Rủi ro khi ghi thấp giá trị giao dịch đất đai, bất động sản để trốn thuế

- Tình trạng người dân khi giao dịch đất đai thường ghi thấp giá trị đất xuống để trốn một phần thuế khá phổ biến, GS Đặng Hùng Võ cho biết.

Tại hội thảo chia sẻ kinh nghiệm quốc tế về kinh tế đất do Bộ TN&MT tổ chức mới đây, GS Đặng Hùng Võ nói, đều này tiểm ẩn nhiều rủi ro pháp lý khi hợp đồng bị tòa án tuyên là vô hiệu và bên mua chỉ trả lại bên bán số tiền ghi theo hợp đồng giao dịch đất. Hoặc trường hợp cơ quan quản lý lấy giá đất theo hợp đồng giao dịch trước đó để làm căn cứ tính giá trị bồi thường khi thu hồi giải phóng mặt bằng.

rui ro khi ghi thap gia tri giao dich dat dai bat dong san de tron thue

GS Đặng Hùng Võ

Điều này cũng gây ra hệ lụy là không thể thiết lập được cơ sở dữ liệu giá đất thị trường vì giá đất thực không được ghi nhận trên các hợp đồng giao dịch về đất đai. Theo đó, nước ta khó có thể xây dựng được một hệ thống quản lý giá đất chuyên nghiệp, không khắc phục được rủi ro giá đất không ghi thực trên các hợp đồng giao dịch gây ra.

Theo GS Võ, để khắc phục được, sửa đổi luật Đất đai nên theo hướng quy định rõ các loại thuế liên quan đến đất đai được tính theo bảng giá đất do UBND cấp tỉnh ban hành, không căn cứ vào giá đất ghi trên các hợp đồng giao dịch và giao cho Bộ Tài chính hướng dẫn thực hiện.

“Cần thay đổi cách tiếp cận này để mọi quy định pháp luật trở nên chân thực hơn. Mặt khác, cách thức tính giá thuê đất hiện nay cũng dựa vào tỉ lệ phần trăm của bảng giá đất, không phản ánh đúng giá thuê đất thị trường”, GS Võ nói.

Ông góp ý, sửa đổi luật Đất đai nên theo hướng khung giá đất và bảng giá đất phải xác định phù hợp với giá thị trường, còn khi cần thiết thì giảm tỉ suất tính nghĩa vụ tài chính cho phù hợp đời sống thực tế của người dân.

Đề xuất thành lập hội đồng thẩm định giá cấp quốc gia

GS Đặng Hùng Võ đề xuất bổ sung việc thành lập hội đồng thẩm định giá đất cấp quốc gia.

Hội thảo Chia sẻ kinh nghiệm quốc tế về kinh tế đất do Bộ TN&MT tổ chức

“Việc giải quyết tranh chấp, khiếu nại về giá đất được giải quyết ở 2 cấp. Giải quyết lần đầu do hội đồng thẩm định giá đất cấp tỉnh thực hiện, lần 2 do hội đồng thẩm định giá đất cấp quốc gia thực hiện. Tại bất kỳ thời điểm nào, các bên tranh chấp hoặc người có khiếu nại đều có quyền khởi kiện ra tòa”, GS Võ nói.

Việc thành lập hội đồng thẩm định giá đất cấp quốc gia cũng là thuận lợi hơn cho việc quy trách nhiệm tập thể, cá nhân cụ thể nếu để xảy ra sai sót trong quá trình thẩm định giá đất.

Chia sẻ quan điểm về hệ thống thuế đất đai và bất động sản ở Việt Nam hiện nay, GS Võ cho rằng không hiệu quả, nguồn thu từ thuế đất quá thấp và thuế không trở thành công cụ điều tiết thị trường.

“Ở nhiều nước phát triển, thuế sử dụng đất chiếm tỉ trọng rất cao trong nguồn thu ngân sách địa phương và là nguồn lực chính để phát triển hạ tầng, dịch vụ công cộng, phải thu ở mức khá cao. Ngược lại, thuế về chuyển nhượng bất động sản lại phải thu ở mức rất thấp để khuyến khích các giao dịch chính thức”, GS Võ nói.