Mỹ, Nga dàn trận ở Syria

Ít nhất một tàu khu trục tên lửa dẫn đường của Mỹ đã tới gần bờ biển của Syria, trong khi Nga cũng điều điều máy bay cảnh báo sớm Beriev A-50 tại các tỉnh duyên hải nước này.

Mỹ và đồng minh

Hôm 9-4, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố ông có rất nhiều lựa chọn quân sự và sẽ thảo luận về một hoạt động cụ thể ở Syria.

Theo báo The Wall Street Journal, ít nhất một tàu khu trục tên lửa dẫn đường của Mỹ - USS Donald Cook - đã tới gần bờ biển của Syria và tàu USS Porter có thể đến sớm hơn.

Hải quân Mỹ thông báo tàu khu trục tên lửa dẫn đường lớp Arleigh Burke, USS Donald Cook, đã khởi hành gần khu vực Cyprus nhưng không cho biết nó hướng về đâu. Tàu khu trục này trang bị khoảng 60 tên lửa hành trình Tomahawk.

Tàu USS Donald Cook khởi hành gần khu vực Cyprus hôm 9-4. Ảnh: Hải quân Mỹ

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron khẳng định ông ủng hộ "sự đáp trả chung mạnh mẽ" sau các vụ tấn công nghi sử dụng vũ khí hóa học ở Syria.

Văn phòng Thủ tướng Anh Theresa May nhấn mạnh Anh, Pháp và Mỹ đã quyết định những kẻ gây ra tấn công hóa học phải trả giá.

Vào tháng 4-2017, hải quân Mỹ từng bắn tổng cộng 59 quả tên lửa Tomahawk vào căn cứ al-Sha\'eirat của Syria ở tỉnh Homs sau "vụ tấn công hóa học" ở thị trấn Khan Sheikhoun, tỉnh Idlib.

Điều máy bay ném bom và máy bay chiến đấu (do phi công Mỹ hoặc Pháp lái) đi không kích các sân bay và cơ sở khác của Syria là phương án nhiều rủi ro. Do đó, Lầu Năm Góc có thể dùng lại cách bắn tên lửa từ các tàu chiến đậu ngoài khơi Syria. Nhưng cuộc tấn công mới, nếu có, phải mạnh tay hơn năm ngoái.

Theo báo New York Times, các lựa chọn khả dĩ là tấn công nhiều mục tiêu hơn và kéo dài nhiều ngày.

Ngoài hai tàu USS Donald Cook và USS Porter, nhóm tàu sân bay USS Harry S. Truman sẽ lên đường tới Trung Đông trong những ngày tới.

Tổng thống Donald Trump (phải) họp với các tướng quân đội hôm 9-4 về phản ứng tại Syria. Ảnh: The New York Times

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis khẳng định Washington "sẽ cân nhắc tất cả phản ứng quân sự" ở Syria.

Ngoài ra, Nhà Trắng xác nhận Tổng thống Donald Trump sẽ không tham dự Hội nghị thượng đỉnh châu Mỹ cũng như tạm dừng chuyến thăm Mỹ Latinh để "ở nhà giám sát phản ứng của Mỹ đối với Syria và theo dõi tình hình thế giới".

Nga và Syria

Trong khi đó, hãng thông tấn Fars News của Iran đưa tin Nga hôm 10-4 đã triển khai các máy bay cảnh báo sớm Beriev A-50 tại hai tỉnh duyên hải Lattakia và Tartus của Syria, đồng thời đặt Hạm đội biển Đen trong tình trạng báo động.

Một số báo cáo không chính thức cho biết máy bay Nga đã thực hiện diễn tập cảnh báo gần tàu USS Donald Cook, buộc nó "rút khỏi vùng biển Syria tới khu vực duyên hải Israel". Tuy nhiên, những báo cáo này chưa được xác nhận chính thức.

Máy bay cảnh báo sớm Beriev A-50 của Nga. Ảnh: National Interest

Hồi tháng trước, tướng Nga Valery Gerasimov cảnh báo Moscow sẽ nhắm mục tiêu vào tên lửa và phương tiện cơ giới nếu Mỹ tiến hành không kích đe dọa sự an toàn của lực lượng Nga ở Syria.

Giám đốc Ủy ban Phòng thủ thuộc Hạ viện Nga Vladimir Shamanov nói rằng Moscow có nghĩa vụ bảo vệ các đồng minh của mình.

Trước những động thái nói trên, đài ABC News tiết lộ quân đội Syria vừa thiết lập các hệ thống phòng thủ tên lửa gần dinh Tổng thống Bashar al-Assad ở thủ đô Damascus, đồng thời sẵn sàng bảo vệ các sân bay và căn cứ quân sự tại đây.

Ngoài ra, có dấu hiệu cho thấy ông Assad đã chuyển một loại máy bay chiến lược đến căn cứ Nga gần Latakia, thành phố cảng bên bờ Địa Trung Hải.

Điều tra quốc tế

Cùng ngày 10-4, một nhóm nhà điều tra vũ khí hóa học quốc tế chuẩn bị tới Syria để tìm hiểu thông tin về "vụ tấn công hóa học" ở thị trấn Douma cách đó 3 ngày. Giới chức Moscow và Damascus cam kết sẽ đảm bảo cho các chuyên gia của Tổ chức Cấm Vũ khí hóa học (OPCW) tiếp cận hiện trường an toàn.

Nhiều nhà ngoại giao xem diễn biến này là một giải pháp để gạt bỏ các cuộc không kích trả đũa, ít nhất là kéo lùi thời gian.

Phạm Nghĩa (Theo The Washington Post, NY Times, Newsweek, Fars News)