Giáo dân Bùi Chu ủng hộ xây lại nhà thờ theo kiến trúc cũ

Trong hồ sơ thiết kế sơ bộ, nhà thờ Bùi Chu (Nam Định) mới sẽ có quy mô, kiến trúc, công năng... giữ nguyên như cũ.

Nhà thờ chánh tòa Bùi Chu (Nam Định) sẽ được hạ giải ngày 13/5 để xây mới trên nền đất cũ. Công trình được xây dựng từ năm 1884, đến nay nhiều mảng tường bị bong tróc, lộ lớp gạch non. Nhiều vết nứt lớn xuất hiện ở góc tường, vòm cửa, chi tiết tạo hình. Tháp bên trái bị nghiêng do sụt lún.

giao dan bui chu ung ho xay lai nha tho theo kien truc cu

Bức tượng chúa Giêsu Vua trên đỉnh nhà thờ cũ sẽ được đưa sang vị trí tương tự ở nhà thờ mới. Ảnh: Giang Huy.

Ông Đỗ Kim Ngân (69 tuổi), trùm chánh giáo xứ Bùi Chu, cho biết mỗi mùa mưa bão, giáo dân ai cũng lo lắng. Gió và nước từ các vết nứt ở hai tháp xối vào trong. "Mỗi khi tôi lên đóng cửa trên tháp rất sợ. Hôm nào chưa đóng cửa chính thì gió thốc vào thổi tung mọi thứ, cả vôi vữa", ông Ngân kể.

Đã nhiều lần những mảng vôi vữa từ trần nhà rơi xuống khi người dân đang hành lễ, có người phải đi cấp cứu. Hệ thống điện trong nhà thờ cũng không an toàn vì các đầu nối lâu năm, rất dễ chập, cháy, ông Ngân nói thêm.

Vì vậy, dù mong muốn nhà thờ Bùi Chu được giữ lại làm di sản, ông Ngân ủng hộ quyết định của Đức Giám mục, Hội đồng linh mục và Hội đồng giáo dân. "Chúng tôi rất trân quý nhà thờ cũ, nhưng xây nhà thờ mới là cần thiết để giáo dân được an toàn khi hành lễ", ông Ngân nói.

Ông Đỗ Kim Ngân. Ảnh: Viết Tuân.

Ông Vũ Thế Dự (70 tuổi), sống bên cạnh nhà thờ Bùi Chu, cho rằng xây lại công trình này là mong ước của nhiều giáo dân nơi đây. Cách đây hơn hai năm, giáo dân Bùi Chu đã được hỏi ý kiến về việc xây nhà thờ mới. Từ năm 2018, các gia đình đã được phát bức hình phối cảnh nhà thờ mới để lấy ý kiến đóng góp.

"Chúng tôi tiếc nuối lắm chứ, vì nhà thờ là công trình ông cha để lại. Tôi biết trước đây Đức Giám mục từng có ý định trùng tu nhà thờ cũ. Nhiều đoàn chuyên gia trong và ngoài nước được mời đến khảo sát. Nhưng qua nhiều cuộc họp với giáo dân, ý tưởng này khó thực hiện bởi nhà thờ đã xuống cấp quá nhiều và thời tiết gần biển không thuận lợi", ông Dự nhớ lại.

Điều ông Dự mừng nhất là theo phối cảnh, nhà thờ mới sẽ giữ nguyên kiến trúc như công trình hiện nay. Trước đó có người đề nghị cải tiến một số chi tiết như làm bốn mái, đưa cột tháp lõm vào trong. Tuy nhiên, sau nhiều lần họp bàn, đa số đề nghị xây dựng nhà thờ Bùi Chu mới như kiến trúc cũ. Những vật liệu cũ sẽ được tận dụng tối đa đưa vào nhà thờ mới.

"Bức tượng chúa Giêsu Vua ở đỉnh mặt trước nhà thờ do ông nội tôi trước là Trưởng hội thanh niên công giáo Bùi Chu dựng và đưa lên, cũng sẽ được giữ lại và đặt ở vị trí tương tự", ông Dự chia sẻ.

