Kỳ 1: Tàu sân bay Mỹ săn ‘tàu ngầm ma’ Nga

Một cuộc Chiến tranh Lạnh mới đang diễn ra, điển hình là việc tàu sân bay Mỹ George H.W. Bush săn đuổi “tàu ngầm ma” Nga.

Tàu ngầm Krasnodar ở Crimea - Ảnh: Zuma Press

Đó là nỗ lực đầu tiên của Mỹ săn tìm một tàu ngầm Nga trong lúc chiến đấu kể từ sau Chiến tranh Lạnh.

Phóng sự của Wall Street Journal (WSJ) được thực hiện từ những cuộc phỏng vấn các quan chức hải quân Mỹ, NATO, thủy thủ tàu sân bay Bush, cùng dựa theo các tuyên bố của chính phủ Nga.

Tàu ngầm ma phóng tên lửa, bắt đầu cuộc chơi trốn tìm

Hồi đầu tháng 5.2017, Bộ Quốc phòng Nga thông báo chiếc Krasnodar sẽ vượt Địa Trung Hải để trở về Hạm đội Biển Đen ở quân cảng Sevastopol (Ukraine). Nó sẽ trồi lên mặt biển và có một tàu kéo dẫn đường.

Khi biết thông tin của Nga, lập tức Mỹ và đồng minh lên kế hoạch theo dõi chiếc Krasnodar bằng máy bay tuần tra biển và tàu chiến.

Đại úy Bill Ellis, chỉ huy nhóm máy bay săn ngầm P8-Poseidon của Mỹ ở châu Âu, nói: “Dù bạn đang theo dõi một tàu ngầm không cố gắng lẩn trốn, vẫn phải có sự điều phối và nỗ lực để biết nó đi đâu. Chúng tôi phải bám theo vì tàu ngầm có thể lặn và bắt đầu trốn bất kỳ lúc nào”.

Hải quân NATO cử một tàu khu trục nhỏ của Hà Lan thực hiện cuộc theo dõi đầu tiên.Tàu này cho một trực thăng NH-90 đi chụp ảnh chiếc Krasnodar rồi tải lên mạng Twitter.

Ngày 5.5, vào lúc chiếc tàu Nga từ vùng biển Hà Lan tiến vào Biển Bắc, tàu chiến Somerset của Anh theo dõi chiếc Krasnodar. Khi nó đi qua Pháp và Tây Ban Nha, một tàu tuần tra Tây Ban Nha thực hiện nhiệm vụ hộ tống.

Và khi Krasnodar đến eo biển Gibraltar, một tàu tuần dương Mỹ theo dõi nó vào Địa Trung Hải ngày 13.5. Máy bay săn ngầm P-8 Poseidon của Mỹ rời căn cứ không quân ở Sigonella (Ý) cũng theo dõi.

Khi Krasnodar tiến về hướng đông, Bộ Quốc phòng Nga thông báo với các hãng hàng không quốc tế rằng có tập trận ngoài khơi vùng biển Libya.

Các quan chức và nhà phân tích quốc phòng nói các cuộc tập trận nhằm để Nga bán vũ khí cho người mua tiềm năng, ví dụ Ai Cập, thông qua việc khoe tên lửa hành trình của chiếc Krasnodar.

Và khi chiếc tàu ngầm tấn công này tới Địa Trung Hải, nó lặng lẽ lặn xuống lòng đại dương.

Một cuộc khoe vũ khí bất ngờ diễn ra vài ngày sau: Hôm 29.5, Bộ Quốc phòng Nga thông báo tên lửa hành trình của chiếc Krasnodar được phóng để tiêu diệt các mục tiêu của bọn khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS) ở gần thành phố Palmyra (Syria).

Các chiếc tàu ngầm tấn công nhỏ như chiếc Krasnodar - có trang bị ngư lôi quy ước và tên lửa hành trình -có thể đe dọa tàu sân bay Mỹ, vốn là vũ khí quan trọng nhất của hải quân Mỹ.

Chiếc Krasnodar có thể không thách thức một tàu sân bay, nhưng chỉ huy đội bay săn ngầm P-8 Poseidon, đại úy Ellis nói: “Một tàu ngầm nhỏ cũng có khả năng đe dọa một khối tài sản lớn như tàu sân bay”.

