Nợ thuế hơn 27 nghìn tỷ: Hàng loạt đại gia, DN được xóa nợ?

Số tiền nợ thuế không có khả năng thu hồi lên đến hơn 27.300 tỷ đồng, tăng hơn 1.800 tỷ đồng so với cuối năm 2016. Luật Quản lý thuế (sửa đổi) do Bộ Tài chính xây dựng có nội dung quy định về xoá nợ tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt. Vậy, những đối tượng nào sẽ được xóa nợ?

Xóa nợ thuế với chủ DN đã chết, mất tích

Báo cáo của Bộ Tài chính cho thấy: Tổng số tiền thuế nợ tính đến thời điểm 31/5/2017 là 75.534 tỷ đồng. So với 31/12/2016, số nợ thuế đã tăng tới 1.390 tỷ đồng.

Trong số nợ thuế hơn 75.500 tỷ này, Bộ Tài chính cho hay số tiền có khả năng thu là hơn 48.200 tỷ đồng.

Đáng chú ý, số tiền nợ thuế không có khả năng thu hồi lên đến hơn 27.300 tỷ đồng, tăng hơn 1.800 tỷ đồng so với cuối năm 2016.

Nguồn gốc của số nợ thuế không thể thu hồi này, theo Bộ Tài chính, là số tiền thuế nợ của người nộp thuế đã chết, mất tích, mất năng lực hành vi dân sự, liên quan đến trách nhiệm hình sự, đã tự giải thể, phá sản, ngừng, nghỉ và bỏ địa chỉ kinh doanh.

Nợ thuế hơn 27 nghìn tỷ: Hàng loạt đại gia, DN được xóa nợ?

Còn hơn 27.000 tỷ nợ thuế không có khả năng thu hồi.

Chính vì thế, tại dự thảo Tờ trình đề nghị xây dựng Luật Quản lý thuế (sửa đổi), Bộ Tài chính đã đề xuất sửa đổi các quy định về xoá nợ tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt cho phù hợp với thực tế và quy định mới của pháp luật có liên quan.

Việc xóa nợ đối với cá nhân, Bộ Tài chính cho hay Điều 65 Luật Quản lý thuế quy định 3 trường hợp được xoá nợ tiền thuế, tiền phạt. Trong đó có quy định “cá nhân được pháp luật coi là đã chết, mất tích, mất năng lực hành vi dân sự mà không có tài sản để nộp tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt còn nợ”.

Bộ Tài chính cho hay: Thực tế triển khai thực hiện xoá nợ thuế đối với cá nhân đã chết, mất tích, mất năng lực hành vi dân sự mà không có tài sản để nộp tiền thuế gặp khó khăn vướng mắc.

Bởi vì, hiện không có cơ quan nhà nước nào chịu trách nhiệm về việc xác nhận cá nhân chết còn tài sản hay không. Mặt khác, khi cá nhân còn nợ thuế đã chết, nếu còn tài sản thì tài sản này còn thuộc quyền sử dụng của gia đình họ, cơ quan thuế không thể thực hiện kê biên, bán đấu giá tài sản sử dụng chung này để thu hồi tiền thuế nợ được, nếu thực hiện sẽ gây phản cảm.

Trong khi đó, Điều 65 Luật Quản lý thuế chỉ cho phép xóa nợ đối với cá nhân, không có quy định xóa nợ cho chủ doanh nghiệp tư nhân đã chết.

Vì thế, cần sửa đổi quy định về xoá nợ tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt đối với người nợ thuế đã chết, mất tích, mất năng lực hành vi dân sự (tại khoản 2 Điều 65 Luật Quản lý thuế) là thêm chữ “bao gồm cả chủ DN tư nhân”.

Giải pháp này, theo Bộ Tài chính, “phù hợp với văn bản pháp luật có liên quan, không gây phản cảm trong dư luận xã hội, thể hiện tính nhân đạo của pháp luật”.

