Máy lọc không khí ô nhiễm: Chuyên gia chỉ sự thật buồn

Đa phần các loại máy lọc không khí trên thị trường không thể lọc được loại bụi mịn PM2.5 nên nếu có dùng cũng khó đạt được hiệu quả.

Mua máy lọc không khí cho yên tâm

Ngày 1/10/2019, theo khảo sát của Đất Việt tại nhiều siêu thị tại Hà Nội, TP.HCM, lượng khách tới quan tâm về máy lọc không khí tăng đột biến trong những ngày gần đây.

Điều này bắt nguồn từ việc cơ quan chức năng xác nhận không khí ở Hà Nội và TP. HCM đang đứng trước nguy cơ ô nhiễm vượt quy chuẩn, ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe con người.

Theo thông tin từ Tổng cục Môi trường - Bộ TN&MT, kết quả đo được từ 13 trạm quan trắc tự động ở Hà Nội, trong đó có 1 trạm của Đại sứ quán Mỹ cho thấy, từ ngày 25-29/9, toàn bộ các trạm đều báo là chỉ số bụi siêu mịn PM2.5 vượt quy chuẩn Việt Nam.

PM2.5 là hạt bụi có đường kính 2,5 micro mét hoặc nhỏ hơn, tương đương 1/20 đường kính sợi tóc, là loại có ảnh hưởng đến sức khỏe vì chúng quá nhỏ, dễ dàng xuyên qua hệ thống lọc của hệ hô hấp để đi vào cơ thể.

may loc khong khi o nhiem chuyen gia chi su that buon

Kết quả đo không khí thu được vào ngày 30/9 cho thấy TP. Hà Nội có chỉ số AQI cao nhất trên thế giới, còn TP. HCM đứng thứ 11.

Vẫn theo tổng cục, nhiều trạm báo rằng chỉ số chất lượng không khí (AQI) hàng ngày đã tăng cao “gần tới mức xấu”, trong đó, riêng trạm của đại sứ quán Mỹ vào ngày 29/9 báo AQI lên đến 200, đồng nghĩa với “vượt mức xấu”.

Tại TP. HCM, ô nhiễm không khí cũng đang ở mức báo động khi hiện tượng sương mù kéo dài bất thường so với những năm trước.

Chị Nguyễn Thị Kiên (Ba Đình, Hà Nội) cho biết: “Gia đình tôi hiện ở chung cư với không gian chật hẹp, trong khi không khí Hà Nội dạo gần đây rất ô nhiễm. Vì lo lắng cho sức khỏe của các con nên tôi phải đi tìm mua máy lọc về cho yên tâm”.

Ông Trần Đức Thành (Đống Đa, Hà Nội) cho biết: “Trên thị trường có rất nhiều hãng với nhiều mức giá, khiến chúng tôi khó khăn trong việc lựa chọn. Không còn cách nào khác là tôi phải đến những siêu thị điện máy uy tín, mua những sản phẩm chính hãng với cả phù hợp với túi tiền của mình…”.

Chị Đinh Thị Lâm - quản lý một siêu thị điện máy trên đường Khâm Thiên (Hà Nội) cho biết: “Năm trước, dòng sản phẩm này hầu như không bán trực tiếp mà chỉ bán online vài mẫu.

Năm nay do ô nhiễm tăng cao nên siêu thị nhập hàng về nhiều vì nhu cầu của người dân tăng đột biến. Trung bình mỗi ngày bên tôi tiếp nhận từ 5-7 lượt khách có nhu cầu mua sản phẩm trực tiếp, còn lượng khách đặt mua online trên website thì nhiều hơn, gấp 2-3 lần lượng khách đến cửa hàng do có những ưu đãi về giá khi mua online”.

Sự thật khác về máy lọc không khí

Trao đổi với Đất Việt về vấn đề này, PGS.TS. Phùng Chí Sỹ - Giám đốc Trung tâm Công nghệ Môi trường cho biết, nguyên nhân lượng bụi mịn ở các thành phố lớn của Việt Nam vượt quá tiêu chuẩn cho phép đến từ giao thông (chiếm 60%), hoạt động của nhà máy (chiếm 30%) và sinh hoạt của con người (chiếm 10%).

Trong bối cảnh ô nhiễm không khí có khả năng kéo dài, ông Sỹ cho đây là điều đáng quan ngại và không còn cách nào khác là mỗi người dân phải tự bảo vệ lấy mình bằng cách dùng khẩu trang khi ra ngoài đường và trang bị máy lọc không khí trong nhà.

Máy lọc không khí liên tục báo tín hiệu không khí ô nhiễm (đèn màu cam) tại nhà chị Nguyễn Thị Kiên (Ba Đình, Hà Nội).

Tuy nhiên, PGS.TS Phùng Chí Sỹ cho biết, không phải loại máy lọc không khí nào cũng có thể lọc được loại bụi mịn siêu nhỏ PM2.5.

"PM2.5 là loại bụi có kích thước siêu nhỏ, để lọc được loại bụi này khỏi không khí thì cần tới những loại máy có màng lọc điện tử. Tuy nhiên, 80 - 90% loại máy lọc trên thị trường hiện nay là màng lọc cơ nên chỉ lọc được những loại bụi có kích thước lớn hơn. Mọi người cần hết sức thận trọng khi lựa chọn loại sản phẩm này" - ông Sỹ khuyến cáo.

Theo vị chuyên gia này, hiện nay có nhiều hãng sản xuất máy lọc không khí đưa ra những lời quảng cáo có cánh nhưng có thực sự hiệu quả hay không thì người sử dụng khó có thể biết.

PGS.TS Phùng Chí Sỹ nói: "Với loại bụi siêu mịn thì kể cả khi ở trong nhà chúng ta đóng kín hết các cửa thì bụi cũng có thể lọt qua. Chính vì thế, việc sử dụng máy lọc không khí cũng chưa chắc đã lọc được những loại bụi như thế này. Người dân nên tìm hiểu kỹ trước khi mua kẻo tốn tiền một cách vô ích".

Ngoài ra, ông Sỹ cho biết thêm, một số chung cư ở Hà Nội còn có chủ trương bơm khí tươi vào từng căn hộ để ứng phó với việc môi trường bị ô nhiễm. Điều này "rất buồn cười" vì không khí xung quanh ô nhiễm hết thì lấy đâu là khí tươi để bơm?

"Khí tươi là dạng khí sạch được hút từ nơi an toàn bơm vào vùng ô nhiễm để làm loãng không khí ô nhiễm. Nhưng hiện tại, cả vùng TP. Hà Nội đứng trước nguy cơ ô nhiễm thì lấy đâu ra khí sạch để bơm? Chả nhẽ sang bên Nhật Bản mua khí tươi về bơm tại Việt Nam?" - ông Sỹ nói.

Cũng bàn về vấn đề này, PGS.TS Trần Hồng Côn từ khoa Hóa, Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội, cho biết: “Chỉ số PM2.5 là chỉ số bụi, những hạt bụi nhỏ. Ở trong không gian nhà chật hẹp thì thường ít bụi, không khí cũng trong sạch và an toàn hơn ngoài đường.

Hơn nữa, máy lọc không khí chỉ là máy lọc các chất hữu cơ. Do đó, nếu mua máy lọc không khí thì cần cân nhắc do có phần lãng phí. Thay vào đó, người dân nên vệ sinh nhà cửa sạch sẽ và nếu có việc phải đi ra ngoài thì chuẩn bị những loại khẩu trang chuyên dụng để đảm bảo an toàn”.