Một loạt bộ, ngành thiếu trách nhiệm, vi phạm vụ MobiFone mua AVG

Kết luận Thanh tra Chính phủ công bố chiều nay, 14.3, đã chỉ rõ 4 bộ, ngành và một loạt lãnh đạo cấp cục, vụ thiếu trách nhiệm, dẫn tới sai phạm trong thương vụ MobiFone mua lại AVG.

Bộ Thông tin - Truyền thông: "Gánh" nhiều vi phạm nhất

Theo Thanh tra Chính phủ, Bộ Thông tin - Truyền thông với vai trò, trách nhiệm của cơ quan đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước tại doanh nghiệp, tuy dự án đầu tư chưa được Thủ tướng quyết định phê duyệt chủ trương đầu tư, nhưng Bộ đã ban hành Quyết định số 236/QĐ-BTTTT ngày 21.12.2015 Phê duyệt Dự án đầu tư dịch vụ truyền hình của MobiFone, vi phạm quy định tại điều 31, điều 34 luật Đầu tư số 67/2014/QH13.

Ngoài ra, việc phê duyệt dự án đầu tư khi chưa phê duyệt chiến lược, kế hoạch đầu tư phát triển 5 năm đã vi phạm quy định tại khoản 1 điều 28 luật số 69/2014/QH13; chưa phê duyệt dự án đầu tư thuộc danh mục dự án nhóm A, vi phạm quy định tại điểm g, khoản 1 điều 9, Nghị định số 99/2012/NĐ-CP ngày 15.11.2012 của Chính phủ.

Liên quan đến 4 kênh tần số mà Bộ Thông tin - Truyền thông đã cấp cho AVG, theo quy định của luật Tần số vô tuyến điện, 4 kênh tần số này là tài nguyên quốc gia có giá trị thương mại cao; khi giao cho đơn vị sử dụng, khai thác phải được đấu giá hoặc thi tuyển quyền sử dụng tần số vô tuyến điện để thu tiền nộp ngân sách, nhưng Bộ đã không thu hồi để tổ chức đấu giá hoặc thi tuyển quyền sử dụng.

Mặc dù chưa được Thủ tướng đồng ý, nhưng Bộ Thông tin - Truyền thông đã cho Mobifone tiếp tục sử dụng 4 kênh tần số này là vi phạm quy định luật Tần số vô tuyến điện. Do không đấu giá và chưa có giám định giá trị nên không xác định được thiệt hại (theo thẩm định giá của AMAX, 4 kênh tần số có giá trị là 112,32 triệu USD, tương đương 2.429,9 tỉ đồng).

Bên cạnh đó, giá mua 95% cổ phần AVG và hiệu quả đầu tư là 2 yếu tố trọng yếu, trong báo cáo thẩm định dự án và các văn bản gửi Thủ tướng và Bộ Kế hoạch - Đầu tư, Bộ Tài chính. Bộ Thông tin - Truyền thông còn băn khoăn, đã nhiều lần đề nghị được trợ giúp, tuy chưa được làm rõ, nhưng vẫn trình Thủ tướng phê duyệt chủ trương đầu tư và đã quyết định phê duyệt dự án đầu tư, trong đó có 2 khoản đầu tư ngoài lĩnh vực truyền hình của AVG (trước đó đã chỉ đạo MobiFone không mua 2 khoản đầu tư ngoài ngành).

Tại Quyết định số 236/QĐ-BTTTT ngày 21.12.2015 phê duyệt dự án đầu tư nhưng Bộ Thông tin - Truyền thông không xác định cụ thể nguồn vốn đầu tư, mặc dù trước đó đã báo cáo Thủ tướng và các cơ quan chức năng về việc sử dụng vốn chủ sở hữu 30% tổng mức đầu tư, vốn vay tín dụng 70% tổng mức đầu tư); thực tế MobiFone đã sử dụng 100% vốn chủ sở hữu vào đầu tư dự án.

Thanh tra Chính phủ kết luận, Bộ Thông tin - Truyền thông với chức năng, nhiệm vụ của cơ quan đại diện chủ sở hữu và quản lý nhà nước về thông tin, truyền thông đã thiếu trách nhiệm trong việc thẩm định dự án. Quyết định số 236/QĐ-BTTTT phê duyệt dự án đầu tư không đảm bảo căn cứ pháp lý, vi phạm các quy định của pháp luật, gây thiệt hại nghiêm trọng vốn của nhà nước, cần phải được xem xét, hủy bỏ.

Đóng dấu mật không đúng quy định

Cũng theo Thanh tra Chính phủ, việc MobiFone nhận chuyển nhượng 95% cổ phần AVG không thuộc lĩnh vực bí mật Nhà nước, nhưng Bộ Thông tin - Truyền thông đã có văn bản đề nghị Bộ Công an cho ý kiến và đã đưa giao dịch này thuộc danh mục "Mật" là không đúng quy định tại Quyết định số 36/2014/QĐ-TTg ngày 18.6.2014 của Thủ tướng ban hành Quy chế công bố thông tin hoạt động của Công ty TNHH MTV do Nhà nước làm chủ sở hữu.

