Muôn nẻo mưu sinh mùa World Cup ở Qatar

Hướng dẫn viên “tạm thời”

Một trong những công việc thu hút người lao động ở Qatar nhất thời gian này là hướng dẫn viên thời vụ. Ước tính có khoảng 1,5 triệu lượt du khách đến Qatar trong 1 tháng diễn ra World Cup 2022 và đó là lượng khách hàng khổng lồ cho ngành du lịch quốc gia này. Nhân lực chính quy của Qatar không đủ khả năng đáp ứng nhu cầu của ngần ấy con người trong khoảng thời gian ngắn. Vì vậy, nghề hướng dẫn viên tạm thời ra đời.

Bất cứ ai cũng có thể trở thành hướng dẫn viên tại Qatar, thậm chí không cần biết đến ngoại ngữ. “Chúng tôi có những phương pháp riêng để giao tiếp với khách du lịch”, Issa, một hướng dẫn viên tiết lộ. “Ứng dụng Google dịch là một ví dụ. Họ chỉ cần nói vào điện thoại rồi đưa cho chúng tôi xem văn bản và ngược lại”.

Tất nhiên, không có ngoại ngữ là một bất lợi lớn. Bạn sẽ không thể đi xa hơn các khu vực đón tiếp ban đầu như sân bay hay nhà ga tàu điện ngầm. Những vị khách dễ tính nhất cũng không muốn gắn bó cả hành trình của mình tại Qatar với một hướng dẫn viên theo kiểu “Google dịch”. Chỉ cần tìm được đường về khách sạn hoặc nơi ở thuê trước, họ có thể tự mình khám phá Qatar theo cách này. Nếu biết ngoại ngữ, đặc biệt là tiếng Anh và tiếng Tây Ban Nha, bạn sẽ có rất nhiều cơ hội việc làm tại Qatar những ngày này. Đi tour cùng các cổ động viên chỉ là một phần trong đó. Nếu ham vui, bạn có thể lê la cùng họ đi hết các con phố ở Doha, đắm chìm vào không khí lễ hội bên ngoài các sân vận động và thậm chí, kiếm việc làm thêm trong thời gian chờ đợi các khách hàng xem bóng đá ở bên trong sân.

Trong trường hợp ngại xê dịch và vốn ngoại ngữ ít hơn, bạn có thể đăng ký làm cộng tác viên cho FIFA. Một công việc thực sự “hoành tráng”, nghe cực kỳ oai. Thực tế, bạn sẽ trở nên nổi bật giữa đám đông nhờ một... chiếc loa cầm tay. Vị trí của bạn là những nhà ga đặt sát sân vận động và nhiệm vụ chính của bạn là... hướng dẫn cổ động viên các đội tuyển đi đúng hướng.

Issa là một cộng tác viên như thế. Nhiệm vụ của anh đơn giản đến khó tin: Đứng ở sảnh trước các thang cuốn và chỉ đường cho các cổ động viên đến một thang cuốn khác, nơi một đồng nghiệp của anh đợi sẵn và làm công việc tương tự. Cứ thế, cứ thế cho đến khi dòng người đến đúng nơi cần đến và ra về đúng nơi họ cần về. Câu nói họ thường dùng nhất là: “Sân vận động: Lối này! Sân vận động: Lối này!...”. Issa và các đồng nghiệp thường được ví von là đội quân “ngón tay to”, vì chiếc loa cầm tay của họ giống như ngón tay đang chỉ đường cho người khác. Từ xa, du khách dễ dàng nhận ra những “máy chỉ đường bằng... mồm” vì đồng phục nổi bần bật với tông màu chủ đạo là xanh lá cây.

Issa không bao giờ cảm thấy công việc này nhàm chán, cho dù có những buổi tối anh chỉ có vỏn vẹn 2 phút nghỉ ngơi, hít thở thật sâu và tận hưởng sự im lặng. “Tôi nghĩ chúng tôi hữu ích. Hướng dẫn và đồng hành cùng những người từ khắp nơi trên thế giới đến một đất nước mà họ không biết gì luôn hữu ích”, Issa giải thích công việc này với tôi.

