Ngày 8/6, Cục Kỹ thuật an toàn và Môi trường công nghiệp có báo cáo Bộ trưởng Công Thương về tình hình vận hành hồ chứa thủy điện trong ngày 8/6.
Theo đó, lưu lượng nước về các hồ trong cả nước tăng nhẹ so với hôm qua nhưng vẫn ở mức thấp. Mực nước một số hồ khu vực Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ, Đông Nam Bộ, Tây Nguyên xấp xỉ và dưới mực nước chết.
Khu vực duyên hải Nam Trung Bộ, mực nước các hồ ở mực nước yêu cầu theo quy định của quy trình vận hành.
"Lượng nước về hồ chủ yếu để điều tiết nước đảm bảo dòng chảy tối thiểu, các nhà máy thủy điện vận hành phát điện bằng lưu lượng nước về, một số nhà máy phải dừng để đảm bảo an toàn cho tổ máy khi vận hành với lưu lượng và cột nước thấp dưới thiết kế, khó có thể đáp ứng đươc việc phát điện theo quy trình vận hành hồ chứa tại thời kỳ này", báo cáo nêu.
Theo Cục Kỹ thuật an toàn và Môi trường công nghiệp, hiện một số hồ ở mực nước chết gồm: Lai Châu, Sơn La, Thác Bà, Tuyên Quang, Bản Vẽ, Hủa Na, Trung Sơn, Thác Mơ, Trị An.
Một số thủy điện phải dừng phát điện vì lưu lượng và mực nước hồ không đảm bảo: Sơn La, Lai Châu, Huội Quảng, Thác Bà, Tuyên Quang, Bản Vẽ, Hủa Na, Trung Sơn, Trị An, Đại Ninh, Pleikrong.
Dự báo tình hình thủy văn, lưu lượng nước về hồ 24 giờ tới tăng nhẹ nhưng vẫn thấp.
Trong ngày 6/6, các hồ thủy điện ở miền Bắc gần như tạm ngưng phát điện. Chỉ còn nhà máy thủy điện Hòa Bình còn hoạt động (xả nước phát điện). (Ảnh: EVN)
Trước đó, chiều 7/6, thông tin về tình hình cung ứng điện, ông Trần Việt Hòa, Cục trưởng Cục Điều tiết Điện lực, Bộ Công Thương cho biết, hệ thống điện miền Bắc đối mặt với nguy cơ thiếu công suất tại hầu hết các giờ trong ngày.
Theo ông Hòa, tình hình nắng nóng gay gắt và tác động của hiện tượng El Nino diễn ra tại nhiều địa phương trên cả nước đã làm tăng nhu cầu điện sinh hoạt của nhân dân, kết hợp với tình trạng nước về các hồ thuỷ điện rất thấp đã gây ảnh hưởng rất lớn đến việc cung ứng điện trong mùa khô năm 2023.
Việc cung ứng điện cho các khu vực miền Nam, miền Trung nhìn chung sẽ được đảm bảo do có nhiều nguồn điện, hơn nữa hiện nay khu vực Nam Bộ đã bước vào mùa mưa, phụ tải sẽ giảm và nguồn nước về các hồ thuỷ điện sẽ được cải thiện.
Trong khi đó, mặc dù EVN, PVN, TKV và các bộ, cơ quan có liên quan đã nỗ lực thực hiện một số giải pháp cấp bách nhưng đến nay đã xuất hiện những yếu tố ảnh hưởng tiêu cực đến việc bảo đảm cung ứng đủ điện trọng thời gian tới, đặc biệt là ở miền Bắc (với đặc trưng là nguồn thuỷ điện chiếm tỷ trọng lớn 43,6%).
"Tính đến ngày 6/6, hầu hết các hồ thủy điện lớn miền Bắc đã về mức nước chết gồm: Lai Châu, Sơn La, Tuyên Quang, Bản Chát, Hủa Na, Thác Bà. Riêng hai hồ thủy điện Lai Châu và Sơn La đã phải chạy xuống dưới mực nước chết. Duy nhất hồ thủy điện Hòa Bình còn nước trong hồ và có thể duy trì phát điện đến khoảng ngày 12-13/06. Tổng công suất không huy động được của các nguồn thủy điện miền Bắc nêu trên sẽ ở mức 5.000 MW và có thể lên đến 7.000MW khi hồ thủy điện Hòa Bình về mực nước chết. Như vậy, tính đến ngày 06/6/2023, công suất khả dụng của thuỷ điện là 3.110 MW chỉ đạt 23,7% công suất lắp", lãnh đạo Cục Điều tiết Điện lực nêu.
Về nguồn điện đến từ các nhà máy nhiệt điện, ông Hòa cho biết, việc cung ứng than cho các nhà máy nhiệt điện thời gian qua đã được đảm bảo, các nhà máy nhiệt điện than đã đủ nhiên liệu vận hành với công suất huy động cao.
Tuy nhiên, do thời tiết nắng nóng, nhiệt độ tăng cao, các tổ máy hoạt động tối đa công suất trong thời gian dài dẫn đến những sự cố về thiết bị (chủ yếu là xì ống sinh hơi, xì bộ hâm, bộ quá nhiệt, máy nghiền than, bơm cấp...). Ngoài ra, nhiều tổ máy nhiệt điện than bị sự cố dài ngày (Vũng Áng 1 tổ, Phả Lại 1 tổ, Cẩm Phả 1 tổ, Nghi Sơn 2 1 tổ). Điển hình như ngày như 01/6, tổng công suất không huy động được từ các nhà máy nhiệt điện than miền Bắc bị sự cố và suy giảm công suất lên đến 1.030 MW.
