Những người cố tình che biển số xe chắc chắn có ý định phạm luật và trốn tránh trách nhiệm trước pháp luật, vì vậy cần phạt nặng hơn vượt đèn đỏ, giữ xe vài tháng.
Buổi sáng, tôi đứng chờ đèn xanh trước một ngã tư ở Hà Nội. Trước mặt là chiếc xe máy có dán miếng băng dính nhỏ ngay đúng con số cuối trên biển số. Tài xế khéo léo biến số 9 thành số 8, nếu không tinh mắt và nhìn kỹ thì rất khó nhận ra.
Chiếc xe máy bên cạnh thì "ngụy trang" có phần thô thiển hơn. Tài xế cứ vậy treo lủng lẳng chiếc khẩu trang che kín hết cả biển số. Có lẽ anh ta nghĩ nó sẽ giúp mình thoát khỏi trách nhiệm nếu gây tai nạn hay đơn giản là tránh né hệ thống phạt nguội bằng camera AI đang ngày càng chặt chẽ.
Che biển số là loại vi phạm khá phổ biến đối với xe máy, bằng chứng là có đến 204 trường hợp xe máy che, dán biển số, không gắn biển hoặc gắn biển số sai đăng ký, không hợp lệ, bị Công an TP Hà Nội phát hiện, xử lý trong 3 ngày từ 13-15/11, cao hơn 24% so với con số 164 trường hợp dùng điện thoại di động khi lái xe bị xử lý trong cùng khoảng thời gian. Việc chúng ta dễ bắt gặp những mảnh giấy, miếng dán, khẩu trang được gắn lên biển số, những vệt sơn màu được vẩy lên một cách cố ý phản ánh một thực tế: Hình phạt cho hành vi này còn nhẹ khiến người ta không sợ.
Đừng coi che biển số là loại lỗi nhỏ. Biển số xe có tác dụng chính là định danh phương tiện và quản lý, giám sát việc tuân thủ luật giao thông. Tài xế cố ý che biển chẳng khác gì người đeo mặt nạ kín mít đi giữa chợ, sẵn sàng gây chuyện hay cướp bóc mà không sợ ai nhận ra.
Theo Nghị định 168/2024/NĐ-CP (có hiệu lực từ năm 2025), người lái xe máy cố tình che biển số sẽ bị phạt tiền từ 4-6 triệu đồng và bị trừ 6 điểm giấy phép lái xe, tương đương mức phạt vượt đèn đỏ, đi lên vỉa hè, đi ngược chiều.
Che biển số, vượt đèn đỏ, đi ngược chiều, đi lên hè đều có mức phạt tiền 4 - 6 triệu đồng, chỉ khác nhau ở mức trừ điểm. (Ảnh: Minh Tuệ)
Nhiều tài xế coi thường pháp luật tính toán rằng, vượt đèn đỏ hay che biển số đều bị phạt ngang nhau, nếu vượt đèn đỏ mà không che biển thì chắc chắn sẽ bị phạt, còn nếu che thì có thể tha hồ bất chấp đèn tín hiệu, đi ngược chiều hay leo lên vỉa hè, chạy quá tốc độ, lạng lách đánh võng đủ kiểu... mà cơ hội né phạt lại cao, cùng lắm nếu bị phát hiện và xử lý tội che biển thì cũng chỉ bằng một lần phạm các lỗi kia, chẳng khác nào "mua sỉ".
Bởi vậy mà xe máy bị che biển xuất hiện nhan nhản. Nếu vi phạm này bị phạt nặng hơn và ít bị "lọt lưới" hơn, tình trạng "nhờn" luật sẽ không nặng đến thế.
Theo tôi, điều cần làm bây giờ là tăng mức phạt cho lỗi che biển số lên gấp đôi, lên hàng chục triệu đồng, trừ hẳn 10 điểm giấy phép lái xe và giữ xe thêm vài tháng, chắc chắn sẽ rất ít tài xế dám giở trò khôn lỏi như vậy.
Tài xế xe biển số xứng đáng bị phạt nặng vì hành vi đó cho thấy họ cố tình vi phạm luật giao thông, họ che biển vì biết rõ mình sẽ vi phạm và không chỉ một lần, biết rõ mình có thể gây họa cho người khác nhưng sẽ trốn tránh trách nhiệm giải quyết hậu quả, trốn tránh sự trừng phạt của luật pháp. Đây là kiểu suy nghĩ rất nguy hiểm.
Phạt nặng có ba tác dụng rõ rệt. Một là khiến người vi phạm cân nhắc thiệt hơn, bởi không ai muốn mất hàng chục triệu đồng, bị giữ xe hay hủy bằng lái một khi trừ hết điểm. Hai là khẳng định thái độ, quan điểm của Nhà nước đối với các lỗi vi phạm trong giao thông. Ba là tạo tính răn đe trong cộng đồng, rằng luật không khoan nhượng với kẻ cố tình lách luật. Người tham gia giao thông phải hiểu rằng biển số là danh tính và cam kết trách nhiệm.
Tôi nhớ rõ cái nhìn xem thường và cả e ngại của người đi xe máy cạnh tôi dành cho tài xế che biển dừng ở ngã tư chật chội phía trước, anh nói nhỏ: "Loại người kia chắc chẳng tốt lành gì, thôi đứng tránh họ ra cho lành!". Người dân không thể lúc nào cũng tránh né, điều quan trọng nhất là lực lượng chức năng phải bảo đảm an toàn cho họ cũng như sự nghiêm minh của pháp luật bằng chế tài đủ mạnh và việc giám sát, phát hiện, xử lý đủ nghiêm minh. Như vậy xã hội mới bớt đi những tài xế luôn ở tâm thế sẵn sàng vi phạm.
