Hàng triệu cử nhân trẻ ở Trung Quốc bị gọi là "những đứa trẻ hư hỏng" vì phải sống dựa vào lương hưu hoặc tiền tiết kiệm của bố mẹ già; hiện quá khó để tìm việc làm.
Tỷ lệ thất nghiệp cao ở Trung Quốc đang khiến cuộc sống của hàng triệu thanh niên tốt nghiệp đại học trở nên khó khăn. Nhiều người trẻ buộc phải chấp nhận công việc lương thấp hoặc sống bằng lương hưu của cha mẹ, dù bản thân được đào tạo chuyên ngành bài bản suốt nhiều năm.
Thất nghiệp và kinh tế khó khăn đã tạo ra một tầng lớp mới ở xứ sở tỷ dân, những thanh niên bị gắn mác là "những đứa trẻ hư hỏng" - cụm từ trở nên thông dụng trên mạng xã hội năm nay. Cách gọi này tương đồng với cụm từ "những tòa nhà hư hỏng" dùng để chỉ hàng chục triệu tòa nhà chưa hoàn thiện hoặc bị bỏ hoang không ai ở trên khắp đất nước (tình hình bất động sản ảnh hưởng xấu đến nền kinh tế từ năm 2021).
Trong năm nay, số lượng sinh viên tốt nghiệp đại học đang "săn lùng" việc làm cao kỷ lục dù thị trường lao động suy thoái. Kinh tế sụt giảm là do sự gián đoạn của đại dịch COVID19, cũng như tác động của những biện pháp siết chặt quản lý của chính phủ trong lĩnh vực tài chính, công nghệ và giáo dục.
Trung Quốc hiện có khoảng 100 triệu thanh thiếu niên trong độ tuổi 16-24. Tỷ lệ thất nghiệp đã tăng lên trên 20% lần đầu tiên vào tháng 4 năm ngoái và đạt mức cao nhất mọi thời đại là 21,3% vào tháng 6 năm 2023.
Nhà nước và doanh nghiệp Trung Quốc vẫn đang nỗ lực tổ chức các hội chợ để kết nối nhà tuyển dụng với người tìm việc.
Một năm sau, tình trạng thất nghiệp ở thanh niên vẫn là vấn đề gây đau đầu. Tỷ lệ thanh niên thất nghiệp giảm xuống 17,1% vào đầu năm 2024. Tuy nhiên trong tháng 7 vừa qua, gần 11,8 triệu sinh viên vừa tốt nghiệp đại học phải đối mặt với nguy cơ không có việc làm.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nhiều lần nhấn mạnh, tìm kiếm việc làm cho những người trẻ tuổi vẫn là ưu tiên hàng đầu. Chính phủ đã đưa ra các chính sách hỗ trợ kinh doanh để thúc đẩy việc tuyển dụng và kêu gọi các doanh nghiệp tạo ra nhiều kênh tuyển dụng hơn. Nhiều hội chợ việc làm đã được tổ chức trong mùa hè này.
"Nhiều thanh niên tốt nghiệp đại học ở Trung Quốc cần có việc làm tốt để thăng tiến trong xã hội và đạt triển vọng có cuộc sống thành công. Những điều từng được hứa hẹn bởi tấm bằng đại học đang ngày càng trở nên khó thành sự thật", Yun Zhou, chuyên gia xã hội học tại Đại học Michigan, Mỹ, nói.
Một số thanh niên thất nghiệp trở về quê hương để trở thành "những đứa con toàn thời gian", sống dựa vào tiền lương hưu và tiền tiết kiệm của cha mẹ. Thanh niên có bằng đại học cũng không thoát khỏi tình cảnh này. Sau nhiều năm vất vả cố gắng trong nền giáo dục cực kỳ cạnh tranh của Trung Quốc, nhiều người trẻ phát hiện ra rằng trình độ của mình không đủ để đảm bảo việc làm. Thanh niên không có nhiều lựa chọn, phải làm những việc không được trả lương cao hoặc tìm tạm công việc bán thời gian để kiếm sống.
Năm ngoái, Zephyr Cao, 27 tuổi, hoàn thành bằng thạc sỹ ở Đại học Ngoại giao Trung Quốc, ngôi trường danh tiếng ở Bắc Kinh. Anh đã không tìm được công việc có mức lương đúng với kỳ vọng nên hiện tại phải trở về quê nhà ở Hà Bắc.
"Nếu tôi làm việc trong 3 hoặc 4 năm sau khi tốt nghiệp đại học, mức lương có lẽ cũng tương đương khi tôi đã có bằng thạc sỹ", Cao thể hiện mối nghi ngờ về giá trị bằng cấp của mình. Anh đang cân nhắc theo đuổi chương trình tiến sỹ với hy vọng mình sẽ có được mức lương cao hơn.
Amada Chen mới tốt nghiệp Đại học Trung y Hồ Bắc. Cô đã thôi công việc bán hàng tại một doanh nghiệp nhà nước vào tuần trước, chỉ sau một tháng thử việc. Chen cho biết cô quyết định như vậy do văn hóa làm việc độc hại và áp lực từ sếp trực tiếp. Trong 15 ngày đầu tiên thử việc, cô phải làm 12 tiếng mỗi ngày, nhưng chỉ nhận được thù lao 8,4 USD (khoảng 210 nghìn đồng).
"Trong một tuần, ngày nào tôi cũng khóc", cô cay đắng chia sẻ.
Chen muốn trở thành nghiên cứu viên, phù hợp với chuyên ngành y học cổ truyền Trung Quốc của mình. Thế nhưng sau khi gửi đi hơn 130 lá thư xin việc, cô chỉ được tuyển dụng vào các vị trí liên quan đến bán hàng hoặc kinh doanh thương mại điện tử. Chen cho biết cô đang xem xét lại con đường sự nghiệp của mình và có thể chuyển sang nghề người mẫu.
