LADA là thương hiệu xe ô tô nổi tiếng thời Liên Xô cũng như tại Việt Nam những năm 1990.

Tuy nhiên, thương hiệu này đang ngày càng gặp khó khăn trong bối cảnh tụt hậu về công nghệ so với các hãng xe châu Á cũng như đầu ra cho thị trường.

"Huyền thoại" LADA

LADA trực thuộc AvtoVAZ, tập đoàn sản xuất ô tô hàng đầu của Nga được thành lập năm 1966 thông qua sự hợp tác với hãng Fiat (Italy) và Bộ Ngoại thương Liên Xô.

Xe LADA lần đầu tiên được giới thiệu vào năm 1970, khi đó là phiên bản sửa đổi của Fiat 124 dành riêng cho thị trường Đông Âu, còn gọi là VAZ-2101 Zhiguli. Đến 1973, LADA đã trở thành một thương hiệu được ưa chuộng tại các nước Xã hội Chủ nghĩa ở Đông Âu cũng như một số nước.

Các sửa đổi giúp LADA có thân thép chắc chắn hơn và nặng hơn. Một số bộ phận cũng tăng cường sức mạnh để xe vận hành đảm bảo trên những con đường gập ghềnh ở Nga và giúp nó vượt qua mùa đông khắc nghiệt.

Zhiguli/LADA ban đầu được chọn làm thương hiệu xuất khẩu. Đáng chú ý, việc xuất khẩu dòng xe này đã trở nên rất phổ biến ở châu Âu. Chỉ riêng ở Anh, hơn 300.000 chiếc 2101 đã được xuất khẩu. Nhiều chuyện đùa về những chiếc LADA rẻ tiền “cà tàng” bắt đầu xuất hiện. Nhưng hình ảnh LADA với người Nga lại hoàn toàn khác.

Hãng xe LADA nổi tiếng Liên Xô giờ ra sao? - 1

Fiat 124, nguyên mẫu của dòng xe VAZ-2101/LADA 2101. (Ảnh: Kompressed)

"Sản phẩm của nhân dân"

Ở Liên Xô, thương hiệu nổi tiếng, rẻ, dễ sửa chữa và đó cũng là mọi thứ mà người ta mong muốn từ một chiếc ô tô.

Với các đặc điểm này, dòng xe VAZ-2101, cũng giống như VW Beetle hay Citroën 2CV, được mệnh danh là “xe của nhân dân”.

Nhiều người Nga yêu thích xe sản xuất từ thời Liên Xô hoặc cả trong thời gian gần đây, vì những chiếc xe mang cảm giác hoài cổ khác biệt, một số khiến họ cảm thấy hoài niệm.

Chiếc LADA thực sự đầu tiên, không dựa trên một phương tiện nào khác, là LADA Niva, hay VAZ-2121. Niva xuất hiện lần đầu tiên vào năm 1977, và đến cuối năm 2020, ước tính có hơn 650.000 chiếc xe này vẫn còn trên các con đường của Nga. Nguyên mẫu của dòng xe này là phiên bản thử nghiệm Izh-14, với một số tính năng từ VAZ-2101 và Fiat 124, được sản xuất hàng loạt trước đó.

Bản thân Niva vẫn đang được sản xuất, với các phiên bản mới sẽ ra mắt. Niva được xem là một chiếc xe địa hình nhỏ bé khá đặc biệt, bền bỉ và chắc chắn.

Hãng xe LADA nổi tiếng Liên Xô giờ ra sao? - 2

Niva được xem là một chiếc xe địa hình nhỏ bé khá đặc biệt, vui nhộn và toàn diện. (Ảnh: Motor 1)

Thời kỳ khó khăn

Sau khi Liên Xô tan rã, LADA vẫn sống sót, dù không nhiều sản phẩm của nước Nga Xô viết làm được như vậy. Công ty đã giới thiệu nhiều mẫu xe khác nhau vào thời điểm đó, chẳng hạn như LADA 110, 2112 hatchback và VAZ-2120 Nadezhda minivan, dựa trên Niva.

Nhưng dù sao đây vẫn là thời kỳ khó khăn chung của nhiều công ty tại Nga. Năm 1993, AutoVAZ được tái cơ cấu thành công ty cổ phần. Công ty phải đối mặt với nhiều vấn đề như nợ lương nhân viên, sản xuất bị đình trệ, mất trộm xe ở nhà máy, dính líu tới các tổ chức tội phạm. Tính đến năm 1996, hãng nợ 2,4 tỷ USD tiền thuế. Chính phủ Nga lúc này phải vào cuộc hỗ trợ.

Năm 2008, Renault mua 25% cổ phần công ty, khi LADA tiếp tục sản xuất những chiếc xe như Vesta. Trong bối cảnh kinh tế suy thoái, AvtoVAZ gần như phá sản nếu chính phủ không đưa ra gói trợ cấp trị giá 600 triệu USD.

