Tổng thống Nga Vladimir Putin ngày 25/3 cho biết, nước này đã đạt được thỏa thuận với Belarus trong việc triển khai vũ khí hạt nhân chiến thuật tại nước láng giềng.
Ông Putin nhấn mạnh, hành động này không vi phạm các thỏa thuận về chống phổ biến vũ khí hạt nhân.
Nước Nga ngày nay có số đầu đạn hạt nhân lớn nhất thế giới, được thừa hưởng từ thời Liên Xô. Theo tổ chức Liên đoàn nhà khoa học Mỹ, Moscow có đến 5.977 đầu đạn hạt nhân tính đến năm 2022, so với 5.428 đầu đạn của Mỹ.
Ước tính, Nga có khoảng 1.500 đầu đạn đã “nghỉ hưu” (nhưng có thể vẫn còn nguyên vẹn), 2.889 đầu đạn dự trữ và 1.588 đầu đạn chiến lược được triển khai.
Theo trang thông tin của các nhà khoa học hạt nhân, 812 tên lửa đạn đạo được Nga triển khai trên đất liền. Bên cạnh đó, nước này còn 576 tên lửa đạn đạo phóng từ tàu ngầm và khoảng 200 tên lửa tại các căn cứ máy bay ném bom hạng nặng.
Mỹ có 1.644 đầu đạn hạt nhân chiến lược được triển khai. Trung Quốc có tổng cộng 350 đầu đạn, Pháp 290 và Anh 225, theo Liên đoàn các nhà khoa học Mỹ.
Những con số cho thấy Nga và Mỹ có kho vũ khí hạt nhân với sức mạnh khủng khiếp, đủ để hủy diệt thế giới nhiều lần.
Trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh, kho vũ khí của Liên Xô đạt đỉnh với khoảng 40.000 đầu đạn hạt nhân trong khi Mỹ là khoảng 30.000 đầu đạn.
Tuy nhiên, yếu tố quan trọng không nằm ở số lượng mà là phương tiện để mang những đầu đạn hạt nhân, từ tàu ngầm hay máy bay ném bom...
Nga được cho là có khoảng 400 tên lửa đạn đạo xuyên lục địa được trang bị hạt nhân, một số trang khoa học ước tính con số này có thể lên tới 1.185 đầu đạn.
Nga vận hành 10 tàu ngầm hạt nhân trang bị vũ khí hạt nhân, có thể mang tối đa 800 đầu đạn. Nước này có 60 đến 70 máy bay ném bom hạt nhân.
Theo báo cáo “Đánh giá tình hình hạt nhân năm 2022” của Mỹ, Nga và Trung Quốc đang mở rộng và hiện đại hóa lực lượng hạt nhân và Washington sẽ theo đuổi cách tiếp cận dựa trên kiểm soát vũ khí để ngăn chặn các cuộc chạy đua vũ trang tốn kém.
Ông Putin cho biết, ông có thông tin Mỹ đang phát triển các loại vũ khí hạt nhân mới.
Theo Hiệp hội Kiểm soát Vũ khí hạt nhân, kể từ khi Liên Xô sụp đổ vào năm 1991, chỉ có một số quốc gia thử nghiệm vũ khí hạt nhân: Mỹ lần cuối năm 1992, Trung Quốc và Pháp lần cuối năm 1996, Ấn Độ và Pakistan năm 1998, và Triều Tiên lần cuối năm 2017. Liên Xô thử nghiệm lần cuối vào năm 1990.
Tổng thống Nga là người ra quyết định cuối cùng trong việc sử dụng vũ khí hạt nhân của Nga, cả vũ khí hạt nhân chiến lược và phi chiến lược.
“Chiếc cặp hạt nhân”, hay “Cheget” (được đặt theo tên của Núi Cheget ở dãy núi Kavkaz), luôn ở bên cạnh Tổng thống. Bộ trưởng Quốc phòng Nga, hiện nay là ông Sergey Shoigu và Tổng tham mưu trưởng, hiện là ông Valery Gerasimov, cũng được cho là có những chiếc cặp như vậy.
Về cơ bản, chiếc cặp là một công cụ liên lạc liên kết Tổng thống với các chỉ huy quân sự hàng đầu và từ đó kết nối với các lực lượng tên lửa thông qua mạng chỉ huy và kiểm soát điện tử cực kỳ bí mật có tên “Kazbek”. Kazbek hỗ trợ một hệ thống khác được gọi là “Kavkaz”.
Một đoạn phim do kênh truyền hình Zvezda của Nga chiếu vào năm 2019 cho thấy, những gì được cho là “một trong những chiếc cặp có một loạt nút”. Có hai nút chính: nút “phóng” màu trắng và nút “hủy” màu đỏ. Theo Zvezda, chiếc cặp được kích hoạt bằng một chiếc thẻ đặc biệt.
Nếu Nga thấy rằng họ phải đối mặt với một cuộc tấn công hạt nhân chiến lược, Tổng thống, thông qua những chiếc cặp, sẽ gửi lệnh phóng trực tiếp tới bộ chỉ huy tổng tham mưu và các đơn vị chỉ huy dự bị, những đơn vị nắm giữ mã hạt nhân.
Những mệnh lệnh như vậy nhanh chóng chuyển xuống các hệ thống thông tin liên lạc khác nhau tới các đơn vị lực lượng tên lửa chiến lược, sau đó sẽ bắn vào các mục tiêu.