Bản thân Issa cũng không biết quá nhiều về Qatar. Người đàn ông 36 tuổi đến từ Kenya vốn là công nhân xây dựng các công trình cho World Cup. Khi World Cup khởi tranh cũng là lúc Issa tạm thời thất nghiệp. Chỉ khi nào World Cup kết thúc, Issa mới có thể trở về cuộc sống thường nhật của một thợ nề.

Vốn tiếng Anh và kinh nghiệm sống tích lũy trong gần 6 năm làm việc tại Qatar giúp anh vượt qua vòng tuyển chọn của FIFA. Đôi khi, Issa tự tạo bầu không khí cho bản thân bằng việc chèn thêm một vài câu hát trước chỉ dẫn, như kiểu: “Ahoy, ahoy, ahoy, ahoy! Sân vận động: Lối này...”. Trong bất cứ trường hợp nào, anh thường xuyên nhận được sự tán thưởng của các cổ động viên. Nhiều người thậm chí hát theo Issa đầy vui vẻ.

“Lúc đầu tôi nghĩ mình sẽ chán nhưng không ngờ mọi người lại dễ hòa đồng đến vậy”, Issa cho biết thêm. “Họ ăn mừng cùng chúng tôi và tạo ra những cảm xúc đặc biệt. World Cup đang diễn ra rất tuyệt”.

Không thiếu việc để làm

Những câu chuyện như của Issa không khó bắt gặp. Cứ 20 mét dọc các con phố, lại có một số. Trong tháng bận rộn này, FIFA đã tuyển dụng - trực tiếp hoặc thông qua các cơ quan làm việc tạm thời - hàng nghìn nhân viên hỗ trợ di động, làm việc từ 8 giờ sáng đến 10 giờ đêm mỗi ngày. Mỗi buổi sáng, họ sẽ đến một điểm ở Doha, dù ở ga tàu điện ngầm, gần sân vận động hay tại các điểm tham quan như lễ hội người hâm mộ Corniche hay Souk Waqif.

“Có rất nhiều người chụp ảnh với chúng tôi”, Joana kể lại khi băng qua sân vận động Ahmad bin Ali.

“Nó khiến thời gian trôi qua nhanh hơn, bởi vì đúng là đôi khi bạn tự hỏi chỉ đường để làm gì khi từ đây bạn có thể nhìn thấy sân vận động rất rõ và mọi thứ đều được phân định bởi các hàng rào”. Cô nàng đến từ Philippines luôn tràn đầy năng lượng và sẵn sàng trả lời những câu hỏi ngớ ngẩn nhất của các cổ động viên.

Đáng chú ý, họ không cần đến tổng đài nóng để cầu cứu hoặc báo cáo trong trường hợp xảy ra sự cố. Sức mạnh duy nhất của họ là một nụ cười có sức lan tỏa. Musamel, cộng tác viên người Bangladesh cho biết: “Người quản lý nói rằng chúng tôi hãy dốc sức vì người hâm mộ, lặp lại liên tục câu chào mừng khi họ bắt đầu đến sân và tạm biệt khi họ ra về”.

Đương nhiên, cộng tác với FIFA không phải nghề duy nhất giúp bạn tranh thủ kiếm thêm thu nhập mùa World Cup. Một công việc khác vất vả hơn đôi chút, nhưng cũng tạo ra dòng tiền ổn định, thậm chí là khó dồi dào so với những nghề nghiệp thời vụ khác: Giao đồ ăn.

Ở Qatar, dịch vụ giao đồ ăn số 1 là Talabat, một công ty đa quốc gia đến từ Kuwait. Đồng phục của những người giao hàng là màu cam bắt mắt. Khác với ở Việt Nam, bạn có thể thử sức với công việc này bằng... xe máy, ở một quốc gia chẳng có gì ngoài xe hơi. Lý do rất đơn giản, nhu cầu mua đồ ăn nhanh ở khoảng cách ngắn cao đột biến.