Như vậy, mặc dù nguồn nhiên liệu than cho phát điện đã được cấp tương đối đảm bảo nhưng cập nhật đến ngày 6/6/2023, nguồn nhiệt điện than miền Bắc chỉ huy động được 11.934MW chiếm 76,6% công suất lắp.
Khả năng truyền tải điện từ miền Trung ra miền Bắc qua đường dây 500 kV Bắc-Trung luôn ở ngưỡng giới hạn cao (giới hạn tối đa từ 2.500 MW đến 2.700 MW) dẫn đến tiềm ẩn nguy cơ sự cố.
Tổng công suất khả dụng của hệ thống điện miền Bắc (bao gồm cả điện nhập khẩu) có thể huy động để đáp ứng nhu cầu phụ tải điện chỉ đạt mức 17.500-17.900MW (khoảng 59,2% công suất lắp đặt).
Trong khi đó, nhu cầu sử dụng điện ở khu vực miền Bắc có thể lên mức 23.500-24.000 MW trong những ngày nắng nóng sắp tới. Như vậy, hệ thống điện miền Bắc sẽ thiếu hụt khoảng 4.350 MW với sản lượng không đáp ứng được trung bình ngày khoảng là 30,9 triệu kWh (ngày cao nhất có thể lên tới 50,8 triệu kWh).
Để khắc đảm bảo cung ứng điện, trong thời gian tới, Bộ Công Thương đưa ra một số giải pháp trước mắt như yêu cầu EVN tập trung huy động hiệu quả mọi nguồn lực, trong chỉ đạo điều hành thực hiện đồng bộ, hiệu quả các giải pháp bảo đảm cung ứng điện.
Trong đó gồm các giải pháp kỹ thuật, truyền thống như duy trì độ sẵn sàng các nhà máy/tổ máy nhiệt điện, đẩy nhanh thời gian khắc phục sự cố nhanh nhất có thể.
Vận hành hệ thống điện hợp lý, cố gắng tăng huy động nhiệt điện để ngăn chặn suy giảm mực nước thuỷ điện; đẩy mực nước các hồ thủy điện lớn lên khỏi mực nước chết càng sớm càng tốt.
Chủ động xây dựng các kịch bản linh hoạt ứng phó với những khó khăn về cung ứng điện nhằm giảm thiểu thiệt hại cho người dân và doanh nghiệp
Ngoài ra Bộ cũng đưa ra giải pháp tăng cường huy động các nhà máy năng lượng tái tạo, đẩy nhanh tiến độ đưa các nhà máy năng lượng tái tạo chuyển tiếp vào vận hành. Đến nay đã huy động 18 nhà máy năng lượng tái tạo chuyển tiếp với công suất 1.115,62 MW (bao gồm các nhà máy vận hành thử nghiệm và vận hành thương mại).
Đồng thời tập trung cao độ thực hiện hiệu quả các giải pháp về tăng cường tiết kiệm điện, đặc biệt trong tháng 6/2023.
Hình ảnh thiếu nước nghiêm trọng tại các hồ thủy điện (Nguồn: EVN)
Nhà máy thủy điện Sơn La - thủy điện lớn nhất Đông Nam Á với tổng công suất 2.400MW đang đối mặt với tình trạng khô hạn chưa từng có. Ngày 6/6/2023, mực nước trong hồ thủy điện Sơn La ghi nhận ở mức 174,93m, thấp hơn mực nước chết và thấp hơn 40,07m so với mực nước dâng bình thường. Đây là mực nước thấp nhất kể từ khi nhà máy đưa vào vận hành.
Mùa nắng nóng năm 2023, trong nhiều thời điểm, nhà máy thủy điện Lai Châu (1.200MW) đã phải vận hành dưới mực nước chết.
Trong cơ cấu nguồn cung cấp điện cho miền Bắc, thủy điện chiếm tỷ trọng đến khoảng 43,6%. Tuy nhiên, tính đến ngày 6/6/2023, công suất khả dụng của thuỷ điện miền Bắc là 3.110MW, chỉ đạt 23,7% công suất đặt. Trong ảnh: sáng 8/6/2023, hồ thủy điện Tuyên Quang chỉ còn cách mực nước chết 0,91m.
Đến đầu tháng 6/2023, tổng công suất không huy động được của các nguồn thủy điện miền Bắc ở mức 5.000MW. Trong ảnh: Sáng 8/6/2023, thủy điện Bản Chát chỉ cách mực nước chết 0,92m.
Nhà máy thủy điện Huội Quảng (công suất 520MW) cũng đã tiệm cậm mực nước chết (368m). Mức nước tại thời điểm sáng 8/6/2023 là 368,37m.
Hồ thủy điện Thác Bà đã về dưới mực nước chết, với ghi nhận sáng 8/6/2023 là 45,65m, thấp hơn 0,35m so với mực nước chết.
Thủy điện thiếu nước nghiêm trọng khiến công tác cấp điện cho miền Bắc trong mùa nắng nóng 2023 gặp rất nhiều khó khăn. EVN đã và đang nỗ lực tối đa, huy động mọi nguồn lực, cố gắng đảm bảo tốt nhất duy trì hệ thống điện quốc gia vận hành an toàn. Trong ảnh: Hồ Thủy điện Bản Vẽ ngày 6/6/2023.
