Tổng thống Mỹ Donald Trump đang gia tăng tác động vào Cục Dự trữ Liên bang (Fed) trong bối cảnh bất đồng kéo dài với Chủ tịch cơ quan này Jerome Powell.

Quyết định gần nhất là việc đề cử Chủ tịch Hội đồng Cố vấn Kinh tế (CEA) Stephen Miran làm thành viên tạm thời của Hội đồng Thống đốc Fed. Động thái này được cho là sẽ củng cố ảnh hưởng của Nhà Trắng đối với cơ quan tài chính lớn nhất nước Mỹ.

du-tru.jpg
Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ Jerome Powell. Ảnh: PBS

Nếu được Thượng viện phê duyệt, ông Stephen Miran sẽ giữ vị trí nhằm lấp chỗ trống của bà Adriana Kugler, người từ chức sớm. Các nhà phân tích dự báo rằng, dù ảnh hưởng trực tiếp lên chính sách tiền tệ có thể hạn chế, nhưng việc bổ nhiệm ông Stephen Miran, nhân vật trung thành với Tổng thống Donald Trump, có thể làm gia tăng tranh luận về việc liệu Fed có giữ được sự độc lập như truyền thống hay không.

Kể từ đầu nhiệm kỳ thứ hai, Tổng thống Donald Trump liên tục chỉ trích Chủ tịch Fed Jerome Powell vì “chậm chạp" trong việc hạ lãi suất, đồng thời cảnh báo khả năng sa thải ông này. Theo Tổng thống Mỹ, việc duy trì lãi suất thấp là biện pháp kích thích đầu tư, thúc đẩy đà tăng trưởng và giữ đồng USD yếu, có lợi cho xuất khẩu. Trong khi đó, dưới sự lãnh đạo của ông Jerome Powell, Fed liên tục triển khai lộ trình tăng lãi suất 9 lần từ năm 2017 và chỉ bắt đầu hạ lãi suất một cách thận trọng từ tháng 9-2024. Theo lập luận của người đứng đầu Fed, cần giảm lãi suất dần dần để ngăn ngừa lạm phát vượt tầm kiểm soát về lâu dài, đồng thời đề phòng suy thoái xảy ra.

Theo truyền thống, lãi suất được thiết lập bởi Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC), hiện do ông Jerome Powell đứng đầu. FOMC có quyền tự bầu ra lãnh đạo. Vị trí đó thường do Chủ tịch Fed đảm nhiệm, nhưng trên lý thuyết có thể thuộc về bất kỳ ai trong số 18 thành viên còn lại của Ủy ban. Tất cả 19 thành viên đều tham gia các cuộc họp của FOMC, trong đó 12 người có quyền biểu quyết. Vì vậy, Chủ tịch sẽ phải thuyết phục được các thành viên khác bằng lập luận hợp lý nếu muốn hạ lãi suất. Các nhà đầu tư coi trọng sự độc lập của Fed vì nếu điều đó bị ảnh hưởng, cam kết kiểm soát lạm phát của cơ quan này sẽ không còn đáng tin cậy. Ngoài ra, thị trường tài chính toàn cầu sẽ phản ứng tiêu cực trước viễn cảnh Fed mất đi sự độc lập và khả năng đưa ra quyết định dựa trên chuyên môn. Theo đó, biến động mạnh trên thị trường chứng khoán, trái phiếu và ngoại hối là điều khó tránh khỏi.

Sự xuất hiện của ông Stephen Miran, một nhân vật cực kỳ trung thành với Tổng thống Donald Trump và ủng hộ mạnh mẽ chính sách “làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại”, tại Hội đồng Thống đốc Fed được cho là có thể gây thêm áp lực lên Chủ tịch Fed Jerome Powell và làm tăng khả năng cắt giảm lãi suất trong cuộc họp chính sách vào tháng 9-2025. Những quan điểm cải cách sâu rộng mà ông Stephen Miran từng đưa ra trước đây cũng báo hiệu về khả năng thay đổi đáng kể trong cấu trúc và quyền hạn của Fed. Ông Stephen Miran từng đề xuất cải tổ sâu rộng, bao gồm rút ngắn nhiệm kỳ và mở đường để Tổng thống có thể phế truất các thành viên Ban Thống đốc Fed.

Song song với việc bổ nhiệm tạm thời ông Stephen Miran, Tổng thống Donald Trump đang xem xét danh sách ứng viên cho vị trí Chủ tịch Fed tiếp theo, sau khi Jerome Powell kết thúc nhiệm kỳ vào tháng 5-2026. Trong số các nhân vật được cân nhắc có Giám đốc Hội đồng Kinh tế quốc gia Kevin Hassett, đồng minh thân cận của “ông chủ” Nhà Trắng; Kevin Warsh, cựu thành viên Hội đồng Thống đốc Fed; Christopher Waller, một trong những thành viên Hội đồng Thống đốc của Fed hiện tại, được đánh giá cao vì sự ổn định và khả năng cân bằng chính sách.

Lâu nay, Chủ tịch Fed được xem là nhân vật quyền lực thứ hai của nền kinh tế số một thế giới và là một trong những vị trí có tầm ảnh hưởng lớn nhất hành tinh. Bởi người ngồi vào ghế này không chỉ điều hành chính sách tiền tệ của Mỹ, mà còn nắm trong tay “van điều tiết” của dòng tiền toàn cầu và bất kỳ quyết định nào cũng có thể định hình quỹ đạo kinh tế thế giới trong nhiều năm.

Việc đề cử ông Stephen Miran vào Hội đồng Thống đốc Fed là bước đi đầy toan tính của Tổng thống Donald Trump, vừa lấp vị trí trống bằng người trung thành với mình, vừa thử lửa trước khi chọn Chủ tịch Fed mới. Danh sách 4 ứng viên đứng đầu cho chiếc ghế này phản ánh xu hướng chính sách tiền tệ có thể nghiêng về nới lỏng hơn, dưới sự kiểm soát chặt chẽ của Nhà Trắng.

https://hanoimoi.vn/nha-trang-no-luc-cung-co-anh-huong-doi-voi-fed-712403.html

Quỳnh Dương (Theo NATO, CBC) / Hà Nội Mới