Tầm cao mới của quan hệ đối tác chiến lược Việt Nam - Australia

Trạm quan trắc chất lượng nước biển được xây dựng ở Phú Yên với sự trợ giúp của Đại học công nghệ Sydney, Australia

Mối quan hệ được đánh giá cao về chất lượng

Năm 2023 đánh dấu 50 năm Việt Nam và Australia thiết lập quan hệ ngoại giao song phương và 5 năm quan hệ đối tác chiến lược. Để kỷ niệm cột mốc quan trọng này cũng như tôn vinh mối quan hệ đối tác chiến lược ngày càng phát triển mạnh mẽ giữa hai nước, Thủ tướng Australia Anthony Albanese sẽ có chuyến thăm chính thức Việt Nam từ ngày 3 đến 4-6.

Nhìn lại lịch sử 50 năm qua, có thể nói quan hệ Việt Nam - Australia luôn trên đà phát triển. Hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao ngày 26-2-1973 và nâng cấp lên thành Đối tác Toàn diện năm 2009, Đối tác Toàn diện tăng cường năm 2015 và Đối tác Chiến lược tháng 3-2018. Nền tảng của mối quan hệ này là rất nhiều điểm chung, đặc biệt là cùng chia sẻ cam kết về việc xây dựng một thế giới ổn định, hòa bình, tự cường và thịnh vượng, nhất là tại khu vực Đông Nam Á - nơi được coi là ưu tiên hàng đầu của Chính phủ Australia.

Những điểm chung này chính là “mảnh đất màu mỡ” cho sự hợp tác toàn diện giữa Việt Nam và Australia trên nhiều lĩnh vực. Thời gian qua, quan hệ hai nước ngày càng gần gũi, lòng tin chiến lược ngày càng sâu sắc. Trên cơ sở tôn trọng thể chế chính trị của nhau, quan hệ toàn diện được đẩy mạnh trên tất cả các kênh đảng, nhà nước và nhân dân. Việc ông Anthony Albanese trở thành vị Thủ tướng thứ ba sau Thủ tướng Paul Keating và Thủ tướng Scott Morrison thăm chính thức Việt Nam cho thấy chính quyền Công đảng đặc biệt coi trọng Việt Nam, khẳng định quan hệ với Việt Nam là “ưu tiên” đối với Australia.

Trên cơ sở quan hệ chính trị tốt đẹp, hợp tác kinh tế - thương mại có điều kiện phát triển mạnh. Năm 2022, thương mại hai chiều đạt 15,7 tỷ USD năm 2022, tăng 26,7% so với năm 2021, đưa Australia trở thành đối tác thương mại lớn thứ 7 của Việt Nam và Việt Nam là đối tác thương mại lớn thứ 10 của Australia. Về đầu tư, Australia có 590 dự án tại Việt Nam với tổng vốn đầu tư gần 2 tỷ USD, đứng thứ 20/141 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư tại Việt Nam, trong khi Việt Nam có 88 dự án đầu tư tại

Australia với tổng vốn hơn 590 triệu USD, chủ yếu trong lĩnh vực nông, lâm nghiệp, bán buôn bán lẻ, chế biến chế tạo. Australia còn hỗ trợ Việt Nam trong các hoạt động gìn giữ hòa bình, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao và hợp tác lao động.

Theo điều tra của Viện Lowy, người dân Australia dành tình cảm hết sức nồng ấm cho người dân Việt Nam. Chính phủ và cộng đồng doanh nghiệp Australia đánh giá cao chất lượng mối quan hệ Việt Nam - Australia. Có lẽ xuất phát từ lý do này, các bang và vùng lãnh thổ của Australia đều quan tâm thúc đẩy quan hệ gần gũi hơn với Việt Nam. Trong khi đó, 350.000 người Australia gốc Việt đã góp phần tạo nên bức tranh phong phú, nhiều màu sắc của một đất nước Australia đa văn hóa và hiện đại.

