Hay là chính chúng ta đang tự giết mình?

Càphê và hồ tiêu là hai trong số mặt hàng top nông sản tỉ USD, nếu chúng ta “share không thương tiếc, bình không nghĩ ngợi, tẩy chay theo kiểu a dua” thì có khác gì chúng ta tự giết mình? Nhất là trong thương trường - chiến trường.

Các mẫu vật được đưa đến buổi họp báo về hỗn hợp càphê, pin, sỏi đá để trộn vào hồ tiêu. Ảnh: Tiền Phong.

Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam vừa lên tiếng sau khi vụ án trộn bột lõi than pin từ càphê “được” chuyển sang hồ tiêu.

Trong bản thông cáo ấy có một câu chắc ngậm ngùi, chắc đẫm nước mắt nông dân, rằng: Sự việc này rõ ràng đã ảnh hưởng tới thương mại và hình ảnh của ngành hồ tiêu Việt Nam.

Tôi có một người bạn định cư ở nước ngoài. Mấy hôm trước, chị đăng một câu hỏi trên mạng xã hội, rằng một người bạn nước ngoài đã hỏi chị: Càphê của chúng mày trộn pin thật à? Và câu hỏi của chị, gửi những đồng bào, bạn bè trong nước, đại ý: Tôi phải trả lời bạn sao đây.

Thế đấy, trong một thế giới phẳng, khi mà thông tin vượt mọi khoảng cách kết nối trong một đơn vị thời gian tính bằng giây, thì chẳng sự thật nào có thể che đậy được.

Chỉ có điều, đâu có phải là sự thật. Chỉ từ một vụ lõi than pin trộn vỏ càphê, đá đập vụn thu giữ trong một xưởng càphê phin, không biết tại sao và vì lý do gì, mấy chữ “càphê pin” lan truyền khủng khiếp trên mạng xã hội. Có người còn ghép luôn hình ảnh quả pin Con Ó trong ly càphê, giết càphê, giết luôn cả pin Con Ó. Và giờ là đến tiêu.

Có thể, việc truyền thông đưa tin về những hoạt động của cơ quan chức năng, nhất là trong các vụ kiểm tra hàng hóa liên quan đến sức khỏe là điều tốt, ở nghĩa minh bạch, công khai, nhưng việc không khống chế được thông tin đang gây ra những cơn hoảng loạn tập thể, đang làm loan truyền những thông tin không khác gì tự giết mình. Điều mà một chuyên gia về hàng Việt Nam như bà Vũ Kim Hạnh phải đau đớn thốt lên: Lỡ tay rồi, dù cố sát hay ngộ sát thì các đối thủ cạnh tranh của VN đâu mong gì hơn thế?

Càphê và hồ tiêu thương hiệu Việt là hai trong số 8 mặt hàng xuất khẩu tỉ USD. Trong đó, 2017 là một năm đầy sóng gió với hồ tiêu Việt. Số liệu của Tổng cục Hải quan cho thấy với lượng xuất khẩu đạt 214,9 ngàn tấn, dù tăng 20,8%, tuy nhiên kim ngạch hồ tiêu 2017 chỉ đạt 1,12 tỉ USD, giảm gần 22% so với 2016.

Nếu vụ bột lõi pin này chúng ta không khống chế được thông tin, để xảy ra như câu chuyện “càphê pin” trước đó, thì liệu ngành hồ tiêu còn có thể đứng vững, liệu người nông dân sẽ lại phải chặt phá, sẽ khóc hết nước mắt chỉ vì một kẻ gian trá, một sự gian trá được tiếp tay bởi rất nhiều hồn nhiên đến vô tâm?