Nỗ lực lên kế hoạch cho cuộc gặp bị hủy phút chót Mỹ - Triều Tiên

Cuộc gặp giữa Phó tổng thống Mỹ với quan chức Triều Tiên được lên kế hoạch trong hai tuần với sự tham gia của hàng loạt quan chức cấp cao Nhà Trắng.

no luc len ke hoach cho cuoc gap bi huy phut chot my trieu tien

Phó tổng thống Mỹ Mike Pence và phu nhân đáp xuống Hàn Quốc hôm 8/2. Ảnh: USA Today.

Phó tổng thống Mỹ Mike Pence trước khi thực hiện chuyến công du châu Á 5 ngày hồi đầu tháng đã đồng ý tham gia một cuộc gặp bí mật với các quan chức Triều Tiên tại Thế vận hội Mùa đông Pyeongchang 2018 ở Hàn Quốc. Nhưng vào ngày 10/2, chưa đầy hai tiếng trước thời điểm gặp mặt, Triều Tiên bất ngờ hủy kế hoạch, Washington Post dẫn thông báo từ văn phòng Phó tổng thống Mỹ. Quyết định của Triều Tiên được đưa ra dường như nhằm phản ứng trước việc ông Pence trong suốt chuyến đi đã liên tục chỉ trích tham vọng hạt nhân của Bình Nhưỡng, tuyên bố sẽ có các biện pháp trừng phạt "khắc nghiệt và cứng rắn nhất" lên Triều Tiên, đồng thời thể hiện mong muốn củng cố mối liên minh giữa Mỹ với Hàn Quốc và Nhật Bản.

Triều Tiên rút khỏi cuộc gặp khi cô Kim Yo-jong, em gái nhà lãnh đạo Kim Jong-un, vừa gửi lời mời Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in tới thăm Bình Nhưỡng để "sớm" bắt đầu đối thoại. Diễn biến trên đã tạo ra hoài nghi ở Washington, nơi Tổng thống Mỹ Donald Trump đang ra sức thúc đẩy chương trình nghị sự "gây sức ép tối đa" lên chính quyền Kim Jong-un nhằm buộc Triều Tiên từ bỏ chương trình hạt nhân.

Theo văn phòng Phó tổng thống Mỹ, Bình Nhưỡng hủy cuộc gặp nhằm phản ứng với thông báo của ông Pence về các lệnh trừng phạt mới cũng như việc ông gặp gỡ những người đào tẩu Triều Tiên.

Cuộc gặp bị hủy vào phút chót

Một quan chức cấp cao Nhà Trắng cho biết họ phải mất hai tuần để lên kế hoạch cho cuộc gặp giữa Phó tổng thống Pence và các quan chức Triều Tiên. Mọi công việc chuẩn bị bắt đầu được tiến hành ngay sau khi Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) nhận tin rằng người Triều Tiên muốn gặp Phó tổng thống Pence trong thời gian ông đến Hàn Quốc. Một quan chức khác lại nói ý tưởng này do phía Hàn Quốc khởi xướng, Seoul cũng đóng vai trò trung gian dàn xếp cuộc gặp.

Dù Phó tổng thống Pence đã đồng ý gặp mặt các quan chức Triều Tiên trước cả thời điểm ông lên đường tới châu Á vào ngày 5/2, gần như mọi chi tiết liên quan đến cuộc gặp đều không được thảo luận cho đến khi ông đặt chân tới Hàn Quốc ngày 8/2.

Một nguồn tin Nhà Trắng tiết lộ hai bên nhất trí gặp tại Nhà Xanh, tức Phủ tổng thống Hàn Quốc, vào sáng 10/2. Theo kế hoạch, không quan chức Hàn Quốc nào tham dự cuộc gặp trên nhưng họ chọn Nhà Xanh làm địa điểm tổ chức bởi nơi đây có thể đáp ứng tất cả các yêu cầu an ninh từ hai bên.

Ông Pence cùng một đại diện từ Ủy ban An ninh Quốc gia, một đại diện cộng đồng tình báo Mỹ và ông Nick Ayers, chánh văn phòng của Phó tổng thống Mỹ, dự kiến tham dự cuộc gặp. Đoàn đại biểu Triều Tiên sẽ bao gồm cô Kim Yo-jong, chủ tịch quốc hội Kim Yong-nam và một quan chức khác.

