Israel có tân Thủ tướng

Tân thủ tướng Israel Bennett tuyên thệ nhậm chức sau khi quốc hội phê chuẩn chính phủ liên minh mới, chấm dứt 12 năm nắm quyền của Benjamin Netanyahu.

Quốc hội Israel hôm 13/6 phê chuẩn chính phủ liên minh mới do lãnh đạo đảng Yamina Naftali Bennett dẫn dắt, sau cuộc bỏ phiếu với kết quả 60 phiếu thuận và 59 phiếu chống, chỉ có một phiếu trắng.

Phát biểu trước quốc hội, Bennett, 49 tuổi, khẳng định chính phủ liên minh của ông "đại diện cho toàn thể Israel". Ông cho rằng sau 4 cuộc bầu cử chỉ trong chưa đầy hai năm, Israel đã rơi vào "đống lửa của hận thù và giao tranh".

Tại thủ đô Tel Aviv, hàng nghìn người đã đổ ra đường ăn mừng kết quả bỏ phiếu của quốc hội. "Tôi ở đây để đánh dấu sự kết thúc cho một thời kỳ ở Israel. Chúng tôi muốn họ cùng thành công và đoàn kết với nhau", cư dân tên Erez Biezuner nói tại quảng trường Rabin.

Chính phủ của tân Thủ tướng Bennett đang lên kế hoạch tránh tác động sâu rộng về các điểm nóng quốc tế như chính sách với người Palestine và thay vào đó là tập trung cải cách các vấn đề trong nước.

Tân Thủ tướng Israel Naftali Bennett phát biểu trước quốc hội hôm 13/6. Ảnh: AFP.

Tuy nhiên, cựu thủ tướng Israel Netanyahu, 71 tuổi, cho biết ông sẽ "sớm trở lại". "Nếu chúng tôi được định là phe đối lập, chúng tôi sẽ tuân theo với tư thế ngẩng cao đầu cho tới khi chúng tôi có thể lật đổ họ", Netanyahu phát biểu trước quốc hội.

Theo thỏa thuận thành lập chính phủ liên minh của tân Thủ tướng Bennett và chủ tịch đảng Yesh Atid, Yair Lapid, hai lãnh đạo này sẽ cùng nhau chia sẻ 4 năm làm thủ tướng, trong đó Bennett đảm nhận hai năm đầu nhiệm kỳ.

Tổng thống Joe Biden đã gửi lời chúc mừng Bennett và Lapid, bày tỏ hy vọng tăng cường quan hệ "chặt chẽ và lâu dài" giữa Mỹ và Israel. Thủ tướng Đức Angela Merkel cũng chúc mừng chính phủ của tân Thủ tướng Bennett, hy vọng hai nước tiếp tục hợp tác chặt chẽ.

Thủ tướng Canada Justin Trudeau, Ngoại trưởng Anh Dominic Raab và Chủ tịch Hội đồng Châu Âu Charles Michel cũng gửi lời chúc tới chính quyền của Thủ tướng Bennett cũng như bày tỏ hy vọng tiếp tục hợp tác với nước này.

Israel là một nước cộng hòa, trong đó tổng thống là nguyên thủ quốc gia. Tuy nhiên, tổng thống Israel chỉ là vị trí mang tính tượng trưng, mọi quyền lực hành pháp đều thuộc về thủ tướng.

Sau một cuộc bầu cử, tổng thống sẽ đề cử một thành viên quốc hội để trở thành thủ tướng, sau khi hỏi ý kiến lãnh đạo các đảng về việc họ ủng hộ ai cho vị trí này. Ứng viên được chọn phải có khả năng thành lập một chính phủ mới kiểm soát đa số trong 120 ghế ở quốc hội.

Trong 42 ngày sau khi được đề cử, ứng viên phải thành lập được một liên minh các đảng thỏa mãn điều kiện đó. Người này sau đó trình bày phương án tổ chức nội các của mình và phải vượt qua một cuộc bỏ phiếu tín nhiệm tại quốc hội. Nếu vượt qua được cuộc bỏ phiếu tín nhiệm, người đó sẽ trở thành tân thủ tướng Israel.

Ngọc Ánh (Theo Reuters/AFP)