Tàu sân bay Mỹ tham gia cuộc săn “tàu ngầm ma”

Ngày 5.6, tàu sân bay Bush trị giá 6 tỉ USD của hải quân Mỹ rời Ý đến Địa Trung Hải để yểm hộ quân nổi dậy Syria và tấn công các vị trí của bọn IS.

Tuy nhiên, trong thời điểm căng thẳng giữa quân đội Mỹ - Nga ở Syria, và với chuyện chiếc Krasnodar chạy bằng điện - diesel đang lẩn trốn sự kiểm soát của phương tây, nhiệm vụ của chiếc Bush là truy lùng chiếc tàu ngầm Nga.

Cùng tham gia chiến dịch truy tìm chiếc Krasnodar với tàu sân bay Bush là 5 tàu chiến hộ tống, các máy bay chống ngầm P-8 Poseidon và trực thăng MH-60R Ó Biển.

Cuộc chơi trốn - tìm bắt đầu từ lúc đó, kéo dài suốt nhiều ngày trong tháng 6. Các chiếc trực thăng cất cánh và tàu khu trục hạm ở phía đông Địa Trung Hải dùng radar để dò tín hiệu của Krasnodar trên mặt biển, hoặc thả cột sonar xuống các mực sâu khác nhau.

Theo WSJ, radar của hải quân Mỹ đặt trên trực thăng, chiến đấu cơ hoặc tàu chiến có thể dò ra những vật nhỏ cỡ chiếc kính hiển vi. Tàu sân bay Bush còn có 3 nhà đại dương học chống ngầm của hải quân Mỹ để giúp dò tìm chiếc tàu ngầm Nga.

Ngày 18.6, một chiến đấu cơ Sukhoi của không quân Syria đe dọa quân nổi dậy có Mỹ ủng hộ ở "thủ phủ" Raqqa của IS. Chiến đấu cơ từ tàu sân bay Bush liền cảnh cáo chiếc Sukhoi. Và khi phi công chiếc này phớt lờ những cảnh báo, Mỹ bắn hạ chiếc Sukhoi. Sau đó, Nga dọa bắn rụng các máy bay Mỹ trong không phận tây Syria.

5 ngày sau, chiếc Kranosdar từ dưới biển phóng loạt tên lửa hành trình khác. Các quan chức Nga nói họ bắn trúng một kho đạn của bọn IS. Chuẩn đô đốc Kenneth Whitesell, chỉ huy nhóm tấn công của tàu sân bay Bush, nói: “Họ phô trương cơ bắp”.

Sau đó, ngày 30.7, chiếc Krasnodar trồi lên ở Địa trung Hải, cập cảng Tartus (Syria) trùng Ngày Hải quân Nga, kết thúc cuộc chơi trốn tìm với tàu sân bay Bush, sau đó về tới căn cứ ở Mỹ ngày 21.8.

Ngày 9.8, chiếc Krasnodar tới Crimea, trở về với Hạm đội Biển Đen, theo các quan chức Nga cho biết. Nhiệm vụ xem ra hoàn thành: Moscow chứng tỏ khả năng phát triển của hạm đội tàu ngầm.

Từ đó, nhóm tàu sân bay Bush rời phía đông Địa Trung Hải, đến vùng biển Scotland để hải quân Mỹ - Anh cùng một tàu khu trục Na Uy tham gia cuộc tập trận chung Chiến binh Saxon (kết thúc ngày 10.8) và sau này, một quan chức Mỹ nói có một tàu ngầm Nga theo dõi cuộc tập trận chung này.

Theo WSJ, Nga còn có lớp tàu ngầm Yasen chạy bằng hạt nhân, hiện đại hơn cả chiếc Krasnodar. Chúng được đóng bằng lớp thép ít nhiễm từ trường để tránh bị phát hiện, và có thể lặn sâu hơn các tàu ngầm Mỹ vốn lớn hơn.

Lúc diễn ra cuộc tập trận chung Chiến binh Saxon của Mỹ - Anh, Nga nói chỉ có một chiếc lớp Yasen chính thức hoạt động, là chiếc Severodvinsk ở biển Barents. Còn chiếc Yasen thứ hai là Kazan thì đang chạy thử.

Nga, NATO và Mỹ đều không nói rõ có phải chiếc Kazan theo dõi Chiến binh Saxon hay không.

Còn tiếp...