Nhiều du khách đơn giản là không biết cần mua gì ở đâu khi bước ra đường. Thay vào đó, họ chỉ cần bật điện thoại lên và tìm kiếm món ăn mình yêu thích, xem đánh giá trước khi đặt hàng. Chưa kể tới yếu tố thời tiết, ở một nơi nhiệt độ thay đổi thất thường như Doha, con người có xu hướng ngồi lì trong phòng kín và chờ đợi đồ ăn dâng tận nơi.

Rất khó xác định chính xác tổng số lao động làm việc trong ngành giao hàng ở Qatar, nhưng số lượng người làm nghề này đã tăng vọt từ trước World Cup khoảng 2 tuần. Một báo cáo từ Redseer Consulting tiết lộ rằng các đơn đặt hàng dự kiến sẽ tăng vọt lên mức 80% trong những ngày diễn ra trận đấu.  Nhiều lao động nhập cư lâu năm sẽ lựa chọn công việc này, bởi lẽ họ có thể “cày tiền” không giới hạn.

Một người đàn ông đến từ Ghana cho biết: “Tôi bắt đầu làm việc lúc 10 giờ sáng và đóng ứng dụng lúc nửa đêm. Sau đó, tôi về nhà trọ ở khu công nghiệp để nấu ăn, tắm rửa và đi ngủ”.

Không ai có thể ép người giao hàng làm việc nếu họ không muốn. Giống như các ứng dụng vận chuyển khác, Talabat cho phép nhân viên tắt ứng dụng khi họ không muốn nhận thêm bất cứ đơn hàng nào. Với mỗi đơn hàng hoàn thành, họ có thể kiếm được từ 2-5 USD tùy theo khoảng cách, chưa kể “tiền típ” từ khách hàng. Nếu chăm chỉ làm việc đến đêm, những người giao đồ ăn có thể kiếm được ít nhất 100 euro/ngày. Đây là thu nhập đáng mơ ước của một người bình thường tại Qatar. Cho dù chỉ xuất hiện trong vòng 1 tháng, nhưng World Cup rõ ràng là một dịp tuyệt vời cho người lao động đang sống tại quốc gia này.

Một ngày tìm việc cùng Isamel

Hàng nghìn công nhân nhập cư tham gia chương trình xây dựng khổng lồ nhằm chuẩn bị World Cup đã rời Qatar trở về nước trong những tháng gần đây. Nhưng, hàng nghìn người khác cũng như Isamel, tới từ Pakistan, ở lại để tìm cơ hội mới trong dịp lễ hội đặc biệt này.

Để bắt đầu tìm việc, bạn cần có giấy phép lao động và tồn tại trong hệ thống ghi danh đồng bộ của Qatar. Al Qassar được xem là nơi lý tưởng để tìm việc. Bạn chỉ cần đi một chuyến tàu ngắn từ trung tâm Doha để đến rìa bán đảo này. Tại trung tâm việc làm ở Al Qassar, hàng chục tấm biển quảng cáo World Cup bao quanh. Tất cả đều bắt đầu bằng những từ như kiểu “Tuyệt vời”, hay “Tất cả là bây giờ”.

Nếu chấp nhận làm lao công, thu dọn rác thải công nghiệp tại các công trường phục vụ World Cup, Isamel sẽ kiếm được 40 USD/ngày, gấp 3 lần mức lương tối thiểu tại Qatar. Anh cũng sẽ được giới thiệu làm phục vụ hoặc làm cộng tác viên với FIFA. Hầu hết công việc liên quan đến nghề dịch vụ và đảm bảo thu nhập cho người lao động trong thời gian ngắn, ít nhất hết năm nay. Sau World Cup, những người thạo việc sẽ được giữ lại. Những người kém hơn buộc phải tìm công việc nặng nhọc hơn hoặc trở về quốc gia của họ.

https://antg.cand.com.vn/Phong-su/muon-neo-muu-sinh-mua-world-cup-o-qatar-i676774/