Bên cạnh đó, Bộ Thông tin - Truyền thông đề nghị Bộ Công an có ý kiến về nhiều nội dung không thuộc phạm vi quản lý nhà nước của Bộ Công an, thậm chí thuộc lĩnh vực của các bộ quản lý chuyên ngành (về chủ trương đầu tư, trình tự, thủ tục đầu tư; về vấn đề giá mua cổ phần, hiệu quả đầu tư của dự án…) để xin ý kiến của Bộ Công an là không đúng quy định của pháp luật. Vì vậy, Bộ Thông tin - Truyền thông không thể căn cứ vào ý kiến của Bộ Công an để cho rằng mình đã tuân thủ đúng hướng dẫn của các cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Khi Thanh tra Chính phủ có văn bản đề nghị Bộ Thông tin - Truyền thông xem xét, quyết định theo thẩm quyền được pháp luật quy định về việc giải mật hoặc tiếp tục bảo mật, Bộ đã không thực hiện, đồng thời đề nghị Thanh tra Chính phủ báo cáo, xin ý kiến của Thủ tướng là không đúng quy định.

Trách nhiệm đối với những vi phạm trên thuộc về cán bộ, công chức có liên quan của Bộ Thông tin - Truyền thông.

Tham mưu "bất nhất" vụ Mobifone mua 95% cổ phần AVG

Theo Thanh tra Chính phủ, Bộ Kế hoạch - Đầu tư với vai trò, nhiệm vụ chủ trì thẩm định, lập báo cáo thẩm định, trình Thủ tướng quyết định chủ trương đầu tư theo quy định của luật Đầu tư số 67/2014/QH13, nhưng đã không hướng dẫn Bộ Thông tin - Truyền thông và MobiFone thực hiện dự án đầu tư theo quy định; đã căn cứ vào đề nghị của Văn phòng Chính phủ (tại Văn bản số 2422/VPCP-ĐMDN ngày 12.11.2015 về tham gia ý kiến dự án đầu tư dịch vụ truyền hình của MobiFone) có Văn bản số 721/BKHĐT-KCHTĐT ngày 24.11.2015 gửi Thủ tướng, trong đó đề nghị Thủ tướng chấp thuận chủ trương đầu tư Dự án, là không đúng quy định tại luật Đầu tư số 67/2014/QH13.

Đáng chú ý, sau khi Mobifone đã ký hợp đồng chuyển nhượng 95% cổ phần AVG, đã thanh toán 95% giá trị hợp đồng, ngày 22.1.2016, Bộ này lại có Văn bản số 27/BKHĐT-PTDN, trong đó nêu rõ ảnh hưởng trực tiếp với nhiều nguy cơ, rủi ro từ việc mua 95% cổ phần AVG trong khi MobiFone đang tiến hành cổ phần hóa, cụ thể là “ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình cổ phần hóa, giảm giá trị cổ phiếu MobiFone khi phát hành, trực tiếp làm giảm nguồn thu của Nhà nước… Bộ Thông tin - Truyền thông không có năng lực để thẩm định giá mua và chưa chắc chắn về hiệu quả đầu tư mua cổ phần AVG”,… rồi “đề nghị dừng thực hiện dự án”.

Các ý kiến của Bộ Kế hoạch - Đầu tư tại 2 văn bản trên là thiếu nhất quán; nội dung tại Văn bản số 27/BKHĐT-PTDN không được đưa ra kịp thời khi có Văn bản số 721/BKHĐT-KCHTĐT ngày 24.11.2015 gửi Thủ tướng tham gia ý kiến về dự án đầu tư. Trách nhiệm thuộc về cán bộ, công chức có liên quan của Bộ này.

Trong khi đó, Bộ Tài chính có trách nhiệm quản lý nhà nước về lĩnh vực tài chính, liên quan trực tiếp đến việc thực hiện cổ phần hóa MobiFone đã không kịp thời đưa ra những phân tích, đánh giá, đề xuất đầy đủ, toàn diện về những tác động trực tiếp từ việc Mobifone bỏ số vốn rất lớn để đầu tư dự án gần 8.900 tỉ đồng, chiếm gần 60% vốn điều lệ của MobiFone. Việc này làm ảnh hưởng tiêu cực đến tiến trình cổ phần hóa, trong đó có việc hiện thực hóa số thu của Nhà nước khi bán cổ phần MobiFone.

