Bên cạnh những cành đào Nhật Tân, mai trắng cũng là loại cây được ưa chuộng dịp Tết. Đằng sau một cây mai có thế lôi cuốn, hoa bung nở tinh khôi là bàn bàn tay chăm sóc và tâm huyết với nghiệp trồng hoa của người nghệ nhân.
Tương truyền, hoa mai trắng vừa mang bóng dáng của thiếu nữ mình hạc sương mai nhưng cũng biểu tượng cho cốt cách của người quân tử. Xưa, mai trắng vô cùng quý hiếm. Những gia đình quyền quý mới được sở hữu một cây mai trong nhà vào dịp Tết đến Xuân về.
Với vẻ đẹp vốn có, hoa mai trắng trở thành thú chơi tao nhã dịp Tết đến của người dân Hà Thành từ xưa đến nay. Vốn là loài cây khó tính, kén người trồng, những gia đình ở Nhật Tân trồng thành công mai trắng chỉ đếm trên đầu ngón tay.
 |
| Cây mai từ khi trồng đến khi chơi được ít nhất phải có 1 năm tuổi. |
Say đắm với vẻ đẹp kiêu kỳ của hoa mai trắng, ông Đỗ Văn Lan (Nhật Tân, Tây Hồ) đã mạnh dạn nghiên cứu, tìm tòi chăm sóc để nhân giống và phát triển được loài hoa này trên mảnh đất quê hương.
Ông Lan sinh ra trong gia đình có truyền thống trồng hoa. Năm 1991 về nước, ông đã học hỏi được phương thức trồng trọt hiện đại. Kết hợp giữa kinh nghiệm truyền thống và hiện đại, ông Lan đã dày công chăm sóc những cây mai trắng.
Theo ông Lan, trước đây, người dân trong làng Nhật Tân trồng cây mai dựa chủ yếu vào tự nhiên. Vì vậy, cây mai cổ rất khó chăm sóc và nhân giống. Cành của cây khá khẳng khiu, giòn nhỏ nên rất dễ gãy và khó tạo dáng. Bên cạnh đó, nếu thời tiết tự nhiên không thuận lợi thì hoa sẽ nở trượt dịp Tết.
Vì vậy, ít gia đình đầu tư vào chăm sóc loại cây này. Nếu không có tình yêu với loài hoa này và sự tỉ mỉ, bền lòng đến cùng thì sẽ nản lòng không thể chăm sóc thành công những cây mai nở đúng dịp Tết.
“Thời gian đầu, tôi quay cuồng với những cây hoa mai trắng. Do chưa đủ kinh nghiệm chăm sóc và hiểu được “tập tính” của loài cây này, nên tỉ lệ đạt dáng và nở hoa chỉ được 70%. Đó là khoảng thời gian 7 năm khó khăn nhất, biết bao mồ hôi, nước mắt đổ xuống để có những cây mai đẹp, nở hoa đúng vào dịp Tết”, ông Lan chia sẻ.
Mai trắng không chỉ quý giá bởi hiếm mà còn là loại cây “khó tính”. Cây non nhất cũng chừng 1 năm tuổi đến những cây 5-7 năm tuổi.
 |
| Vốn là loài cây khó trồng, kén người chơi, những người trồng mai trắng ở Nhật Tân (Tây Hồ, Hà Nội) chỉ đếm trên đầu ngón tay. |
Ông Đỗ Văn Lan tiết lộ, kỹ thuật trồng mai phụ thuộc rất nhiều vào thời tiết và sống trong điều kiện sạch sẽ từ phân bón đến nguồn nước. Người trồng mai phải chăm chút tỉ mỉ.
Tuy nhiên, áp dụng công nghệ hiện đại hơn, người trồng mai có thể điều chỉnh được nhiệt độ, tăng hay giảm quá trình sinh trưởng của cây theo mong muốn.
Một gốc mai trắng đẹp cần nhiều yếu tố như: Dáng thế chuẩn chỉ đúng theo những tích cổ, như trực huyền, trực phụ tử… cây có rễ đẹp, cổ kính.
Cây mai đẹp phải nụ nhú mày ngoài vỏ đỗ xanh, đài trong phải đỏ son môi, sau vài ngày, đài trong của hoa chạy sang màu tím hồng và đến ngày thứ 10 bạc trắng thanh tao.
Tết Nguyên đán năm nay, gia đình ông Lan cung cấp hơn 500 gốc hoa mai trắng. Để có hàng trăm gốc mai trắng đẹp cung cấp ra thị trường, ông Lan cũng bỏ ra nhiều năm trời nghiên cứu, đúc rút kinh nghiệm chăm mai trắng.
"Những gốc mai này thường chỉ cho thuê chứ rất ít bán. Vì người chơi mua về không biết chăm sóc thì cũng “hỏng” cả một cây quý. Giá dao động từ 1 triệu đồng đến 13 triệu. Thời điểm này, đã có rất nhiều người đến đặt thuê chơi Tết", ông Lan nói.
