Nhà Trắng đang xem xét khả năng rút khỏi hiệp ước giám sát quân sự được ký với Nga và nhiều nước, nghị sĩ Eliot Engel cảnh báo ngày 7/10.
Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Mỹ Engel bày tỏ quan ngại sâu sắc trước động thái của Nhà Trắng trong lá thư gửi cố vấn an ninh quốc gia Robert O'Brien. "Tôi yêu cầu cá nhân ông tham gia vào vấn đề này để đảm bảo Mỹ không rút khỏi Hiệp ước Bầu trời mở một cách hấp tấp và thiếu thận trọng. Hiệp ước đó đang tiếp tục phục vụ cho lợi ích an ninh của Mỹ và đặc biệt quan trọng trong việc giám sát hành động của Nga đối với Ukraine", Engel viết.
Hiệp ước Bầu trời mở được Mỹ, Nga và một số quốc gia châu Âu ký năm 1992, có hiệu lực năm 2002 nhằm thúc đẩy tính minh bạch về hoạt động quân sự. Theo hiệp ước, 34 quốc gia thành viên của hiệp ước được quyền tiến hành các chuyến bay giám sát trên không phận của nhau, nhưng phải thông báo trước 72 tiếng để nước chủ nhà có thời gian phản hồi.
Nghị sĩ Engel nói Mỹ không nên rút khỏi Hiệp ước Bầu trời mở do quan hệ giữa Nga và Mỹ đã trở nên phức tạp hơn trong thập kỷ qua. "Mỹ nên chuẩn bị cho thách thức đến từ phía Nga, không nên từ bỏ các cơ chế cho phép Mỹ duy trì giám sát Nga", Engel viết trong thư.
Bộ Ngoại giao và Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ chưa đưa ra bình luận về thông tin.
 |
| Trinh sát cơ Boeing OC-135B của Mỹ phục vụ cho các chuyến bay giám sát trong khuôn khổ Hiệp ước Bầu trời mở chuẩn bị hạ cánh xuống Kubinka, Nga ngày 6/7. Ảnh: Airliners. |
Giám đốc tổ chức Hiệp hội Kiểm soát Vũ khí Daryl Kimball nói Hiệp ước Bầu trời mở có lợi cho Mỹ, các đồng minh và cả Nga. "Hiệp ước cung cấp thông tin về hoạt động quân sự của Nga, Mỹ và các đồng minh châu Âu. Nga có thể tìm hiểu một số năng lực của chúng tôi. Sự minh bạch giúp giảm nghi ngờ và nguy cơ xung đột", Kimball cho biết.
Một trinh sát cơ Tu-154M-ON của Nga đã thực hiện chuyến bay giám sát trên không và chụp ảnh một số căn cứ quân sự Mỹ hồi đầu năm 2019 theo hiệp ước Bầu trời mở. "Đây không phải hoạt động gián điệp mà là chuyến bay giám sát và xác minh về hoạt động cùng cơ sở quân sự của mỗi bên", Kimball nói.
Căng thẳng giữa Nga và Mỹ lên cao khi hai bên cho rằng phía kia vi phạm Hiệp ước Bầu trời mở. Kimball cho rằng Hiệp ước Bầu trời mở giúp Mỹ xây dựng lòng tin với các đồng minh châu Âu và đặc biệt có giá trị trong giai đoạn căng thẳng Mỹ - Nga.
"Tôi không thấy Mỹ được hưởng bất cứ lợi ích nào khi rút khỏi hiệp ước. Điều đó không mang lại những khả năng mà chúng tôi đang bị từ chối, đồng thời không ngăn người Nga tìm cách tiếp cận thông tin mà vệ tinh của họ không thu được", ông nói.
Nguyễn Tiến (Theo BI)
