Liệu có đủ sức răn đe?

Thời gian qua hàng loạt các vụ việc sàm sỡ, quấy rồi tình dục nơi công cộng xuất hiện tuy nhiên mức xử phạt hành chính chỉ dừng lại ở con số 200 nghìn đồng khiến nhiều người bức xúc. Mới đây, Bộ Công an vừa có đề xuất mức phạt đối với hành vi sàm sỡ, kích dục nơi công cộng, quấy rối tình dục phụ nữ lên mức 5 triệu đồng. Mức phạt này tăng gấp nhiều lần so với quy định hiện hành, song liệu có đủ sức răn đe?

Hàng loạt vụ sàm sỡ, quấy rối - mức phạt chỉ… 200.000 đồng

Giữa tháng 9.2019, Công an phường Tân Thạnh (TP.Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam) đã ra quyết định xử phạt hành chính 200.000 đồng đối với Nguyễn Thanh T (28 tuổi, trú xã Tam Phú) về hành vi sàm sỡ phụ nữ. Cụ thể, chiều 7.9, khi đang đứng phơi quần áo trước xóm trọ ở khối phố Mỹ Thạch Đông (phường Tân Thạnh), chị P.L bị một người đàn ông chạy xe máy qua sờ mông. Xác định kẻ sàm sỡ chị L là Nguyễn Thanh T, Công an TP.Tam Kỳ chuyển hồ sơ cho Công an phường Tân Thạnh xử lý.

Cuối tháng 7.2019, sau quá trình điều tra xác minh, Công an huyện Thanh Oai (Hà Nội) đã quyết định xử phạt hành chính ông Nguyễn Quang D (59 tuổi, trú tại phường Nguyễn Trãi, quận Hà Đông) về hành vi 3 lần sờ ngực phụ nữ trên xe buýt 200.000 đồng.

Trước đó, hồi đầu tháng 3.2019, P.H.V (20 tuổi, sinh viên một trường đại học ở Hà Nội) trong lúc di chuyển trong thang máy tại tòa nhà Golden Palm đường Lê Văn Lương (phường Nhân Chính, quận Thanh Xuân, Hà Nội) đã bị một người đàn ông có hành vi sàm sỡ. Không dừng lại đó, người này bất ngờ tiến tới ép nữ sinh vào một góc thang máy rồi ôm, hôn mặc cho nạn nhân phản kháng. Sau đó Công an quận Thanh Xuân, Hà Nội xử phạt hành chính người đàn ông sàm sỡ nữ sinh trong thang máy (là Đỗ Mạnh H) 200.000 đồng theo điểm a, khoản 1 Điều 5 Nghị định 167/2013/NĐ-CP.

Bộ Công an vừa công bố dự thảo bổ sung một số điều của nghị định sửa đổi quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng cháy và chữa cháy và phòng, chống bạo lực gia đình. Về quy định việc xử phạt các vi phạm về trật tự công cộng, Bộ Công an đề xuất phạt tiền từ 3 - 5 triệu đồng đối với một trong những hành vi: Dâm ô đối với người dưới 16 tuổi mà không thuộc trường hợp bị truy cứu trách nhiệm hình sự; sàm sỡ, quấy rối tình dục; khiêu dâm, kích dục ở nơi công cộng. Mức phạt cao nhất là 5 triệu đồng, tăng gần 17 lần so với quy định hiện hành. Với hành vi dâm ô (chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự), Bộ Công an đề xuất tăng mức phạt lên gấp 10 lần, từ 300.000 thành 3 triệu đồng.

Hình ảnh Đỗ Mạnh H sàm sỡ cô gái để hôn trong thang máy nhưng chỉ bị phạt 200.000 đồng khiến dư luận bức xúc thời gian vừa qua.

Cần chia ra các khung xử phạt

Trao đổi với Lao Động, Đại biểu Nguyễn Ngọc Phương (Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Bình) cho rằng, việc xâm hại tình dục nơi công cộng ở một số nước trên thế giới, điển hình ở Châu Á như Malaysia, Hàn Quốc thì họ xử lý rất nghiêm, có trường hợp họ dùng giải pháp đó là thiến hóa học, thậm chí gắn chíp theo dõi.

Theo vị đại biểu này với mức độ xâm hại hay quấy rối tình dục ở nơi công cộng mà xử phạt 5 triệu đồng còn nhẹ và chưa đủ mức răn đe. Ông Phương kiến nghị cần phải cụ thể từng mức độ để xử phạt cho hợp lý. Phải quy định hành vi sàm sỡ, hay quấy rối như thế nào thì phạt 5 triệu đồng hay 10 triệu đồng. Ví dụ như sờ vào tay thì quy định mức phạt bao nhiêu. Nếu phạt 5 triệu đồng liệu có cao quá không. Hoặc ngược lại, ôm ép, cưỡng hôn... mà phạt 5 triệu là chưa đủ mức răn đe. “Việc xử phạt bao nhiêu tiền với hành vi như thế nào thì cần phải có quy định rõ ràng, cụ thể từng điều lúc đó mới răn đe, hạn chế xâm hại tình dục nơi công cộng được” - ông Phương nói thêm.

Còn LS Đặng Văn Cường (Đoàn LS TP.Hà Nội) cho hay, hiện các hành vi xâm hại tình dục có hai loại chế tài có thể áp dụng là chế tài hình sự và chế tài hành chính. Hiện nay các chế tài hành chính về hành vi xâm hại tình dục được quy định tại Nghị định 167/2013: NĐ-CP của chính phủ về xử phạt hành chính trong lĩnh vực an ninh trật tự, an toàn xã hội với mức hình phạt xử phạt không quá 300.000 đồng. Với việc nâng mức chế tài từ 300.000 đồng đến 5.000.000 đồng cũng là một sự thay đổi, tuy nhiên mức phạt này có hợp lý hay chưa thì phải so sánh với các mức chế tài về các hành vi khác trong văn bản này.

“Theo quan điểm cá nhân tôi thì kể cả phạt đến 5.000.000 đồng cũng chưa đủ sức răn đe. Với các hành vi xâm hại tình dục chưa đến mức xử lý hình sự thì cũng nên để ở nhiều khung xử phạt, có khung có thể từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng, có những khung có thể quy định mức xử lý từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng (nếu như hành vi dâm ô với người đã thành niên ở mức độ nghiêm trọng) mới đủ sức răn đe. Có quy định nhiều mức, nhiều khung mới cá biệt hóa được các hành vi vi phạm và mới có được các mức chế tài phù hợp, đủ sức răn đe, giáo dục đối với những trường hợp cố ý vi phạm” - LS Đặng Văn Cường nói.

Theo LS Đặng Văn Cường để đưa ra một mức xử phạt hợp lý, cơ quan soạn thảo cần lấy ý kiến của các nhà khoa học, của người dân, tham khảo mức chế tài của các quốc gia có tương đồng về văn hóa, lịch sử, trình độ phát triển kinh tế xã hội, đồng thời so sánh đối chiếu với các mức chế tài của các hành vi vi phạm khác trong cùng Nghị định này để có một mức chế tài phù hợp với loại chế tài hành chính và đủ sức răn đe đối với hành vi vi phạm.