Đập Đồng Cam trăm tuổi trên sông Ba thuộc tỉnh Đắk Lắk (Phú Yên cũ) do các kỹ sư người Pháp cùng cộng sự khảo sát và thiết kế, hoàn thành năm 1932.
Đập Đồng Cam thuộc xã Phú Hòa 1, tỉnh Đắk Lắk do một kỹ sư người Pháp và cộng sự thiết kế năm 1917, khởi công năm 1924 và hoàn thành năm 1932, được xem là công trình thủy lợi lớn nhất tại tỉnh Phú Yên (cũ) lúc bấy giờ. Công trình trăm tuổi còn có sự góp sức của 64 nhà thiết kế đến từ nhiều nền văn hóa khác nhau như Việt, Lào, Pháp…
Đập có chiều dài 688m với hơn 2.500 hạng mục lớn nhỏ, có hai kênh dẫn nước là kênh Chính Bắc và Chính Nam, mục đích tưới tiêu cho cả vùng lúa Tuy Hòa rộng 220 km². Đập Đồng Cam có quá trình xây dựng vô cùng gian nan với công sức của hàng nghìn lao phu, công nhân, người dân địa phương mỗi ngày và liên tục trong nhiều năm.
Toàn bộ con đập được xây dựng bằng bê tông đá hộc, bên ngoài là đá hình lăng trụ, bê tông cốt thép không nhìn thấy. Trải qua trăm năm, những chi tiết, hạng mục của đập nước Đồng Cam vẫn vững chãi, kiên cố với thời gian.
Nhà điều hành, quản lý Đập Đồng Cam nằm cách con đập khoảng 300m. Nơi đây lưu giữ nhiều thông tin, tư liệu về con đập huyền thoại này khi tồn tại vững vàng qua hai cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ.
Đập được thiết kế và xây dựng trên nền đá granite nên dù trải qua trăm năm vẫn vững chãi và không hư hại nhiều.
Thân đập có độ cao trung bình 5m tính từ móng đá, điểm cao nhất là 10m, thấp nhất là 3m. Vị trí của con đập này cũng được lựa chọn rất cẩn thận để vừa đảm bảo lượng nước tưới tiêu mà vừa giữ được nền móng vững chắc để trường tồn với thời gian.
Đập có tổng cộng 54 bậc thang và đa số những bậc thang đều phủ đầy rêu phong, tàn tích thời gian.
Các viên đá hình lăng trụ được mài giũa tinh xảo, tỉ mỉ, bề mặt hình lục giác với các mạch vữa xây cách đều nhau khoảng 2cm, tạo nên kiến trúc độc đáo, đẹp mắt.
Đoạn đường lên đỉnh con đập được xây dựng, thiết kế gọn gàng, đơn giản nhưng rất chỉn chu, cuốn hút. Con đập có hình dáng giống như khuỷu tay, tựa vào hai bên núi rất chắc chắn, uốn lượn quanh co đưa nước về tưới tiêu khắp vùng đồng bằng trên sông Ba.
Đập Đồng Cam là một công trình kỹ thuật vĩ đại, là niềm tự hào của người dân.Từng chi tiết, đường nét sắc sảo được thiết kế, xây dựng cách đây cả trăm năm mang vẻ đẹp hoài cổ, lôi cuốn người xem.
Vào mùa mưa, nước trên sông Ba chảy mạnh, tung bọt trắng xóa đôi bờ đập khiến khung cảnh trở nên kỳ vỹ, thơ mộng.
Mặc dù nằm tách biệt so với các khu du lịch nổi tiếng khác của xứ sở hoa vàng cỏ xanh nhưng con đập này vẫn mang sức thu hút riêng đối với du khách trong và ngoài tỉnh.
Mỗi ngày, rất nhiều người dân và du khách đến đây để tham quan, ngắm cảnh và tận hưởng không khí trong lành. Nhiều người bày tỏ thích thú, tò mò muốn khám phá các tư liệu lịch sử về con đập.
Mùa xuân cũng là mùa cảnh sắc thiên nhiên ở đây tươi đẹp nhất, kết hợp với lối kiến trúc độc đáo mang vẻ đẹp sắc sảo của con Đập Đồng Cam. Cuộc sống bình yên, nhẹ nhàng dưới chân đập với cỏ cây xanh tốt quanh năm. Những chiếc thuyền bồng bềnh giữa muôn trùng sóng nước.
Với những giá trị đặc biệt về lịch sử, văn hóa và cảnh quan thiên nhiên, đập Đồng Cam đã được Bộ VHTT&DL công nhận là Di tích danh lam thắng cảnh cấp quốc gia vào tháng 9/2022. Đồng thời, ngày mùng 8 Tết Nguyên đán hàng năm là ngày Lễ hội đập Đồng Cam để dâng hương tưởng niệm, tri ân 54 nhân công đã tử nạn trong khi xây dựng công trình thủy lợi này.
https://vtcnews.vn/ngam-dap-dong-cam-tram-tuoi-bau-vat-cua-xu-hoa-vang-co-xanh-ar957138.html