Với khu vực châu Á - Thái Bình Dương, trong những năm qua, Australia đã chủ động triển khai những bước đi mạnh mẽ, tích cực và toàn diện hướng tới các nước láng giềng, trong đó có Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), thể hiện qua việc lập chức vụ đặc phái viên Đông Nam Á của thủ tướng, chuẩn bị xây dựng Chiến lược kinh tế Đông Nam Á tới năm 2040 và tăng đáng kể viện trợ phát triển chính thức (ODA) cho khu vực sau khi đã thiết lập quan hệ đối tác chiến lược toàn diện với ASEAN. Vì cùng chia sẻ những giá trị căn bản như hòa bình, dân chủ, pháp quyền, công bằng và bình đẳng, luôn quan tâm bảo vệ lợi ích chung của khu vực, Việt Nam và Australia đã phối hợp chặt chẽ tại các diễn đàn đa phương như ASEAN, Diễn đàn hợp tác kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC) và Liên hợp quốc.

Những trụ cột để nâng tầm quan hệ

Trong bối cảnh cả hai nước đều chủ động thúc đẩy thực chất quan hệ song phương, chuyến thăm sắp tới của Thủ tướng Anthony Albanese có ý nghĩa quan trọng, tạo cơ sở cho quan hệ đối tác chặt chẽ hơn giữa hai nước trong giai đoạn mới, cả trên bình diện song phương lẫn đa phương, đồng thời góp phần thắt chặt quan hệ cá nhân giữa lãnh đạo cấp cao hai nước.

Trước hết, những cuộc gặp gỡ giữa lãnh đạo hai đảng sẽ củng cố lòng tin chiến lược và đặt nền móng cho quan hệ đối tác bền chặt giữa hai nước trong những thập kỷ tới. Sau 5 năm triển khai quan hệ đối tác chiến lược, quan hệ song phương đã trở nên sâu sắc, toàn diện hơn bao giờ hết. Thời gian qua, các nhà lãnh đạo của cả Việt Nam và Australia đều bày tỏ mong muốn nâng cấp quan hệ song phương lên thành quan hệ đối tác chiến lược toàn diện. Định hướng này đang được tích cực triển khai để sớm hiện thực hóa trên thực tế.

Chuyến thăm của Thủ tướng Anthony Albanese và cuộc hội đàm với Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cũng được trông đợi sẽ xác định đường hướng mới cho hợp tác song phương và đa phương, khẳng định lại những lĩnh vực và trọng tâm hợp tác trong giai đoạn mới. Hai nước sẽ điểm lại những thành tựu nổi bật trong quan hệ song phương, nhất là việc triển khai Kế hoạch hành động thực hiện quan hệ đối tác chiến lược mà hai bên đang tích cực bàn thảo, đồng thời thảo luận về việc triển khai Chiến lược tăng cường hợp tác kinh tế tới năm 2025 nhằm có thể đạt được tất cả những mục tiêu đã đề ra, nhất là về đầu tư, lao động và văn hóa.

Ngoài ra, hai bên sẽ đi sâu trao đổi các biện pháp nhằm khai thác hiệu quả hơn nữa tiềm năng hợp tác, nhất là trong lĩnh vực thương mại và đầu tư, thông qua việc tăng cường nhận thức của cộng đồng doanh nghiệp và người tiêu dùng của hai nước, mở rộng cơ hội tiếp cận thị trường, hợp tác nâng cao năng lực của doanh nghiệp. Hai Thủ tướng cũng sẽ dự kiến sẽ chứng kiến lễ ký kết một số thỏa thuận hợp tác quan trọng trong các lĩnh vực thương mại, tài chính, khoa học - công nghệ, giáo dục - đào tạo và khai trương một số đường bay trực tiếp mới giữa hai nước.

Trong bối cảnh quan hệ hai nước đang phát triển mạnh mẽ và toàn diện, tình hình khu vực, quốc tế có nhiều diễn biến mới, hai nước sẽ ưu tiên hợp tác trong những lĩnh vực cùng có lợi, có tính bổ sung lẫn nhau cao như ứng phó với biến đổi khí hậu, chuyển đổi số, phát triển xanh, năng lượng sạch, chuỗi cung ứng bền vững và phối hợp tại tiểu vùng Mekong, ASEAN cũng như các diễn đàn khu vực, quốc tế khác, đồng thời tiếp tục phối hợp chặt chẽ bảo vệ tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS) 1982, đóng góp tích cực cho hòa bình, hợp tác và phát triển tại khu vực. Đây sẽ là những trụ cột hợp tác mới để đưa quan hệ đối tác chiến lược Việt Nam - Australia lên tầm cao mới.