Thấy gì khi giáo dục đại học Việt Nam xếp thứ 53 trên thế giới?

Chuyên gia giáo dục phân tích một số đặc điểm khi giáo dục đại học Việt Nam xếp hạng 53 trên thế giới.

Giáo dục Đại học tiệm cận thế giới

Giáo dục Việt Nam được các tổ chức đánh giá trên thế giới xếp hạng. Bảng xếp hạng Scimagor Country Ranking xếp Việt Nam ở hạng 60/239 quốc gia và vùng lãnh thổ (giai đoạn 1996-2017), Bảng xếp hạng A3 Ranking xếp Việt Nam ở thứ 53/150 nước.

thay gi khi giao duc dai hoc viet nam xep thu 53 tren the gioi

Đánh giá về những con số này, TS. Nghiêm Xuân Huy - Viện trưởng Viện Đảm bảo chất lượng giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội cho rằng năng lực hội nhập quốc tế và năng lực nghiên cứu khoa học của giáo dục đại học Việt Nam đang gia tăng khá mạnh.

Ông Huy cho rằng có được điều này là do nhiều chính sách tự chủ đại học đã được thể chế hóa. Các trường đại học đang ngày càng tích cực, chủ động hơn trong thực hiện sứ mệnh của mình.

Các trường ĐH Việt Nam đang có bước tiến tích cực trong quá trình hội nhập

TS Nghiêm Xuân Huy

"Một môi trường giáo dục với đòi hỏi cao về chất lượng, trách nhiệm giải trình và tính cạnh tranh đang được hình thành, tạo ra động lực tốt để các cơ sở giáo dục đại học cải tiến chất lượng, nâng cao uy tín và vị thế.

Ở cấp độ vi mô, tôi nghĩ kết quả xếp hạng như trên đến từ sự chuẩn bị căn cơ và nỗ lực của các trường đại học trong hoạt động đảm bảo chất lượng nói chung, kiểm định chất lượng đại học nói riêng", ông Huy phân tích.

Trước đó, trong Bảng xếp hạng QS thế giới năm 2018, Việt Nam có 02 cơ sở giáo dục (ĐH Quốc gia Hà Nội, ĐH Quốc gia TP.HCM) nằm trong top 1000.

"Từ các kết quả như vậy, có thể thấy các trường ĐH Việt Nam đang có bước tiến tích cực trong quá trình hội nhập", TS Huy khẳng định.

Sự tham gia ngày càng nhiều của các cơ sở giáo dục đại học Việt Nam vào các bảng xếp hạng là một dấu hiệu tích cực, cho thấy các trường ĐH đã có những định hướng phát triển phù hợp với thông lệ quốc tế, đã có những thay đổi tích cực về chất trong đào tạo, nghiên cứu để tiếp cận trình độ của khu vực.

"Tất nhiên, như tôi đã nói phía trên, xếp hạng đại học là một góc nhìn đối sánh về kết quả và chất lượng hoạt động của trường. Thông qua việc tham gia vào các bảng xếp hạng, các trường đại học nhận diện được điểm mạnh, điểm yếu của mình ở một số khía cạnh quan trọng (chẳng hạn như uy tín cộng đồng, năng lực nghiên cứu và đào tạo, năng lực quốc tế hóa) trong tương quan với các trường trong khu vực và quốc tế.

Trên cơ sở đó, các cơ sở giáo dục sẽ có những sự điều chỉnh phù hợp để vừa nâng cao chất lượng hoạt động nội tại, vừa từng bước đáp ứng các chuẩn mực quốc tế trong đào tạo và NCKH", Viện trưởng Viện Đảm bảo chất lượng giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội bày tỏ.

Đại học làm gì để thăng hạng?

Viện trưởng Viện Đảm bảo chất lượng giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội cho rằng mục tiêu quan trọng nhất của xếp hạng đại học là giúp các cơ sở giáo dục đại học định vị mình trong mối tương quan với các cơ sở GDĐH khác ở một số chiều cạnh quan trọng như nghiên cứu khoa học, đào tạo, quốc tế hóa.

Từ đó đưa ra được những chỉ tiêu phát triển chiến lược để nâng cao năng lực cạnh tranh và uy tín trong cộng đồng. Dựa trên những thế mạnh của riêng mình, các trường đại học có thể chủ động tham gia các hệ thống xếp hạng khác nhau để nhận diện vị thế của mình.

"Mục tiêu tối thượng của kiểm định chất lượng là giúp các cơ sở giáo dục nâng cao chất lượng chứ không thuần túy là để cấp một bản chứng nhận đạt chuẩn chất lượng", TS Huy khẳng định.

Quá trình kiểm định là quá trình đánh giá chất lượng giáo dục của một cơ sở giáo dục thông qua những tiêu chí đánh giá chất lượng đã được công nhận và hệ thống hồ sơ minh chứng khách quan.

Kết quả quan trọng nhất của một đợt kiểm định là bản báo cáo đánh giá chất lượng cơ sở giáo dục đại học, trong đó chỉ rõ những mặt mạnh, những mặt cần khắc phục của cơ sở, nêu rõ những khuyến cáo cụ thể để cơ sở đó khắc phục những điểm tồn tại hạn chế, cải tiến chất lượng, thực hiện tốt sứ mệnh của mình.

Kiểm định thực chất là một khâu quan trọng trong tiến trình liên tục cải tiến chất lượng của cơ sở GD ĐH.

"Như vậy, xếp hạng đại học là một phương thức đối sánh để trường đại học tham khảo và đặt ra các chỉ tiêu phát triển theo hướng tiếp cận trình độ khu vực và thế giới.

Kiểm định chất lượng là phương thức đánh giá, khảo sát để nhận diện những điểm mạnh, điểm yếu trong quá trình thực hiện sứ mệnh, mục tiêu giáo dục của trường đại học

Cả hai yếu tố này vừa giúp trường đại học liên tục cải tiến chất lượng toàn hệ thống, vừa tạo động lực để thực hiện các chỉ tiêu phát triển mũi nhọn, giúp trường đại học nâng cao thứ hạng quốc tế", TS Huy nói.

Scimagor Country Ranking và A3 Ranking thực hiện xếp hạng các quốc gia theo các chỉ số đầu ra của hoạt động nghiên cứu và đào tạo.

Bảng xếp hạng Scimagor căn cứ trên tổng số lượng công trình khoa học được trích dẫn, tổng số lượt trích dẫn, số lượt trích dẫn trung bình/công trình, hệ số ảnh hưởng (H-index) của các công trình khoa học của một quốc gia.

A3 Ranking dựa trên tổng số công bố có trích dẫn và các giải thưởng quốc tế lớn mà các nhà khoa học của quốc gia đó có được (như Nobel, Field).