Mối quan hệ thất thường giữa 2 nền kinh tế lớn nhất thế giới có nguy cơ xấu thêm vào ngày 12-6 tới. Lý do không phải đó là ngày dự kiến diễn ra Hội nghị Thượng đỉnh Mỹ - Triều mà là ngày Washington khánh thành tòa nhà mới của Viện Mỹ tại Đài Loan (AIT).
AIT là cơ quan phi lợi nhuận nhưng hoạt động như Đại sứ quán Mỹ trên thực tế ở Đài Bắc. Đáng chú ý hơn, theo đài CNBC, một quan chức Mỹ cấp cao dự kiến tham dự sự kiện nêu trên có thể là cố vấn an ninh quốc gia John Bolton.
Có quy mô gấp đôi tòa nhà hiện nay, cơ sở trị giá 250 triệu USD tại TP Đài Bắc này tượng trưng cho sự củng cố mối quan hệ Mỹ - Đài Loan. Ngược lại, nó cũng có thể khiến quan hệ Mỹ - Trung Quốc thêm căng thẳng giữa lúc hai bên đang tranh cãi về đủ vấn đề, từ biển Đông đến thương mại. Việc Bắc Kinh phản ứng mạnh đến đâu còn phụ thuộc quan chức Nhà Trắng nào dự lễ khánh thành tòa nhà nói trên.
 |
| Tòa nhà mới của Viện Mỹ tại Đài Loan (AIT) ở Đài Bắc Ảnh: THE NEW YORK TIMES |
Chuyên gia Richard Bush của Viện Brookings (Mỹ) nhận định Trung Quốc không chỉ không vui trước quy mô quan hệ giữa Mỹ và Đài Loan, đặc biệt trong lĩnh vực an ninh, mà còn phản đối những hành động của Washington cho thấy mối quan hệ giữa họ và Đài Bắc là chính thức.
Theo ông Bush, có lẽ Bắc Kinh chỉ muốn Washington đặt một văn phòng thương mại đơn giản ở Đài Bắc như các nước khác. Chuyên gia này nói thêm việc Mỹ cử một quan chức cấp cao đến dự buổi lễ có thể phát đi tín hiệu Washington đang phản đối Trung Quốc có những động thái hạn chế vai trò của Đài Loan trong cộng đồng quốc tế thời gian qua.
Washington cắt đứt quan hệ ngoại giao với Đài Bắc năm 1979 do chính sách "Một Trung Quốc" của Bắc Kinh. Dù vậy, cũng trong năm đó, Mỹ đã thành lập AIT để duy trì mối quan hệ với Đài Loan trên cơ sở không chính thức.
Theo truyền thông Đài Loan, tòa nhà AIT mới dự kiến là nơi trú đóng của Thủy quân Lục chiến Mỹ nhưng Giám đốc AIT Kin Moy đã bác bỏ trong một cuộc họp báo hồi tháng 5. Ông Moy nhấn mạnh sự ủng hộ của Mỹ dành cho Đài Loan gia tăng không có nghĩa là Washington không còn công nhận chính sách "Một Trung Quốc".
Lục San
 | Cựu lãnh đạo Đài Loan: Trung Quốc không mạnh bằng Mỹ Ông Giang Nghi Hoa, người từng đứng đầu cơ quan hành pháp Đài Loan, yêu cầu Trung Quốc ngừng sử dụng quân đội để đe ... |
 | Chiến đấu cơ Đài Loan bám sát máy bay ném bom Trung Quốc Ngày 25/5, Đài Loan gấp rút điều động chiến đấu cơ bám sát hai máy bay ném bom của Trung Quốc trong bối cảnh Bắc ... |
