4 vùng lãnh thổ của Ukraine gồm Lugansk, Donetsk ở Donbass, miền Đông và Kherson, Zaporizhzhia ở miền Nam nước này ấn định thời gian tổ chức trưng cầu dân ý sáp nhập vào Nga trong thời gian từ ngày 23-27/9.
Không lâu sau thông báo này, Mỹ cùng đồng minh đã lên tiếng phản đối, tuyên bố họ không bao giờ công nhận kết quả.
Cố vấn An ninh quốc gia Mỹ Jake Sullivan ngày 20/9 (giờ địa phương) nhấn mạnh: “Những cuộc trưng cầu dân ý giả là sự sỉ nhục đối với các nguyên tắc chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ, vốn là nền tảng của hệ thống quốc tế”, đồng thời khẳng định “nếu điều đó xảy ra, Mỹ sẽ không bao giờ công nhận yêu sách của Nga đối với bất kỳ phần lãnh thổ sáp nhập nào từ Ukraine”.
Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg cho rằng các cuộc trưng cầu dân ý “không hợp pháp và không thể thay đổi bản chất của cuộc chiến ở Ukraine”, đồng thời, cảnh báo động thái này sẽ khiến xung đột tiếp tục leo thang. Người đứng đầu NATO kêu gọi cộng đồng quốc tế mạnh mẽ lên án hành vi “vi phạm trắng trợn luật pháp quốc tế” cũng như tăng cường hỗ trợ cho Ukraine.
Trong khi đó, Thủ tướng Đức Olaf Scholz cho rằng các cuộc trưng cầu dân ý là “giả mạo” và “không thể chấp nhận được”, cần bị cộng đồng quốc tế bác bỏ. Tổng thống Pháp Emmanuel Macron chỉ trích trưng cầu dân ý là một “trò lừa bịp”.
Thư ký báo chí của Tổng thống Ukraine, Sergey Nikoforov cảnh báo cuộc trưng cầu dân ý có thể sẽ là dấu chấm hết cho các giải pháp ngoại giao. Chánh văn phòng của Tổng thống Ukraine Andrey Yermak tuyên bố, Kiev sẽ “loại bỏ mối đe dọa bằng vũ lực” sau khi các vùng lãnh thổ thông báo kế hoạch trưng cầu dân ý. Trong khi đó, Ngoại trưởng Ukraine Dmitry Kuleba cũng lên án các kế hoạch tổ chức trưng cầu dân ý, gọi động thái này là “trò giả mạo”.
Về phần mình, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky chỉ trích các kế hoạch trưng cầu dân ý để sáp nhập vào Nga cũng như ca ngợi các đồng minh phương Tây sau khi họ lên án kế hoạch trưng cầu dân ý sáp nhập vào Nga của các vùng lãnh thổ ở Ukraine.
Những tuyên bố trên được đưa ra sau khi 4 vùng lãnh thổ của Ukraine gồm Lugansk, Donetsk ở Donbass, miền Đông và Kherson, Zaporizhzhia ở miền Nam nước này ấn định thời gian tổ chức trưng cầu dân ý sáp nhập vào Nga trong thời gian từ ngày 23-27/9.
Về phía Nga, Ngoại trưởng Sergei Lavrov nhấn mạnh người dân tại những vùng lãnh thổ này nên quyết định số phận của họ. Theo ông, tình hình hiện nay cho thấy người dân Donbass muốn “làm chủ vận mệnh của mình”.
Vài tiếng trước khi 4 vùng Ukraine đưa ra thông báo, Phó chủ tịch Hội đồng An ninh Nga Dmitry Medvedev nhấn mạnh, trưng cầu dân ý là điều rất cần thiết và kết quả sẽ không bị đảo ngược, dù bất kỳ ai là lãnh đạo Nga trong tương lai.
