Sau nhiều tuần chịu áp lực từ các phe đối lập và nội bộ đảng Tự do cầm quyền, Thủ tướng Canada Justin Trudeau đã tuyên bố từ chức, khép lại gần một thập kỷ cầm quyền từ năm 2015.
- Thủ tướng Canada Justin Trudeau tuyên bố sẽ từ chức
- Rộ tin Thủ tướng Canada Justin Trudeau sắp từ chức lãnh đạo đảng
Theo Luật liên bang Canada, bầu cử Quốc hội nhiệm kỳ tiếp theo sẽ diễn ra vào tháng 10 tới. Tuy nhiên, trong bối cảnh uy tín đảng cầm quyền đi xuống như hiện nay, bầu cử có khả năng được tổ chức trước thời hạn.
Phát biểu trước báo giới ngày 6-1, Thủ tướng Justin Trudeau khẳng định, Canada cần có một sự lựa chọn thực sự trong cuộc bầu cử tiếp theo và ông nhận thấy bản thân không thể là lựa chọn tốt. Ông Justin Trudeau cho biết sẽ tiếp tục lãnh đạo Canada cho đến khi đảng Tự do chọn được lãnh đạo mới.
Cuộc khủng hoảng liên quan tới vấn đề này trở nên nghiêm trọng từ khi Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Tài chính Chrystia Freeland từ chức vào tháng trước do bất đồng về cách tiếp cận của Thủ tướng Justin Trudeau đối với kế hoạch tăng thuế nhập khẩu lên 25% mà chính quyền Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump sẽ áp lên hàng hóa Canada.
Từng được đánh giá cao khi lên nắm quyền, Thủ tướng Justin Trudeau đã chứng kiến tỷ lệ ủng hộ của mình giảm xuống mức chỉ còn 33% vào cuối năm 2024. Cuộc thăm dò dư luận này cho thấy sự thất vọng rộng rãi với tình hình kinh tế khó khăn, lạm phát tăng kỷ lục và giá thực phẩm cao. Cuộc khủng hoảng nhà ở trong nước, khiến giá nhà ở một số khu vực tăng tới 30-40% trong những năm gần đây, đã làm gia tăng sự phẫn nộ của dân chúng với Chính phủ Canada. Ngoài ra, những vụ bê bối chính trị trong suốt nhiệm kỳ cũng khiến uy tín của Thủ tướng Justin Trudeau giảm sút. Cuộc khảo sát mới nhất do Công ty Nghiên cứu Angus Reid của Canada công bố cho thấy, sự ủng hộ của cử tri dành cho đảng Tự do đã giảm xuống mức thấp nhất mọi thời đại là 16%.
Sau khi Thủ tướng Canada tuyên bố từ chức, Toàn quyền Canada đã chấp nhận tạm ngừng tất cả các hoạt động của Quốc hội bao gồm tranh luận và bỏ phiếu nhưng không giải tán cho đến ngày 24-3 tới. Động thái này có thể sẽ giúp đảng Tự do của ông Justin Trudeau có thêm thời gian chuẩn bị người lãnh đạo kế nhiệm và không phải đối mặt với viễn cảnh thất bại trong cuộc bỏ phiếu tín nhiệm.
Theo kế hoạch, đảng Tự do sẽ triệu tập một cuộc họp của ban điều hành quốc gia trong tuần này để thống nhất các quy trình đại hội chọn lãnh đạo mới. Hiện nay chưa có gương mặt nổi bật kế nhiệm Thủ tướng Justin Trudeau, song các ứng cử viên tiềm năng được đưa ra gồm cựu Bộ trưởng Tài chính Chrystia Freeland, Bộ trưởng Tài chính Dominic LeBlanc, Bộ trưởng Ngoại giao Mélanie Joly.
Tuy nhiên, theo đánh giá của các nhà bình luận, uy tín của đảng Bảo thủ đang liên tục gia tăng. Nếu bầu cử được tổ chức vào thời điểm hiện tại, lãnh đạo đảng này là Pierre Poilievre nhiều khả năng sẽ giành thắng lợi. Sinh ra ở Calgary, chính trị gia 45 tuổi từng đoạt giải thưởng khi viết bài luận về những điều ông sẽ làm nếu trở thành Thủ tướng. Với hơn 20 năm kinh nghiệm trên chính trường, ông lần đầu tiên được bầu vào Hạ viện Canada năm 2004 và trở thành lãnh đạo đảng Bảo thủ năm 2022. Với khẩu hiệu “Canada trên hết!”, ông Pierre Poilievre đã cam kết đặt lợi ích quốc gia lên hàng đầu và đang tích cực kêu gọi cử tri ủng hộ mình. Một kết quả thăm dò dư luận cho thấy, đảng Bảo thủ có tỷ lệ ủng hộ lên tới 47%.
Trong bối cảnh hiện nay, chi phí sinh hoạt tiếp tục là mối quan tâm hàng đầu của các cử tri Canada, đặc biệt là khi đất nước này đang phải vật lộn với tình trạng lạm phát gia tăng. Cuộc thăm dò do Công ty Ipsos thực hiện cho thấy, 1/4 số người được hỏi xếp hạng lạm phát và chi phí sinh hoạt là ưu tiên hàng đầu của họ. Giá nhà ở cũng là một chủ đề nóng quyết định tới kết quả bầu cử. Bởi nhiều người dân Canada đang chật vật để trả tiền thế chấp hoặc tiền thuê nhà trong khi giá cả tăng vọt. Điều này đặc biệt nghiêm trọng ở các thành phố lớn như Toronto và Vancouver, nơi cần có thu nhập hằng năm ở mức 6 con số để mua được nhà. Vấn đề cử tri quan tâm tiếp theo là chăm sóc sức khỏe. Hiện tại, có nhiều bất cập cần thay đổi trong toàn bộ hệ thống do cấp tỉnh điều hành, bao gồm cả quyền tiếp cận cơ bản. Khoảng 6,5 triệu người Canada không được tiếp cận thường xuyên với các bác sĩ chăm sóc chính.
Như vậy, có thể nhận định, ứng cử viên nào đưa ra giải pháp thuyết phục cho các vấn đề nêu trên sẽ thuyết phục được cử tri trong “đường đua” sắp tới.