Tại Nhà Trắng, những cuộc thảo luận về cuộc gặp với Triều Tiên được giữ kín trong một nhóm nhỏ các quan chức cấp cao chính quyền Trump. Kế hoạch cụ thể chỉ được thông qua sau một cuộc họp tại Phòng Bầu dục ba ngày trước khi Phó tổng thống Pence khởi hành. Thành phần cuộc họp bao gồm Tổng thống Trump, Phó tổng thống Pence, cố vấn an ninh quốc gia H.R. McMaster, Chánh văn phòng Nhà Trắng John F. Kelly và Nick Ayers. Bộ trưởng Quốc phòng Jim Mattis cùng Ngoại trưởng Rex Tillerson tham gia vào các phiên thảo luận tiếp nối.

Tổng thống và Phó tổng thống Mỹ đã nhất trí về mục tiêu của cuộc gặp riêng tại Seoul rằng ông Pence sẽ không mở ra bất kỳ cánh cửa đàm phán nào với Triều Tiên mà phải trực tiếp truyền đi thông điệp cứng rắn từ chính quyền Trump, hai quan chức Nhà Trắng cho hay. Mặt khác, các quan chức Mỹ cũng nhận định việc Triều Tiên gửi em gái nhà lãnh đạo Kim Jong-un tới Hàn Quốc đã cho thấy rõ sự nghiêm túc của Bình Nhưỡng bởi Kim Yo-jong là thành viên đầu tiên trong gia tộc họ Kim đến Hàn Quốc kể từ sau cuộc chiến tranh liên Triều.

"Tổng thống muốn khiến Triều Tiên hiểu rằng chính sách của chúng ta là công khai và những gì chúng ta phát ngôn ra thực sự nghiêm túc", một quan chức Nhà Trắng giải thích lý do vì sao ông Trump bật đèn xanh cho cuộc gặp giữa ông Pence với Triều Tiên.

Phó tổng thống Mỹ Mike Pence và Kim Yo-jong, em gái nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un, ngồi gần nhau tại lễ khai mạc Olympic ở Pyeongchang, Hàn Quốc, ngày 9/2. Ảnh: AFP.

Tại lễ khai mạc Olympic Pyeongchang ngày 9/2, Phó tổng thống Mỹ ngồi trên hàng ghế VIP cùng Tổng thống Hàn Quốc và Thủ tướng Nhật Bản. Ngay phía sau ông là cô Kim Yo-jong. Dù ở rất gần nhau, ông Pence vẫn phớt lờ những người Triều Tiên. Trước đó, Phó tổng thống Mỹ còn gặp mặt 4 người đào tẩu Triều Tiên, kêu gọi họ chia sẻ câu chuyện cuộc đời mình với truyền thông. Theo giới phân tích, tất cả đều nằm trong nỗ lực của Phó tổng thống Pence nhằm khắc họa bản thân như một "chiến binh" chống lại những chiến dịch tuyên truyền từ Bình Nhưỡng.

Hãng thông tấn trung ương Triều Tiên KCNA lập tức lên tiếng chỉ trích, cho rằng hành động của ông Pence là "dại dột" và "ngu ngốc".

Thực tế, dù thể hiện thái độ lạnh lùng, Phó tổng thống Mỹ vẫn giữ nguyên kế hoạch gặp mặt phái đoàn Triều Tiên bên lề Thế vận hội vào ngày hôm sau. Sáng 10/2, phía Triều Tiên gửi lời tới đội ngũ của ông Pence rằng cuộc gặp vẫn diễn ra theo đúng lịch trình, song họ không hài lòng với những tuyên bố mà Phó tổng thống Mỹ đưa ra. Nhưng chỉ vài giờ sau, người Triều Tiên bất ngờ đổi ý, rút khỏi cuộc gặp.

Kế hoạch thất bại, Phó tổng thống Mỹ nán lại Hàn Quốc theo dõi một màn thi trượt băng tốc độ cùng vợ và Tổng thống Moon Jae-in trước khi lên chuyên cơ Không lực Hai trở về nhà.