Nhà thờ Bùi Chu hiện nay (bên trái) và phối cảnh nhà thờ mới sắp xây dựng (bên phải).

Về việc cấp phép trùng tu nhà thờ Bùi Chu, ông Nguyễn Đình Khánh, Trưởng phòng Quy hoạch (Sở Xây dựng Nam Định) khẳng định, việc này đúng quy định. Năm 2016, giáo phận Bùi Chu và chính quyền xã có tờ trình đề nghị nhà chức trách cấp phép trùng tu nhà thờ. Sau đó, Sở Xây dựng tổ chức hội nghị với các đơn vị liên quan, tổ chức đoàn kiểm tra đánh giá hiện trạng công trình.

"Từ năm 2016, nhiều hạng mục, kết cấu nhà thờ đã xuống cấp nghiêm trọng, cần thiết phải trùng tu", ông Khánh nói. Vì vậy, cuối năm 2016, Sở Xây dựng cấp phép trùng tu nhà thờ. Hai năm sau, giấy phép này tiếp tục được gia hạn.

"Trong hồ sơ thiết kế sơ bộ, giáo phận Bùi Chu cam kết nhà thờ mới sẽ được xây dựng trên nền công trình cũ, có quy mô, kiến trúc, công năng... giữ nguyên như cũ", ông Khánh nói.

Trước đó, hay tin giáo phận Bùi Chu sẽ hạ giải nhà thờ, 25 kiến trúc sư đã gửi đơn đến Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, Bộ trưởng Văn hóa Thể thao và Du lịch Nguyễn Ngọc Thiện, Chủ tịch UBND tỉnh Nam Định Phạm Đình Nghị, đề nghị can thiệp giữ lại nhà thờ.

Ngày 2/5, Cục Di sản văn hóa đề nghị Sở Văn hóa Thể thao tỉnh Nam Định kiểm tra, đề xuất giải pháp về các kiến nghị bảo tồn nhà thờ Bùi Chu. Hôm sau, nhóm Bảo vệ di sản Việt Nam (Save Heritage VietNam) gửi thư thỉnh nguyện đến Giáo hoàng Francis, xin giải cứu nhà thờ Bùi Chu. Nhóm bày tỏ sẵn sàng tới Roma (Italy) để trình bày vấn đề, mong Giáo hoàng về chiêm ngưỡng nhà thờ.

Chiều 7/5, Thứ trưởng Văn hóa Thể thao và Du lịch Lê Quang Tùng dẫn đầu đoàn công tác đến khảo sát thực trạng nhà thờ Bùi Chu. Đoàn có báo cáo nhanh, đề nghị Bộ trưởng Nguyễn Ngọc Thiện chỉ đạo Viện Bảo tồn di tích khảo sát, đánh giá thêm về hiện trạng nhà thờ, đề xuất phương án trùng tu.

Ngày 7/5, Phó chủ tịch Hội Kiến trúc sư Việt Nam Nguyễn Quốc Thông ký văn bản gửi UBND tỉnh Nam Định và Đức giám mục Thomas Vũ Đình Hiệu về việc hạ giải nhà thờ Bùi Chu.

Hội Kiến trúc sư nhận định, nhà thờ này có kiến trúc độc đáo, lịch sử hình thành, phát triển gắn liền với đời sống của nhiều thế hệ giáo dân cũng như của cộng đồng dân cư. "Đây là những giá trị lịch sử, văn hóa, kiến trúc quý giá rất cần được bảo tồn và phát huy. Do có những bộ phận xuống cấp nên việc cải tạo nhà thờ Bùi Chu để đảm bảo sự tồn tại lâu dài và đặc biệt là an toàn cho người sử dụng là cần thiết. Tuy nhiên, khi cải tạo cần đặc biệt lưu ý không làm mất đi các giá trị lịch sử, văn hoá đặc trưng, từ cấu trúc tổng thể đến chi tiết kiến trúc vốn có của nhà thờ", văn bản nêu.

Đồng thời, Hội Kiến trúc sư đề xuất, Giám mục và tỉnh Nam Định nên tham khảo ý kiến chuyên gia để có giải pháp tối ưu.