Ngành công nghiệp mẫu nhí nở rộ ở Trung Quốc giữa tranh cãi

Làm việc tới 12 tiếng một ngày, đối mặt với nguy cơ bị lạm dụng nhưng nhiều cha mẹ Trung Quốc vẫn muốn con dấn thân vào nghề người mẫu.

nganh cong nghiep mau nhi no ro o trung quoc giua tranh cai

Người mẫu nhí trình diễn cho một thương hiệu thời trang trẻ em ở Bắc Kinh hồi tháng 5. Ảnh: AFP

Thị trường thời trang dành cho trẻ em đang phát triển nhanh hơn bất kỳ ngành thời trang nào khác tại Trung Quốc và có tổng giá trị lên tới hơn 40,5 tỷ USD vào năm 2018. Thực tế này cộng với sự nổi lên của những ngôi sao nhỏ tuổi được các nhãn hàng tài trợ để quảng bá sản phẩm trên mạng xã hội đang đẩy cao nhu cầu về người mẫu nhí. Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo rằng cái giá phải trả khi chạy theo xu hướng này là rất đắt.

"Nếu trẻ con không nghe lời cha mẹ, tôi nghĩ việc chúng bị đánh là rất bình thường", Lee Ku, người sáng lập trường đào tạo người mẫu Le Show Stars nói.

Hồi đầu năm nay, một video lan truyền trên mạng, gây phẫn nộ cho dư luận Trung Quốc khi quay lại cảnh một người mẹ tức giận đá vào người con gái 3 tuổi vì không nghe lời trong một buổi làm mẫu. Hồi đầu tháng này, một video khác lại nổi lên cho thấy một bé trai phải vận trên người những bộ quần áo mùa đông dày cộm để chụp ảnh mẫu, dù nhiệt độ ngoài trời lên tới 37 độ C.

Trong một ngành công nghiệp nơi trẻ em có thể kiếm tới 10.000 tệ (1.450 USD) một show, ông Lee cho rằng video trên chỉ là bề nổi của một tảng băng chìm và theo kinh nghiệm của ông, những hành vi bạo lực như trên từ các bậc cha mẹ không phải là hiếm trong các buổi chụp hình.

Các người mẫu nhí có khi phải thay ra thay vào hơn 100 bộ quần áo mỗi lần và làm việc từ sáng tới đêm. Tuy nhiên, các chuyên gia về sức khỏe tâm thần cảnh báo các em không chỉ bị vắt kiệt về thể lực mà còn có thể đối mặt với những tác động tâm lý về lâu dài.

"Trẻ em 0-6 tuổi đang trong giai đoạn phát triển về tinh thần, chúng cần nhiều sự khám phá và tự do", chuyên gia tâm lý trẻ em Gong Xueping nói. "Khi làm việc, các mẫu nhí sẽ chủ động thể hiện nhiều biểu cảm khác nhau nhưng trái với cảm xúc bên trong vào lúc đó. Điều này giới hạn sự phát triển của cả năng lực cảm xúc lẫn những năng lực tâm lý phức tạp hơn ở trẻ em, vì thế tôi nghĩ đó là một lựa chọn tồi".

Một bé gái tham gia cuộc thi tìm kiếm người mẫu nhí ở Bắc Kinh hồi tháng 5. Ảnh: AFP

Bất chấp những cảnh báo, không ít cha mẹ vẫn muốn đưa con vào ngành công nghiệp này. Được thành lập cách đây 4 năm, Le Show Stars là một trong những trường đào tạo mẫu đầu tiên tại Bắc Kinh, nơi các buổi học riêng một thầy một trò có giá lên tới 800 tệ (hơn 100 USD).

Đôi song sinh Yumi và Yuki Xiao, 4 tuổi, chưa phải là những người mẫu chuyên nghiệp nhưng trong gần 2 năm tham gia lớp học, các em đã được dạy cách tạo dáng và đi catwalk với hy vọng bước chân vào ngành công nghiệp này.

"Có những cuộc thi catwalk mà các bé phải có mặt ở phòng trang điểm từ 6h sáng", Xiao Liang, bố của đôi song sinh, cho biết. "Cuộc thi thường bắt đầu lúc 14h và kết thúc vào khoảng 15h hoặc 16h. Vì thế sẽ mất cả ngày. Thường là từ 6h sáng đến 6h tối, khoảng 12 tiếng".

Bố mẹ của Yumi và Yuki Xiao đã đầu tư không ít tiền bạc để đưa hai con đi khắp Trung Quốc thi tài ở hàng trăm cuộc thi người mẫu nhí.

"Được đứng trên sân khấu khiến cháu rất vui", Yumi khẳng định.

Giống như nhiều phụ huynh khác, Xiao ban đầu chỉ cho con đi học làm người mẫu để giúp các bé tự tin, nhưng sau khi cả Yumi và Yuki đều yêu thích, họ bắt đầu đầu tư thời gian và tiền bạc vào xây dựng sự nghiệp cho các con.

Thi thoảng, đôi song sinh được mời quảng cáo cho các bộ sưu tập thời trang theo mùa của các thương hiệu lớn. "Tôi nghĩ vì chúng là song sinh, lại là sinh đôi một trai một gái", Xiao tự hào nói. "Chúng cũng thích công việc này nên chúng tôi mang lại cơ hội cho các con. Tôi nghĩ chúng có tố chất tự nhiên hơn những đứa trẻ khác".

Các bé gái luyện tập catwalk tại một trường đào tạo người mẫu ở Bắc Kinh. Ảnh: AFP

Luật pháp Trung Quốc quy định về độ tuổi lao động ở trẻ em khá phức tạp và các bậc cha mẹ của những người mẫu vị thành niên thi thoảng được bí mật trả tiền để vượt qua lằn ranh đỏ.

Trước video mẹ đá con gái, chính quyền thành phố Hàng Châu đã đề xuất các quy định giới hạn giờ làm việc của trẻ em và cấm trẻ dưới 10 tuổi làm người đại diện cho các nhãn hàng. Tuy nhiên, nhiều người cho rằng giới chức vẫn chưa thực sự mạnh tay để bảo vệ trẻ em khỏi bị bóc lột.

Hơn 110 nhà bán lẻ thời trang trẻ em trên sàn thương mại điện tử Taobao cho hay họ sẽ hạn chế sử dụng người mẫu nhí. Hàng nghìn người đã tranh luận về đề tài này trên mạng, kêu gọi thắt chặt các quy định nhằm ngăn chặn tình trạng lạm dụng trẻ em.

"Đối với tôi, người mẫu nhí không khác gì những lao động trẻ em. Các em phải hoàn thành công việc dù mệt mỏi thế nào trong khi những đứa trẻ khác được vui chơi, và chúng đang đánh mất đi tuổi thơ ngắn ngủi để kiếm tiền cho cha mẹ", một người nêu ý kiến.

"Cách duy nhất là củng cố luật pháp, giám sát và bảo vệ trẻ em", một người khác đề xuất, chỉ trích các bậc cha mẹ xem con cái như công cụ kiếm tiền.

Xiao và vợ cho hay họ nhận thức được những cạm bẫy tiềm tàng của nghề người mẫu và khẳng định bất cứ quyết định nào được đưa ra cũng dựa trên mong muốn từ các con.

"Nếu chúng học giỏi và thích trở thành người mẫu, tôi chắc chắn ủng hộ 100%, miễn là chúng sẵn sàng bỏ công sức cho lĩnh vực này", Xiao nói.

Anh Ngọc (Theo AFP)