Xóa nợ đối với khoản nợ quá 10 năm

Theo quy định của Luật Quản lý thuế, đối với các khoản nợ thuế quá hạn 10 năm và cơ quan quản lý thuế đã áp dụng tất cả các biện pháp cưỡng chế thì được xóa nợ.

Tuy nhiên, Bộ Tài chính khẳng định, đến thời điểm hiện tại, chưa có trường hợp nào đủ điều kiện được xóa nợ thuế. Thực tế triển khai, có những khoản nợ trên 10 năm nhưng không thể xóa được do không đáp ứng được điều kiện “đã áp dụng tất cả các biện pháp cưỡng chế”.

Bởi vì, doanh nghiệp đã được Sở KH-ĐT cho phép giải thể và bị thu hồi giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh trước khi cơ quan thuế thực hiện các biện pháp cưỡng chế; không thực hiện được biện pháp cưỡng chế kê biên tài sản do tài sản bị cưỡng chế là nhà ở, đồ dùng sinh hoạt thiết yếu cho đối tượng bị cưỡng chế và gia đình họ.

Đối với người nộp thuế là tổ chức thì không thể áp dụng biện pháp cưỡng chế khấu trừ một phần tiền lương hoặc thu nhập; hoặc nhiều trường hợp doanh nghiệp bỏ trốn khỏi địa chỉ hoặc tự ý ngừng kinh doanh mà cơ quan thuế phát hiện có thông báo về việc việc hết giá trị sử dụng của các hóa đơn của các doanh nghiệp này...

“Đồng thời, quy định thời hạn 10 năm mới được xoá nợ thuế áp dụng đối với các trường hợp này là quá dài (kinh nghiệm các nước thường áp dụng trong khoảng thời gian từ 2 đến 7 năm)”, Bộ Tài chính cho hay.

Vì thế, Bộ Tài chính đề nghị sửa theo hướng quy định thời hạn là 5 năm. Và thêm quy định: “Trong 2 năm tiếp theo kể từ ngày thực hiện xóa nợ, người sáng lập doanh nghiệp, người đại diện theo pháp luật không được thành lập doanh nghiệp mới, trừ trường hợp người nộp thuế thực hiện nộp đủ số tiền thuế theo quyết định xóa nợ vào ngân sách nhà nước.”

Xóa nợ đối với khoản nợ không còn đối tượng để thu

Luật Quản lý thuế chưa có quy định xóa nợ đối với các khoản nợ không còn đối tượng để thu.

Theo Bộ Tài chính, từ 1/7/2007 đến 31/12/2012, nền kinh tế trong nước liên tục gặp nhiều khó khăn, thách thức. Do đó, nhiều người nộp thuế kinh doanh thua lỗ. Khi gặp khó khăn, kinh doanh thua lỗ hoặc bị điều tra... nhiều người nộp thuế không thực hiện theo đúng trình tự, thủ tục tạm ngừng kinh doanh, ngừng kinh doanh, giải thể.

“Số nợ thuế đã phát sinh từ trước thời điểm ngừng kinh doanh (mặc dù đã áp dụng biện pháp cưỡng chế nhưng chưa thu hồi được) liên tục tăng thêm do phát sinh tiền chậm nộp thuế trong khi người nộp thuế không có nguồn, khả năng trả nợ do đã ngừng kinh doanh, giải thể”, Bộ Tài chính nêu thực tế.

Để giải quyết vấn đề, Bộ Tài chính cho rằng cần bổ sung vào Điều 65 Luật Quản lý thuế thêm trường hợp được xóa nợ thuế là “Các khoản nợ tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt không còn đối tượng để thu và các khoản nợ tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt này đã quá năm năm, kể từ ngày hết thời hạn nộp thuế” thì thuộc trường hợp được xóa nợ”.

Việc này, theo Bộ Tài chính là sẽ góp phần “giảm số nợ ảo mà thực tế không thể thu hồi được”.