Mặt khác, Bộ Tài chính đã nhận thấy vấn đề trọng yếu của việc đầu tư Dự án, nhất là hiệu quả đầu tư và sự ảnh hưởng của việc đầu tư Dự án làm giảm kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của MobiFone ngay trong giai đoạn 2015-2017, và đã đề nghị Bộ Thông tin - Truyền thông chỉ đạo Mobifone tiếp tục rà soát dự án đầu tư để đảm bảo hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh, nhưng vẫn thống nhất với đề xuất của Bộ Thông tin - Truyền thông về chủ trương đầu tư dự án… đề nghị Văn phòng Chính phủ tổng hợp báo cáo Thủ tướng, trong khi MobiFone đang tiến hành cổ phần hóa. Trách nhiệm thuộc về cán bộ, công chức có liên quan của Bộ Tài chính.

Với Văn phòng Chính phủ, kết luận của Thanh tra nhận định: Theo quy định của luật Đầu tư số 67/2014/QH13, việc tổ chức thẩm định hồ sơ dự án đầu tư và lập báo cáo thẩm định, trình Thủ tướng quyết định chủ trương đầu tư là nhiệm vụ của Bộ Kế hoạch - Đầu tư. Mặc dù dự án chưa được thẩm định theo quy định của luật Đầu tư, Văn phòng Chính phủ chưa có đầy đủ hồ sơ dự án, nhưng đã gửi văn bản lấy ý kiến của Bộ Kế hoạch - Đầu tư, Bộ Tài chính; tổng hợp, phân tích, đưa ra ý kiến thẩm tra, trình Thủ tướng chấp thuận chủ trương cho Mobifone mua cổ phần của Công ty AVG để phát triển dịch vụ truyền hình.

Tại Văn bản số 209/BTT-QLDN ngày 28.10.2015, Bộ Thông tin - Truyền thông kiến nghị Thủ tướng Chính phủ “xem xét phê duyệt chủ trương đầu tư Dự án đầu tư dịch vụ truyền hình của Tổng Công ty Viễn thông Mobifone” nhưng Văn phòng Chính phủ đã trình Thủ tướng và ban hành Văn bản số 2678/VPCP-ĐMDN ngày 14.12.2015, với nội dung: “Chấp thuận chủ trương cho Tổng Công ty Viễn thông Mobifone mua cổ phần của Công ty cổ phần nghe nhìn Toàn Cầu để phát triển dịch vụ truyền hình và giao Bộ Thông tin - Truyền thông thực hiện dự án mua cổ phần nêu trên theo đúng quy định của pháp luật” là không đúng nội dung mà Bộ Thông tin - Truyền thông đã đề nghị.

Trên thực tế, dự án chưa được thẩm định, trình và chưa được Thủ tướng quyết định phê duyệt chủ trương đầu tư dự án theo quy định của luật Đầu tư. Trách nhiệm thuộc về cán bộ, công chức có liên quan của Văn phòng Chính phủ.

Không phù hợp với chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền

Liên quan đến trách nhiệm của Bộ Công an, theo Thanh tra Chính phủ, Bộ Công an có văn bản số 4352/BCA-A81 ngày 8.12.2014 đề nghị Bộ Thông tin - Truyền thông hướng dẫn Công ty AVG không được phép chuyển nhượng cổ phần cho nước ngoài, mà chỉ nên bán cổ phần cho các đối tác trong nước, doanh nghiệp nhà nước là tốt nhất.

Việc Mobifone nhận chuyển nhượng 95% cổ phần AVG không thuộc lĩnh vực bí mật Nhà nước nhưng Bộ Công an có Văn bản số 418/BCA-TCAN ngày 9.3.2015, thống nhất với Bộ Thông tin - Truyền thông về việc đưa tài liệu giao dịch này trong danh mục tài liệu bí mật của Bộ Thông tin - Truyền thông với mức độ “MẬT”, thực hiện bảo mật vụ việc mua bán, không giới hạn về thời gian bảo mật thông tin, là chưa phù hợp.

Bộ Công an không có chức năng, nhiệm vụ quản lý nhà nước về đầu tư, tài chính nhưng có văn bản số 2889/BCA-A61 ngày 21.12.2015 gửi Bộ Thông tin - Truyền thông, trong đó có nội dung: Bộ Công an đánh giá quá trình, quy trình thực hiện dự án do Bộ Thông tin - Truyền thông chỉ đạo là thận trọng, chặt chẽ, tuân thủ các quy định pháp luật; có điều kiện và cơ sở để giải quyết các vấn đề về an ninh như Bộ Công an đã nêu. Phương án MobiFone đầu tư 8.898,3 tỉ đồng mua 95% cổ phần của Công ty AVG như trong Công văn số 235/BTTTT-QLDN ngày 18.12.2015 của Bộ Thông tin - Truyền thông đã thấp hơn so với định giá của các đơn vị định giá…

Các ý kiến nêu trên của Bộ Công an là không phù hợp với chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền theo quy định.