Sai phạm gần 800 triệu tại Trung tâm Bảo trợ XH Nghệ An: “Chìm xuồng” hay do “khó điều tra”?

Năm 2015, từ đơn thư tố cáo của công dân, tại Trung tâm Bảo trợ xã hội Nghệ An phát hiện sự việc gây chấn động: Hàng trăm đối tượng bảo trợ xã hội (tàn tật, neo đơn, tâm thần…) bị bớt xén tiền ăn, quần áo, chăn màn, điều kiện sống tồi tệ. Cơ quan chức năng vào cuộc, phát hiện sai phạm gần 800 triệu đồng liên quan đến lãnh đạo cơ quan nói trên. Thế nhưng, đã 3 năm trôi qua, sự việc có nguy cơ “chìm xuồng”.

sai pham gan 800 trieu tai trung tam bao tro xh nghe an chim xuong hay do kho dieu tra

Bớt xén hàng trăm triệu trang cấp, tiền ăn của đối tượng

Ngày 2.11.2015, Sở LĐTBXH Nghệ An có văn bản số 2778 gửi Bộ trưởng Bộ LĐTBXH, lãnh đạo tỉnh Nghệ An báo cáo kết quả giải quyết tố cáo tại Trung tâm Bảo trợ xã hội (BTXH) tỉnh. Qua thanh tra đã phát hiện các sai phạm nghiêm trọng tại đơn vị này gồm: Năm 2013-2014, kê khống trang cấp cho đối tượng như quần áo, chăn màn, chiếu với số tiền hơn 538 triệu đồng; không cấp đủ chế độ ăn hàng ngày cho đối tượng từ năm 2011 đến tháng 8.2015 hơn 218 triệu đồng; chi không đủ mức trợ cấp tiền ăn hàng ngày cho đối tượng; làm thất thoát tiền tài trợ. Tổng cộng sai phạm lên tới hơn 783 triệu đồng.

Sở LĐTBXH Nghệ An kết luận, Giám đốc Trung tâm BTXH buông lỏng quản lý, lãnh đạo và điều hành đơn vị không tuân thủ theo nội quy, quy chế đã xây dựng. Bố trí phân công, phân nhiệm cán bộ không hợp lý, vi phạm những việc không được làm theo quy định của Luật Viên chức và Luật Ngân sách. Buông lỏng nguyên tắc quản lý tài chính trong việc thanh quyết toán chế độ sinh hoạt phí cho đối tượng, quản lý nhà ăn. Không mở sổ sách kế toán theo dõi các nguồn hàng, tiền viện trợ của các nhà tài trợ, không công khai minh bạch trong quản lý tài chính. Thực hiện không nghiêm túc các văn bản chỉ đạo của lãnh đạo Sở LĐTBXH về công tác quản lý, điều hành đối với Trung tâm. Công tác kiểm tra, giám sát của các phòng chuyên môn của Sở chưa thường xuyên, thiếu chặt chẽ. Năm 2013, Sở đã thanh tra toàn diện tại đơn vị nhưng không phát hiện các sai phạm như trên.

Bà Nguyễn Thị Thu Phương - Phó Giám đốc Trung tâm - đã lợi dụng sự buông lỏng quản lý của Giám đốc Trung tâm để thực hiện những hành vi sai phạm bằng nhiều cách trong nhiều năm liền. Trách nhiệm liên đới thuộc về bà Lê Thị Tuyết - Kế toán (từ tháng 10.2013 đến tháng 8.2015), không thực hiện đúng nguyên tắc quản lý tài chính; bà Nguyễn Thị Thanh Bình, bà Đào Thị Tỵ - thủ kho bếp ăn; bà Hồ Thị Ái, Nguyễn Thị Hồng Nhung - cấp dưỡng- ký xác nhận vào thực đơn hàng ngày khi định mức ăn của một số đối tượng không đúng theo quy định; bà Hoàng Thanh Tùng - nhân viên y tế - ký vào danh sách cấp phát trang cấp cho đối tượng không đúng thực tế.

Không khởi tố vì nguyên Giám đốc… ốm

Hồ sơ vụ việc được chuyển cho Cơ quan cảnh sát điều tra (CSĐT) Công an tỉnh Nghệ An từ tháng 11.2015. Sai phạm, số liệu, trách nhiệm đã được xác định rõ, thế nhưng đến nay, vụ việc có nguy cơ bị “chìm xuồng”. Cơ quan CSĐT cho rằng, chưa có đủ căn cứ để ra quyết định khởi tố hay không khởi tố vụ án. Đến ngày 16.1.2016 (sau khoảng 2 tháng), cơ quan này đã có văn bản trao đổi và thống nhất với Viện KSND tỉnh Nghệ An tạm dừng xác minh, giải quyết tin báo tội phạm.

Trong văn bản trả lời PV Báo Lao Động ngày 21.4.2018, Công an tỉnh Nghệ An đưa ra các lý do: Do vụ việc diễn ra trong thời gian dài, đối tượng bảo trợ xã hội số lượng lớn và chủ yếu là các đối tượng bị bệnh tâm thần. Tại thời điểm xác minh, đối tượng chính của vụ việc là ông Nguyễn Xuân Phú - Giám đốc Trung tâm BTXH - bị bệnh hiểm nghèo, không đi lại được, nói ngọng kéo dài, khả năng nhận thức hạn chế. Kế toán là ông Nguyễn Văn Bơ đã chết tháng 10.2013 nên cơ quan CSĐT gặp rất nhiều khó khăn trong việc kiểm tra, xác minh giải quyết vụ án.

Sau đó, công an tiếp tục xác minh nhưng ông Phú vẫn trong tình trạng bệnh nặng, không đi lại được, khả năng nhận thức hạn chế nên không thể làm việc được. Do vậy, cơ quan CSĐT chưa có căn cứ để phục hồi điều tra xác minh vụ việc.

Tuy nhiên, cơ quan CSĐT đã không đề cập trường hợp bà Nguyễn Thị Thu Phương - Phó Giám đốc Trung tâm BTXH, người trực tiếp thực hiện các hành vi sai phạm - và một số cá nhân khác liên quan, đến nay vẫn không bị khởi tố. Mặt khác, theo quy định của pháp luật, việc đối tượng bị bệnh không thuộc trường hợp không khởi tố vụ án hình sự.