách thức lớn nhất khi triển khai trí tuệ nhân tạo ở Việt Nam là gì, thưa ông?
- Vấn đề đầu tiên là rào cản trong tư duy của mọi người về AI. Khi nghe đến trí tuệ nhân tạo, nhiều người có chung một suy nghĩ là công nghệ này có hại ở khía cạnh thay thế con người, cắt giảm nhân lực lao động. Nhưng thực tế không phải như vậy. Hiện tại các công ty lớn trên thế giới đều đi theo hướng dùng AI để bổ sung cho năng lực mà con người còn hạn chế, không làm được hoặc không muốn làm. Tuy nhiên không phải doanh nghiệp nào cũng nhận thực giá trị của AI để theo đuổi.
Việc phát triển AI tại Việt Nam cũng gặp nhiều khó khăn bởi đội ngũ chuyên gia khan hiếm. Trên toàn cầu hiện có khoảng 22.000 nhà khoa học về trí tuệ nhân tạo, và phần lớn tập trung ở Mỹ, Trung Quốc. Số lượng còn lại ít ỏi không thể đáp ứng nổi nhu cầu của các nước như Việt Nam. Để trở thành chuyên gia AI, họ còn phải trải qua một quá trình tu nghiệp rất dài và thường mang học hàm tiến sĩ trở lên. FPT may mắn là có đội ngũ khá chất lượng, bảo vệ bằng tiến sĩ ở các trường hàng đầu như đại học Cambridge, khoa học máy tính tại Paris 6, Viện nghiên cứu của Nhật Bản, nhưng vẫn cần thêm để đáp ứng đủ nhu cầu.
Thành Dương