Renault dần dần nâng cổ phần tại AvtoVAZ và đến năm 2016, Renault đầu tư 1,33 tỷ USD vào đây, chính thức trở thành công ty mẹ của AvtoVAZ, có quyền kiểm soát thương hiệu LADA.

Hãng xe LADA nổi tiếng Liên Xô giờ ra sao? - 3
Hãng xe LADA nổi tiếng Liên Xô giờ ra sao? - 4

LADA phổ biến ở cả trong nước và nước ngoài. (Ảnh: Sputnik, Moskva Agency)

Thương hiệu "bất bại"?

Tháng 1/2021, Renault tuyên bố sẽ tích hợp tên LADA và thương hiệu chị em Dacia thành một đơn vị kinh doanh Lada-Dacia. Vẫn chưa cụ thể điều này có nghĩa là gì, nhưng những ngày LADA tự vận hành hoàn toàn có lẽ giờ đã đi vào lịch sử.

Tuy nhiên, một thiết kế Niva mới dự kiến ​​sẽ được mở hàng vào năm 2024, và là một phần của tập đoàn Renault, thương hiệu sẽ được đảm bảo và có một chỗ dựa tài chính an toàn. Với sự hậu thuẫn của Renault, LADA có thể trở thành một thương hiệu quốc tế lớn.

“LADA là một phần của Nga, được chế tạo để chống chọi với điều kiện khí hậu và đường xá khắc nghiệt nhất, luôn mạnh mẽ cứng rắn và sẵn sàng trước khó khăn. Mỗi gia đình Nga đều có một câu chuyện với LADA bắt đầu với VAZ-2101 mang tính biểu tượng và Niva, chiếc SUV thân liền đầu tiên trong lịch sử ô tô, cốt lõi của những chiếc xe mạnh mẽ nhất và phổ biến nhất từ ​​trước đến nay”, Renault tuyên bố về thương hiệu.

Vào 2021, sau 2 năm thua lỗ, Renault có lãi trở lại từ liên doanh ở Nga. Khoảng 8% lợi nhuận của hãng này đến từ thị trường Nga.

Thị trường ô tô Nga sụt giảm 9,5% trong năm 2020 do dịch bệnh và các đợt giãn cách xã hội. Nhưng LADA vẫn là thương hiệu có thị phần lớn nhất (tăng 0,9%), dù doanh số giảm 5,2%.

Hãng xe LADA nổi tiếng Liên Xô giờ ra sao? - 5

Công ty sản xuất LADA thông báo ngừng một phần hoạt động trong bối cảnh chiến sự diễn ra tại Ukraine. (Ảnh minh họa: Sputnik)

Khi chiến dịch quân sự của Nga tại Ukraine bắt đầu, công ty sản xuất LADA thông báo ngừng một phần hoạt động do nhiều tuyến biên giới của Nga đang được kiểm soát chặt chẽ.

Trên các tuyến này có một số xưởng cung cấp nguồn linh kiện, phụ tùng sản xuất ô tô cho các nhà máy ô tô tại Nga.

Volkswagen cũng tạm dừng sản xuất trong vài ngày tại nhà máy ở Nga sau khi nguồn cung một số nguồn linh kiện, phụ tùng từ Ukraine bị chậm trễ.

Trong khi đó, một số công ty khác thuộc ngành sản xuất các mặt hàng phụ trợ cũng lo ngại trước chiến sự căng thẳng. Nokian, nhà sản xuất lốp xe Phần Lan có nhà máy tại Nga đang chuyển sản xuất một số dòng sản phẩm sang Phần Lan và Mỹ để đối phó với các lệnh trừng phạt.

Hôm 16/3, AvtoVAZ đã nối lại một phần hoạt động, sau khi tạm dừng sản xuất do gián đoạn chuỗi cung ứng.

Nhà sản xuất ô tô LADA đã định kỳ tạm dừng sản xuất tại các nhà máy Togliatti và Izhevsk trong tháng này do thiếu hụt nguồn cung linh kiện điện tử. Nay họ tiếp tục sản xuất hai mẫu xe, Granta và Niva, từ ngày 16/3 đến ngày 18/3. Công ty cho biết sẽ có thông báo khác về lịch trình làm việc trong khoảng thời gian sau ngày 18/3.

AvtoVAZ cũng dự kiến kéo dài kỳ nghỉ của công ty để dự trữ nhiều linh kiện điện tử hơn và đảm bảo hoạt động ổn định hơn. Kỳ nghỉ kéo dài từ ngày 4 đến ngày 24/4, thay vì kế hoạch ban đầu là từ ngày 25/7 đến ngày 14/8.

Phương Anh (Tổng Hợp )

Indonesia - đại công xưởng của các hãng xe Nhật Indonesia - đại công xưởng của các hãng xe Nhật
Trên thế giới, các hãng xe sang đang áp dụng chế độ bảo hành như thế nào? Trên thế giới, các hãng xe sang đang áp dụng chế độ bảo hành như thế nào?

/ vtc.vn