Tổng thống Robert Mugabe là ai? Vì sao bị quân đội truất quyền?

Ông Robert Mugabe là Tổng thống nắm quyền lâu nhất ở Zimbabwe kể từ khi lãnh đạo đất nước giành độc lập từ Anh vào năm 1980.

tong thong robert mugabe la ai vi sao bi quan doi truat quyen

Tổng thống Zimbabwe Robert Mugabe. Ảnh: Getty

Robert Mugabe, vị tổng thống 93 tuổi ở đất nước miền nam Châu Phi này thường bị người dân sợ hãi hơn là yêu thương. Những năm cầm quyền của ông bị lu mờ vì những lo ngại về lạm dụng nhân quyền, gian lận bầu cử và tham nhũng.

Chính quyền độc đoán ngày càng gia tăng và những chính sách đất đai thảm họa đã khiến Zimbabwe rơi vào cuộc khủng khoảng kinh tế sâu sắc, mặc dù trước đây từng là một trong những nước giàu nhất Châu Phi.

Ông Mugabe - một cựu giáo viên phổ thông - là nhân vật hàng đầu trong cuộc chiến giành độc lập khi Zimbabwe được gọi là Rhodesia. Ông bị tống giam 10 năm vì có bài "phát biểu lật đổ" vào năm 1964, nhưng sau đó tiếp tục tham gia vào phong trào giành độc lập khi được thả.

Từ nước láng giềng Mozambique, ông Mugabe đã lãnh đạo cuộc chiến tranh du kích trước khi trở về Rhodesia vào năm 1979 và trở thành thủ tướng của quốc gia mới giành độc lập và đổi tên thành Zimbabwe 1 năm sau đó.

Ban đầu, ông Mugabe được ca ngợi vì đã đem đến cuộc sống mới cho đất nước, bằng cách mở rộng các dịch vụ xã hội, cải thiện cơ sở hạ tầng, xây mới trường học và bệnh viện. Tuy nhiên, ông cũng thẳng tay đàn áp những đối thủ chính trị, khiến có tới 20.000 người thiệt mạng.

Ông Mugabe hủy bỏ chức thủ tướng vào năm 1987 khi ông bắt đầu đảm nhiệm cương vị tổng thống, và kể từ đó ông chiến thắng trong hàng loạt các cuộc bầu cử gây tranh cãi.

Năm 2008, ông thất bại trong bầu cử trước ông Morgan Tsvangirai, gây ra một cuộc bạo loạn chính trị mà các nhóm nhân quyền nói rằng hơn 200 người thiệt mạng.

Vợ ông, mà trước đây là bồ nhí, bà Grace Mugabe được xem là ứng viên sáng giá cho vị trí lãnh đạo tiếp theo của đảng cầm quyền Zanu-PF.

Hai người kết hôn năm 1996, nhưng bà Mugabe tỏ ra kín tiếng trong nhiều năm, trước khi ráo riết tham gia chính trường từ năm 2014.

Thói quen chi tiêu xa hoa của bà Mugabe bị chỉ trích gắt gao, trong bối cảnh nghèo đói và thất nghiệp lan tràn ở Zimbabwe. Đất nước này hiện đang phải đối mặt với tình trạng thiếu điện, nước, nhiên liệu, các ngân hàng đối mặt với tình trạng bị rút tiền mặt ồ ạt.

Năm ngoái, hơn 4 triệu người Zimbabwe cần viện trợ lương thực và chính phủ của ông Mugabe đã kêu gọi hỗ trợ 1.6 triệu USD.

Đã có nhiều lời kêu gọi của phe đối lập và các nhà chỉ trích đòi Tổng thống Robert Mugabe từ chức. Hôm 14.11, quân đội Zimbabwe đã can thiệp, bắt giữ tổng thống và kiểm soát thủ đô Harare.